Musevilik ve cinsel yönelim

Yahudilikte eşcinsellik, Tevrat zamanına kadar dayanır ve Tekvin ile Levililer kitaplarında bahsedilir. Tekvin, Sodom ve Gomora'nın Tanrı tarafından yıkıldığını anlatır. Levililer kitabında ise erkeklerin birbirleriyle cinsel ilişkiye girmesi yasaklanmış ve bu eylem tiksinç bir hareket olarak sınıflandırılmıştır. Erkeklerin eşcinsel hareketinin cezası Yahudi kurallarınca idamdır fakat Halaha mahkemeleri Kudüs Tapınağı'nın yokluğunda bu kararı uygulayamamaktadır.

Bu konu Yahudi mezhepleri arasında tartışmalara konu olmuş ve daha fazla mezheplere bölünmeye sebebiyet vermiştir. Geleneksel olarak Yahudilikte, Yahudiliğe aykırı cinsel ilişkiler eşcinsellik olarak algılanmaktaydı; bu görüş Ortodoks Yahudilikte hala hakimdir. Öte yandan, Yeniden yapılanmacı Yahudilik ile Reformist Yahudilik bu görüşe katılmayıp eşcinsel ilişkiye izin vermektedir. Bu konuda Aralık 2006'ya kadar Ortodoks görüşü benimseyen Tutucu Musevilik akımında bu tarihten sonra fikir ayrılıkları ortaya çıkmıştır; bazı görüşlere göre eşcinsel ilişkiye izin verilebilmesine rağmen bazı cinsel hareketlerin uygulanması yasaktır.

Tevrat'ta eşcinsellik

Tanah'ın ilk beş kitabı olan Tevrat, antik İsrail'in Yahudiliğini yansıtır ve geleneksel Yahudi kural ve değerlerinin kaynağıdır.

Geleneksel bakış açısına göre Tevrat'ın Levililer kitabında eşcinsellikten iki kere bahsedilmektedir:

וְאֶת-זָכָר—לֹא תִשְׁכַּב, מִשְׁכְּבֵי אִשָּׁה: תּוֹעֵבָה, הִוא.

Tekvin 18:22 Kadınla yatar gibi bir erkekle yatma. Bu iğrençtir

וְאִישׁ, אֲשֶׁר יִשְׁכַּב אֶת-זָכָר מִשְׁכְּבֵי אִשָּׁה—תּוֹעֵבָה עָשׂוּ, שְׁנֵיהֶם; מוֹת יוּמָתוּ, דְּמֵיהֶם בָּם.

Levililer 20:13 Bir erkek başka bir erkekle cinsel ilişki kurarsa, ikisi de iğrençlik etmiş olur. Kesinlikle öldürülecekler. Ölümü hak etmişlerdir.

Bu bapların Rabinik Yahudiler tarafından uygulanışı ve yorumlanışı

Ahitsel ölüm cezasının uygulanışı

Çoğu benzer emirde olduğu gibi, bu emrin kasıtlı olarak ihlal edilmesinin cezası idamdır. Pratikte, Yahudilikte 2000 yılı aşkın bir süredir bu ceza uygulanmamıştır. Rabinik Yahudilik, yukarıda adı geçen bapların ne eşcinsel eğilimle ne de lezbiyen cinsel aktiviteyle bir ilgisi olduğuna inanmaktadır. Bunun yerine, bu baplar iki Yahudi erkek arasında geçen anal seksten bahsetmektedir.

Ne var ki, Ahit zamanında bu cezayı uygulamak veya birini suçlamak zordu çünkü sözel kanuna göre idam cezasının verilebilmesi için anal seks yapan iki erkeğin yanında olaya tanıklık eden iki erkeğin daha olması; iki tanığın, ilişkiye giren iki erkeği bunun yasak olduğuna dair uyarması (eğer tecavüz söz konusuysa sadece tecavüz edenin uyarılması); kişilerin, yasak olduğunu öğrendikten sonra suç işlemeye devam etmeleri gerekmektedir. İşbu halde, Yahudi tarihinde bu sebepten dolayı idam cezası uygulanmaması şaşırılacak bir durum değildir.

