Mustafa Fehmi Gerçeker

Mustafa Fehmi Gerçeker
TBMM Milletvekili
Kişisel bilgiler
Doğum 1868
Bursa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 15 Eylül 1950
Bursa, Türkiye
Vatandaşlığı Türkiye
Milliyeti Türk

Mustafa Fehmi Efendi veya Soyadı Kanunu'ndan sonra Mustafa Fehmi Gerçeker, TBMM'nin kuruluşuyla yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti, II. İcra Vekilleri Heyeti ve III. İcra Vekilleri Heyeti'nde Umuru Şeriye ve Evkaf (Diyanet İşleri ve Vakıflar) Vekili olarak görev yapmış, TBMM'de 1. Dönem, 2. Dönem, 3. Dönem, 4. Dönem, 5. Dönem, 6. Dönem, 7. Dönem ve 8. Dönem'de 1920'den 1950'ye, ölüm tarihine kadar, 30 yıl boyunca Bursa milletvekilliği yapmış din ve siyaset adamıdır.

TBMM'nin kuruluşundan Cumhuriyet'in ilanına kadarki 5. İcra Vekilleri Heyeti'nde ve Cumhuriyet'in ilanından hemen sonra kurulan ilk hükümette (1. TC Hükûmeti) Diyanet İşleri vekil (bakan) düzeyinde yürütülmekte ve vekil protokolde Heyet Reisinden (1. İcra Vekilleri Heyeti'nde Mustafa Kemal Paşa) hemen sonra gelmekteydi.

1868 Karacabey doğumludur. Babası Karamanlı Seyit Ahmet'in oğlu ve sesi güzel olduğu için Bülbül Efendi ismiyle tanınan Mehmet Emin, annesi Karacabey eşrafından Nizam Mehmet'in kızı Fatma'dır. Anne babası 1839 yılında evlenmişlerdir. Mustafa Fehmi 1887 yılında Rüştiye öğrenimini bitirmiş, İstanbul Koska'da (Laleli) Mustafa Çelebi Medresesine kaydolunmuş ve icazetine kadar orada öğrenim görmüştür. 1900 yılında Fatih Camii Dersiamlarından Alasonyalı Hacı Ali Zeynelabidin Efendi'den icazetname aldı ve aynı yıl Mihaliç'e döndü.

Mihaliç halkı Mustafa Fehmi Hoca için aldıkları bir arsaya bir medrese yaparak çocuklarını ona teslim ederler. Mustafa Fehmi, II. Meşrutiyet ile, Bursalı Tahir Bey'in destek girişimleri ile İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni Karacabey'de kurar.

5 Temmuz 1910'da Karacabey müftülüğüne atanır. Bir taraftan da Murat Hüdavendigar Camii (Karacabey Ulu Cami)'nin imamlığını yapar. Ancak, bu görevleri çok uzun sürmez. İstanbul'da Hürriyet ve İtilaf Fırkasının etkin konuma gelmesiyle, Meşihat Makamı (Şeyhülislam) da bu etkinin altında olduğundan ve Mustafa Fehmi de İttihatçı olduğu için 1919'da Müftülükten ve Evkaf Komisyonu Başkanlığı'ndan azledilir.

Yunan ordusunun İzmir'e asker çıkardığı günlerde, Karacabeyliler Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ni kurar ve başkanlığına Mustafa Fehmi Hoca, yardımcılığına Belediye Tabibi Dr. Ahmet Nâfiz Yazgan getirilir. Bu dönemde, Erzurum ve Sivas Kongrelerinden sonra Ankara'ya gelmiş olan Heyet-i Temsiliye Reisi Mustafa Kemal Paşa'dan, Ankara'da kurulacak Büyük Millet Meclisi için Bursa'dan beş milletvekili istendiğine dair telgraf gelir. Bir milletvekilliği Karacabey'e ayrılmıştır. 3 Nisan 1920 günü Belediye salonunda toplanan Cemiyet üyeleri, Mustafa Fehmi Bey'i milletvekili olarak seçer ve kendisi ertesi gün Ankara'ya gönderilir.

23 Nisan 1920 Cuma günü Hacı Bayram Camiinde topluca kılınan namazdan sonra, meclis binası önüne yurdun çeşitli yerlerinden gelmiş olan milletvekilerinin önünde, Mustafa Fehmi Bey de Türkiye Millet Meclisinin açılış duasını yapanlar arasındadır. 4 Mayıs 1920 günü Mustafa Kemal Paşa'nın hazırladığı İcra Vekilleri Heyeti listesi Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilir. Mustafa Fehmi Bey bu listede, ilk Türkiye Büyük Millet Meclisinin Umur-u Şeriye ve Evkaf Vekili olarak yerini alır. Bu görevi 27 Nisan 1922'ye kadar devam eder ve III. İcra Vekilleri Heyeti dönemi içinde yerini Abdullah Azmi Torun'a bırakır. 1922-1950 arasında da milletvekili olarak Meclis'ye yer almıştır.

8 çocuğu olmuştur. Oğullarından Mehmet Tevfik Gerçeker 1960'lı yıllarda vekaleten Danıştay Başkanlığı, Anayasa Mahkemesi üyeliği ve Diyanet İşleri Başkanlığı gibi üst düzey görevler yapmıştır.

15 Eylül 1950 tarihinde vefat etmiştir. İslam hukuku alanında, özellikle fıkıh, tefsir ve kelamda uzman olan Mustafa Fehmi Bey`in Hilye-i Fahr-i Alem (1944) adlı manzum bir kitabı vardır.

Kaynaklar

    This article is issued from Vikipedi - version of the 11/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.