Durum ne olursa olsun Rabinik geleneğin anlayışına göre Sanhedrin ve Üçüncü Tapınağın yokluğunda idam cezası uygulanamaz. Fakat cezanın ağırlığı, Tanrı'nın, adı geçen durumdan ne kadar iğrendiğini göstermektedir.

Lesbiyen cinsel hareket

Her ne kadar Tora'daki metinlerde kadınlar arası cinsel ilişki ile ilgili direkt bir yasaklama mevcut değilse de çoğu rabbi tarafından bu eylemin yasak olduğu kabul edilir. Bu yaklaşım , Levililer 18:3'ün Midraş'taki yorumuna bağlı olarak doğmuştur: "Mısır’da bir süre yaşadınız; onların törelerine göre yaşamayacaksınız. Sizleri Kenan ülkesine götürüyorum. Onlar gibi de yaşamayacaksınız. Onların kurallarına uymayacaksınız."^[1]

Midraş'ta bu bapın cinsel geleneklerle ilgili olduğu belirtilir.^[2] Buna bağlı olarak kadınlar birbirleriyle ve bir adam bir kadın ve onun kızı ile aynı anda evlenemez. Rambam'ın, konuyla ilgili Mişna Tora'da yazdıklarının özeti şöyledir:^[3]

Kadınların başkalarıyla (başka kadınlarla) mesollelot içinde olması yasaktır, bu bir Mısır geleneğidir ve buna karşı uyarıldık: 'Mısır’ın törelerine göre yaşamayacaksınız'. Bilgelerin Sifra Aharei Mot 8:8–9 Midraş'ında belirttiği gibi: 'Ne yaptılar? Erkek erkekle evlendi ve kadın kadınla evlendi ve bir kadın iki erkekle evlendi.'
Her ne kadar bu eylem yasaklanmışsa da, Tora'da yasaklanması üzerine bu eylemin cezası kırbaç değildir çünkü buna karşı özel bir yasaklama yoktur ve bu gerçek bir cinsel ilişki değildir. Dolayısıyla, [bunu yapan kişi] zina nedeniyle rahiplikten men edilmez ve kadın kocasına bu nedenle yasaklanmaz çünkü zina söz konusu değildir. Fakat rabinik yasaklara karşı gelindiğinden kadına asiliğinden dolayı kırbaç cezası vermek caizdir. Koca, karısına karşı bu konuda katı olmalıdır ve bu işi yaptığı bilinen kadınların kendi karısına yaklaşmasını veya karısının bu kadınlara gitmesini engellemelidir.

Klasik rabinik kaynaklar, eşcinsel atraksiyonu doğası gereği günah saymaz. Fakat, cinsel ilişkiye girme durumunda yasaklara karşı gelindiği kabul edilir. Kişi tövbe ederse, yani yasak eylemi yapmayı bırakır, yaptıklarından pişmanlık duyar, Tanrı'dan af diler ve bir daha yapmayacağına dair yemin ederse, Tanrı bu kişiyi affeder.

Midraş'ta eşcinsel evlilik

Az sayıdaki antik dini metinlerden biri olan Midraş'ta eşcinsel evlilikten bahsedilir. Aşağıdaki öğreti Midraş'ta iki kere geçmektedir:

"Rabbi Huna, Rabbi Yosef adına dedi: 'Tufan nesli, iki adamın birlikteliğine veya adam ile hayvan arasındaki birlikteliğe evlilik belgesi verilene kadar silinmedi.'"^[4]

Ortodoks Yahudilik görüşü

Eşcinsellik eğilimi veya statüsüyle ilgili Ortodoks Yahudilerinde çeşitli görüşler mevcut olmasına rağmen Ortodoks Yahudilik genelde eşcinsel teması yasaklar. Hangi eylemlerin yasak olduğuyla ilgili anlaşmazlık olmasına rağmen bazı eylemler tüm Ortodoks Yahudiliğinde yasak sayılır; bunların içinde erkek erkeğe anal seks bulunur ve bu yehareg ve'al ya'avor yani "günah işlemektense ölmek yeğdir" kategorisine girer. Ahitin bu küçük kategorisinde ayrıca cinayet, puta tapma, zina ve ensest ilişki de bulunur. Talmud'a göre, eşcinsellik Yahudi olmayanlar için de yasaktır ve bu kural Nuh'un Evrensel Yasaları'nda cinsel kısıtlamalarla ilgili bölümde yer alır.^[5]

1986'da verdiği bir demeçte Rabbi Menachem Mendel Schneerson, "bireylerin fiziksel ilişkiye dair, kendi cinsinden bir üyeyle şehvetli haz alma" konusuna değinmiştir. Bir yazısında, "toplumun ve hükümetin, bu sorundan muzdarip olanara yardım elini uzatması gerektiğini" belirtmiştir.^[6]

Ortodoks Rabbi Benjamin Hecht'in yazdığına göre ise eşcinsellik Tanrı'ya karşı yapılan kasıtlı bir isyandır.

Rav Moshe Feinstein, Iggrot Moshe, Orach Chaim, Bölüm 4, Responsa 115'te eşcinselliğe karşı güçlü bir tavır alır. İnsani dürtüler gereklidir fakat kontrol altında tutulmalıdır. Eşcinsel dürtünün bir amacı olmadığından, Rav Moshe'nin iddiasına göre, bu doğru bir dürtü değildir. Bu nedenle Rav'a göre, gey davranışın altında yatan sebep Tanrı'ya karşı olan asiliktir, kurallara karşı gelme arzusudur.^[7]

Geleneksel olarak eşcinsellerin amacı ya Tanrı'yı kasten kızdırmak (le-hahis) veya sapıklıktır. 1970'lerin başlarında, sosyolojik ve biyolojik çalışmaların etkisiyle yeni bir bakış açısı doğmuş ve bazı Ortodoks rabbiler, eşcinsel hareketin doğruluğunu kabul etmemelerine rağmen, eşcinsel dürtüleri olanlara daha halden anlar bir durumda yaklaşmıştır. Rabbi Dr. Immanuel Jakobovits, Encyclopedia Judaica'nın Eşcinsellik maddesinde geleneksel görüşü şöyle açıklar:

Yahudi kanunu [...] eşcinselliğin bir hastalık olduğu veya etik olarak tarafsız olduğu görüşünü reddeder... Yahudi kanunu haza dayalı etiği, buna "aşk" dense dahi kabul etmez ve eşcinselliği, aynı zina ve ensest ilişkide olduğu gibi geçerli kabul edemez

Roş Yeşiva Rabbi Norman Lamm'ın görüşüne göre,^[8] (hepsi olmasa da) bazı eşcinseller hasta olarak kabul edilmeli ve isyankar görüp dışlamak yerine onlara şefkat ve tedavi tedarik edilmelidir. Altı farklı çeşit eşcinselden bahseder; bunlardan bazıları "samimi eşcinseller" yani aynı cinsiyetteki kişilere erotik duygu besleyenler, "geçici"ler, "durumsal"lar yani heteroseksüel ilişki tercih etmelerine rağmen bunu bulamayanlar veya homoseksüellikten fayda görenler, ve meraklı heteroseksüellerdir.

Ortodoks Yahudiliğinde Rabbiliğe yükselen Steven Greenberg, bir süre sonra eşcinsel olduğunu duyurunca çeşitli Yahudi mezheplerinden olumlu ve olumsuz tepkiler geldi. Yeşiva Üniversitesi'nde önde gelen rabbilerden Moşe Tendler, "Yeşivamıza katılan bir bireyin ahlaksız bir topluma batması çok üzünç" dedi.

Tendler, Rabbi Greenberg'ün duyurusu üzerine "'Ben Ortodoks bir hahamım ve Yom Kippur'da domuzlu sandviç yerim' demekle aynı şeydir. Sen bir Reformist hahamsın" dedi.^[9]

Sandi Simcha Dubowski'nin 2001 yılındaki Trembling Before G-d (Tanrı Önünde Titreme) isimli belgeselinde birkaç eşcinsel Modern Ortodoks ve Haredi Yahudilerinin yaşamları konu alınmıştır. Agudath Israel of America'nın sözcüsü Rabbi Avi Shafran, filme "Tanrı Önünde Sökülme" ismi verip belgesele saldırdı; geylerin terapi yoluyla iyileşebileceğini ve filmin eşcinselliği desteklediğini belirtti:

Malesef görünen o ki "Titreme"nin başka amaçları da vardır. Her ne kadar, eşcinselliğin geniş toplumsal kabulünü veya Yahudi dini geleneği unsurlarını terk etmeyi açıkça savunmasa da, bu kurnazlıklar kuvvetli bir şekilde barizdir; bayağı filmde samimi, kendi içinde çekişmeli ve kurban erkek ve kadınlar büyük ölçüde katı ve inatçı hahamlarla yüzleştirilmiştir.

Film hem eksik hem çarpıtılmıştır. İlk olarak, eşcinsel tercihleri olanların -büyük çabalar sonunda- karşı cinsle başarılı ve mutlu bir evlilik yapma ihtimalini reddetmektedir.^[10]

Kasım 2011'de Greenberg, iki Ortodoks erkeği evlendirdi, bu bilinen ilk Ortodoks eşcinsel evliliktir.^[11]

Eski eşcinseller örgütleri

JONAH (Jews Offering New Alternatives to Homosexuality), bir Yahudi eski-geyler örgütü olup "eşcinselliği engelleme, araya girme ve aynı cins etkileşimin altında yatan sebepleri iyileştirmeye" odaklanmaktadır.^[12] Dünya çapında olan bu örgütün çoğunluğu, ABD, İsrail, Kanada ve Avrupa'dadır.^[13] Psiko-eğitim metotları, grup toplantıları, e-posta grupları, haftasonu aktiviteleri uygulamaktadır.^[14]

Atzat Nefesh, İsrail merkezli Ortodoks bir örgüttür; çeşitli cinsel "sorunları" olanlara yardım eder. İsrail'de destek grupları ve telefon yardım hattı olan bu örgütün amacı LGBT üyelerinin cinsel eğilimlerini değiştirmektir.^[15]

Diğer görüşler

• "Merhamet, sempati, empati, anlayış - bunlar Yahudiliğin temel unsurlarıdır. Bugün bunlar, Yahudiliği umursayan Yahudi eşcinsellerin bizden ihtiyaç duydukları şeylerdir." Milletler Topluluğu Birleşik İbrani Cemiyeti Baş Hahamı Jonathan Sacks
• Hem ABD hem İsrail'de, son birkaç yıl içinde kendini hem Ortodoks hem eşcinsel gören bazı gruplar ortaya çıktı; bu kişiler Ortodoks cemaatlere ve Ortodoks hahamlara eşcinsellik anlayışını tanıtmak ve onlardan destek görme çabasındadır. Bunlar içinde şemsiye örgüt Eshel,^[16] Gay and Lesbian Yeshiva Day School Alumni Association,^[17] OrthoDykes kadınlar grubu,^[18] JQYouth gençlik grubu,^[19] merkezi Kudüs'te olan Bat Kol^[20] ve İsrail grubu Hod ("Majesti").^[21][22] yer almaktadır.

Tutucu/Masorti Yahudilik

Gerek Yahudi kanunu gerek kurumsal politika olarak, Muhafazakar Yahudilik 1980'lerden beri eşcinsellik meselesiyle boğuşmuştur.

Muhafazakar Yahudilikte, akımın kararları Rabinik Kurul'a bağlı Yahudi Kanunu ve Standartları Komitesi (CJLS) tarafından verilir. 1992'de CJLS, geleneksel yasaklar olan eşcinsel hareket, eşcinsel birlikteliğin kutsanması, gey rahip atanması yasaklarını yineledi. Fakat bu kararlar Tutucu akımda giderek çelişki yaratmaya başladı.

2006'da CJLS, duruşunu değiştirip akım içinde eşcinsellikle ilgili yeni yol haritası olan önemli değişiklikleri benimsedi. 6 Aralık 2006'da CJLS, farklı görüşler içeren üç kendine has responsa benimsedi. Responsalardan ilki, Tutucu Yahudiliği liberalleştirip eşcinsellikle ilgili yasakların hepsini değilse de birçoğunu kaldırdı, eşcinsel birlikteliği kutsamaya ve gey rahip atanmasına izin verdi. Diğer iki responsa ise geleneksel yasakları içinde barındırdı. Muhafazakar hareketin kuralına göre her Tutucu haham, cemaat ve rabinik okul bu responsalardan birini benimseyip istediğini seçme hakkına sahiptir.

Liberalleşmeyi sağlayan responsa 25 oydan 13'ünü alarak kabul edildi ve Elliot N. Dorff, Daniel Nevins ve Avram Reisner isimli hahamlar tarafından yetkileştirildi. Böylece, eşcinsel evlilik dışındaki eşcinsellikle ilgili kısıtlamalar kaldırıldı. Bu responsa bir Talmud presibi olan Kavod Habriyot ("İnsan itibarı") ilkesi baz alınarak kabul edildi. Responsa, erkek erkeğe anal ilişkiyi hala yasaklar çünkü bu, Ahit'te yasaklanmış olan tek eşcinsel harekettir. Bu hareket yehareg ve'al ya'avor ("İhlal etmektense ölmeyi yeğlemek") kuralına dahildir.^[23]

İki gelenekçi responsa da kabul edildi. Rabbi Joel Roth'in responsası,^[24] 13 oyla kabul edildi ve bu responsaya göre eşcinselliğin tamamı yasaktır. Rabbi Leonard Levy'nin resposası ise 6 azınlık oyuyla kabul edildi ve buna göre eşcinselliği hastalık olarak kabul eden ve tedavi görmeyi kabul edenlerin dindar Yahudi yaşamları tanınır.

Komite, Gordon Tucker'ın sunduğu dördüncü bir responsayı reddetti; bu responsada eşcinsellikle ilgili tüm kısıtlamaların kaldırılmasından bahsedilmekteydi.

Verilen kararlar sonunda karmaşık bir sonuç doğdu. Bir yandan Komite'nin dört üyesi CJLS'den istifa ederken,^[25][26] öte yandan Los Angeles'taki Amerikan Yahudi Üniversitesi, kurallar komite tarafından yürürlüğe girer girmez gey ve lezbiyen öğrenci kabul edeceğini belirtti.^[27] 26 Mart 2007'de New York'taki Amerika Yahudi Teoloji Semineri alenen eşcinsel olanları Rabinik programa kabul etmeye başladı.^[28]

Öte yandan, tarihsel olarak Amerikan akımlarından daha gelenekçi olan Avrupa ve İsrail'deki Masorti sinagogları eşcinsel davranışı, birlikteliği ve gey rahip atanmasının tamamını yasaklamaktadır. ABD dışındaki yerel muhafazakar hahamlar (mara d'atra) liberal responsaları kabul etmemektedir. Masorti akımının lideri Rabbi David Golinkin, CJLS'nin geleneksel eşcinsel kısıtlamaların kaldırılmasını düşünmesini dahi protesto etti.^[29] Arjantin, Macaristan ve Birleşik Krallık'taki Masorti akımları eşcinsel öğrenci kabul etmeyeceklerini bildirdi.^[30] Masorti akımının İsrail ayağı da aynı şekilde eşcinsel davranışı kabul etmeyeceğini belirtip "Yahudi kanunu geleneksel olarak eşcinselliği yasaklamıştır" dedi.^[31]

Amerikan Yahudi Üniversitesi Rabinik Okulu Dekanı Rabbi Bradley Artson, eşcinsellikle ilgili bulabildiği bütün antik Yunan ve Latin kaynaklarını çalıştığını iddia etti. Bulduğu her alıntıda eşcinsel aktivitede bulunanlardan birinin her zaman köle veya efendisinin buyruğu altında olan biri olduğunu gördü. Bulabildiği hiçbir örnekte efendisine bağlı olmayan bir uşak bulamadı. Rabbi Artson şunu söylemiştir: "Bugünün eşcinselliği antik dünyayla kıyaslanmamalıdır. Gerek arkadaş gerekse akraba olsun, birbirlerine uzun vadede sadık tek eşli birçok eşcinsel birey tanıyorum. Saygın ve ahlaklı çocuk yetiştiren birçok eşcinsel çift biliyorum. Tanrı'nın gözünde onların aile ilişkilerinin benim karım ve çocuklarımla olan ilişkiden daha az kutsal olduğunu kim söyleyebilir ki?"^[32]

Reformist Yahudilik

Hanuka'nın eşcinseller tarafından kutlanışı.

Kuzey Amerika'nın en büyük Yahudilik akımı olan Reformist Yahudilik, eşcinsellik konusundaki geleneksel Yahudi kanunu kabul etmemektedir. Öyle ki, gey ve lezbiyen haham ve hazanlara izin vermektedir. Levi kanunlarının, Yahudileri üstü kapalı olarak eşcinselliğe karşı uyarmaktan ziyade onları Kenanlıların putperest kültürüne karşı uyardığı düşünülmektedir. Reformist yetkililer, eşcinselliğin biyolojik bir unsur oluşu ışığında kanunların tekrar yorumlanması gerektiğini savunmaktadır.

1980'lerin sonunda Reformist akım kapılarını eşcinsel öğrencilere açtı. 1990'da resmi olarak eşcinsellik ve rabbilerle ilgili kararlarını yürürlüğe soktu: "Tüm rabbilere, cinsel eğilimi ne olursa olsun, seçtikleri kutsal görevi yerine getirme olanağı tanınır" ve "Her Yahudi, cinsel eğilimi ne olursa olsun eşittir."

1996'da Reformist akım medeni nikah ile ilgili kararını açıkladı. Bu karar medeni nikah ile dini nikah arasındaki farklılığa da değindi:

Bizler, gerek hastalık olsun, gerek genetik bozukluk veya cinsel tercih ve yaşam tarzı, eşcinselliği anlayabiliriz - Yahudiliğin içeriğine göre iki eşcinselin ilişkisini "evlilik" olarak kabul edemiyoruz çünkü konuyla ilgili hiçbir kiduşin unsuru bulunmamaktadır.^[33]

Gey ve lezbiyen çiftlerin tamamiyle ve eşit olarak medeni evlilik haklarını destekliyoruz.

Hükümetin gey ve lezbiye evliliğe yasak getirmesine karşıyız.

Bu, medeni kanunlarla ilgilidir ve rabinik tören meselesinden farklıdır.

1998'de İnsan Cinselliği üzerine yapılan geçici toplantıda 11 kabul, 1 red ve 1 çekimser oyla Yahudi evliliğinin kutsallığı ile ilgili bir çoğunluk raporu yayınladı: "Yahudi evliliğindeki kutsallık, iki eşcinsel Yahudi ilişkisinde de mevcuttur; bu ilişkiler istikrarlı Yahudi ailelerin temelini oluşturabilir, dolayısıyla Yahudi cemaatini güçlendirir." Raporda rabbilere eşcinsel evliliğin uygulanmasına izin verildi. Ayrıca 1998'de Responsa Komitesi, eşcinsel çift seremonisinin rabbi tarafından yapılabilip yapılamayacağı ile ilgili, iki görüşü de içeren detaylı bir teşuva (rabinik fikir) hazırladı.^[34]

Mart 2000'de getirilen yeni bir kararla eşcinsel çiftlerin birlikteliğinin onaylanması yinelenirken, mezhep içinde bunu yapmak isteyen veya istemeyen rabbilere saygı duyulduğu belirtildi.

Reformist akım, LGBT üyeleriyle ruhban sınıfını dahil etmeye destek vermek için Hebrew Union College'da Yahudilik ve Cinsel Eğilim Enstitüsü'nü kurdu.^[35] Bu enstitü eğitim programları ve eşcinsellik politikaları ile ilgili Reform responsa kopyaları sunmaktadır.

Yeniden yapılanmacı Yahudilik

Yeniden yapılanmacı Yahudilik, homoseksüelliği, cinsiyetin normal ifadelerinden biri olarak görür ve gey ile lezbiyenleri, cemaat yaşamının her alanına tamamiyle katılabileceğini belirtip davet eder. 1985'ten beri Yeniden yapılanmacı Koleji, haham ve hazan programlarına gey ve lezbiyenleri kabul etmektedir. 1993'de akım komisyonu "Eşcinsellik ve Yahudilik: Yeniden Yapılanmacıların Duruşu"nu yayınladı.^[36] Her ne kadar Yeniden yapılanmacı Rabinik Birliği (YYRB) eşcinsel evliliğe sıcak bakıp desteklese de, akım içindeki hahamlara bunun yapılmasını zorunlu kılmaz. 2007'de, YYRB ilk defa bir eşcinseli (Toba Spitzer) başkan seçmiştir.

Ayrıca bakınız

• Bet Mishpachah
• LGBT konuları ve din
• İsrail'de LGBT hakları
• Havruta (örgüt)
• Bat Kol (örgüt)
• Hod (örgüt)
• Yahudilik ve cinsellik
• Yahudilikte eşcinsel evlilik

Kaynakça

Özel

1. Levililer 18:3
2. Sifra Aharei Mot 8:8–9
3. Issurei Bi'ah 21:8–9
4. Genesis Rabbah 26:5; Leviticus Rabbah 23:9
5. Jonaweb.org
6. Jonahweb.org
7. Nishma Uodated June 1992. Inquiry with Rabbi Benjamin Hecht, "Homosexuality: Is There a Unique Torah Perspective?"
8. "Judaism and the Modern Attitude to Homosexuality"
9. Rabbi Ordained by Yeshiva University Announces He is Gay. Israel Wire, May 18, 1999 21:01. israelwire.com
10. Dissembling Before G_d, editorial, Avi Shafran http://www.tremblingbeforeg-d.com/react/agudath.html
11. Ruttenberg, Roee (November 11, 2011). "Orthodox Rabbi Marries Gay Couple in DC". 972. http://972mag.com/orthodox-rabbi-marries-gay-couple-in-washington-dc/27424/. 
12. JONAH'S Mission Statement. Retrieved April 6, 2007.
13. News from JONAH
14. Pathinfo.org Retrieved April 6, 2006
15. Atzat Nefash. Retrieved April 6, 2006.
16. Eshel
17. Members.aol.com
18. Orthodykes.org
19. JQyouth.org
20. Bat-kol.org
21. HOD.org
22. "Orthodox gays in Israel find support in Web site". Reuters. February 14, 2008. http://www.reuters.com/article/technologyNews/idUSL1440981520080214. 
23. Elliott N. Dorff, Daniel Nevins, and Avram Reisner. Homosexuality, Human Dignity, and Halakha. Committee on Jewish Law and Standards, Rabbinical Assembly, December 6, 2006
24. "Joel Roth, Homosexuality Revisited, Rabbinical Assembly, December 6, 2006" (PDF). 30 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081030064843/http://www.rabbinicalassembly.org/docs/Roth_Final.pdf. Erişim tarihi: 2007-01-23. 
25. Ben Harris (2006-12-06). "Conflicting Conservative opinions expected to open the way for gays". Jewish Telegraphic Agency. http://www.jta.org/page_view_story.asp?intarticleid=17355&intcategoryid=4. Erişim tarihi: 2006-12-07. 
26. Rabbi Joel Roth, "Op-Ed: Law committee in its gay ruling stepped outside halachic framework", JTS News, December 10, 2006
27. "Conservative Panel Votes To Permit Gay Rabbis", The Jewish Daily Forward", December 7, 2006
28. “Chancellor-elect Eisen’s Letter to the Community,” The Jewish Theological Seminary, 26 March 2007.
29. Rabbi Joseph Prouser, The Conservative Movement and Homosexuality: Settled Law in Unsettling Times"
30. "Overseas Seminaries Set To Reject Gay Ordination: Canadian Rabbis Mull Forming Separate Wing of Movement" The Jewish Daily Forward, December 15, 2006
31. "No gay ordinations in conservative seminar", Y-net News, March 28, 2007
32. Jewishjournal.com
33. MLjewish.org
34. CCARnet.org
35. HUC.edu
36. "Becoming a "Kehillah Mekabelet": The Struggles of Transformation" by Roberta Israeloff

Genel

• Alpert, Rebecca, Like Bread on a Seder Plate: Jewish Lesbians and the Transformation of Tradition Columbia University Press, New York, 1997.
• Marc Angel, Hillel Goldberg, and Pinchas Stolper, "Homosexuality and the Orthodox Jewish Community" Jewish Action 53:2 p. 54 (1992).
• Balka, Chistie and Rose Andy Twice Blessed: on Being Lesbian or Gay and Jewish Boston: Beacon Press, 1989.
• J. David Bleich. "Homosexuality" in Judaism and Healing KTAV, 1981
• Boyarin, Itzkovitz, Pellegrini, eds. Queer theory and the Jewish question, Columbia Univ Press, 2003
• Michael Broyde, "Jews, Public Policy and Civil Rights: A Religious Jewish Perspective" at jlaw.com
• Cohen, Uri C. "Bibliography of Contemporary Orthodox Jewish Responses to Homosexuality" ATID, Jerusalem. (PDF also available.)
• Rabbi Moshe Feinstein. Igrot Moshe OH 4:115, 1 Adar I, 5736
• Greenberg, Steven, Wrestling with God and Men: Homosexuality in the Jewish Tradition. University of Wisconsin Press, 2004. ISBN 0-299-19090-0
• _______. (Under pseudonym Yaakov Levado). Gayness and God, Tikkun magazine, 1993.
• Kahn, Yoel H. "Judaism and Homosexuality: The Traditionalist/Progressive Debate" in Homosexuality and Religion, Richard Hasbany, ed. Haworth Press, 1989
• Jewish Reconstruction Federation & RRA, Homosexuality and Judaism: The Reconstructionist Position, The Reconstructionist Press, 1993
• Unterman, Alan. "Judaism and Homosexuality: Some Orthodox Perspectives" in Jewish Explorations of Sexuality, Jonathan Magonet, ed.

Dış bağlantılar

• Homosexuality and Judaism: Synthesis or Impasse? by Rabbi Brad Artson
• Havruta website - the religious group
• Jewish Mosaic: The National Center for Sexual and Gender Diversity
• Letter to a homosexual baal teshuva, by Rabbi Aharon Feldman
• Gay life in Israel
• Homosexuality in Orthodox Judaism Rabbi Dr Nachum Amsel (PDF)
• Rabbi Danny Nevins, Living Law: A Journal of the CJLS Vote on Homosexuality and Halakhah, 16 Kislev 5767 / December 7, 2006
• JONAH non-profit organization for educating about the prevention, intervention, and healing of the underlying issues causing same-sex attractions
• Reform's position on homosexuality
• Does Judaism accept same-sex behavior?
• Judaism, Nature and Homosexuality
• FAQ on homosexual Jews
• Bat-kol - Religious Lesbian Organization
• OrthoDykes For Orthodox Jewish lesbians
• Frum Gay Jews - a website about homosexual Orthodox Jews
• Feygelah - organization for queer Jews in Montreal
• Trembling Before G-d - official documentary website
• Hineini: Coming Out in a Jewish High School - official documentary website
• Shmuely Boteach's view of homosexuality
• Publications on LGBT issues at the Berman Jewish Policy Archive @ NYU Wagner