Oğuzeli

Koordinatlar: 36°58′08″K 37°30′00″D / 36.96889°K 37.5°D

Oğuzeli
—  İlçe  —
Koordinatlar: 36°58′08″K 37°30′00″D / 36.96889°K 37.5°D
Ülke	Türkiye
İl	Gaziantep
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Yasin Yunak [1]
- Belediye başkanı	Mehmet Sait Kılıç (MHP)
Rakım [2]	750 m (2.461 ft)
Nüfus (2015)[3]
- Toplam	29,661
- Kır	-
- Şehir	29,661
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	27900
İl alan kodu	0342
İl plaka kodu	27
İnternet sitesi: Oğuzeli resmî sitesi

Oğuzeli, Gaziantep ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

Eski adı Büyük Kızılhisar^[4] olan yerleşim yerindeki yapılar kırmızı topraktan imal edilen kerpiç kullanılarak ve hisar şeklinde yapıldığından dolayı bu isim verildiği sanılmaktadır. 1 Ocak 1946 günü ilçe olarak, adı Oğuzeli olarak değiştirilmiştir. Oğuzeli Gaziantep’in güneydoğusunda Sacır Suyu kenarında kurulmuştur. Oğuzeli isminin ise üzerinde yaşayan ailelerin geçmişine istinaden verildiği aşikârdır. İlçeye bağlı bağlı Tilbaşar Mahallesinde bulunan Tilbaşar Kalesinde yapılan kazılarda milattan önce 3000’li yıllara ait kalıntılara rastlanmıştır.1 İlçe Hitit, Asur, Medler, Persler, Romalılar, Sasaniler, Bizans egemenliğine girmiştir. Hz. Ömer döneminde 639’da Suriye cephesi komutanı Ebu Ubeyde’nin öncü birliği komutanı Ganenoğlu İyaz tarafından bölge İslam egemenliğine girmiştir.2 Müslümanlarla Bizanslılar arasında sık sık el değiştiren Oğuzeli, Abbasi devletleri zamanında tamamen İslam toprağı olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelmesi ile bölge Türk –İslam egemenliğine taşınır. Kısa sürelerle haçlı egemenliğine giren bölge, Selçuklu sultanı I.Mesut zamanında kesin Türk hâkimiyetine girmiştir.3 1516 Mercidabık Savaşı için Yavuz Sultan Selim bölgeye gelince Osmanlı hâkimiyetine giren Oğuzeli, şer-i mahkeme sicillerine “Kızılhisar-ı Fevkani” olarak geçmiştir. Milli mücadele yıllarında yöre köylerin Fransızlar tarafından işgale uğraması üzerine halk Kuva-i Milliye Birliklerine katılarak bölgenin Türk yurdu olduğunu bir kez daha kanıtlamışlardır. 14 Şubat 1946 da ilçe olan Oğuzeli’nden 1995 yılında Elbeyli ilçesi ve 23 köy ayrılarak Kilis iline bağlanmıştır. 23 Temmuz 2004 tarihinde Gaziantep’in 3. merkez ilçesi olmuştur. 17.yüzyılda yasamış halk şairlerinden Karacaoğlan uzun yıllar ilçemize bağlı köylerde dolaşmış ve şiirlerinde Tilbaşar, İkizkuyu, Sazgın ve Nafak pınarı yörelerini işlemiştir. Şöhreti ilçe sınırlarını aşarak ülkemize mal olmuş Ezo Gelin ilçeye bağlı Dokuzyol(Uruş) Köyünde doğup büyümüştür. İlçede Tilbaşar Kalesi kalıntılarından başka; Hamzababa, Gaffurbaba, Şıh Bilecan Türbesi ve Selçuklu döneminden kalma Orta Cami minaresi başlıca tarihi eserlerdir.

Coğrafya

Doğusunda Nizip ve Karkamış, batısında Elbeyli, güneyinde Suriye, kuzeyinde ise Şahinbey ilçesi yer almaktadır. İlçe, Tilbaşar Ovası’nın üzerinde yer almaktadır. Denizden 750 m yüksekliktedir. Gaziantep merkeze 17 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 474 km²'dir.

İklim

İlçede genel olarak Karasal iklim ve Akdeniz iklimi hüküm sürer.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[5]	32.836	5.577	27.259
1970[6]	33.213	5.986	27.227
1975[7]	35.617	7.194	28.423
1980[8]	37.903	7.847	30.056
1985[9]	41.477	9.547	31.930
1990[10]	42.661	9.983	32.678
2000[11]	33.162	11.527	21.635
2007[12]	26.897	11.311	15.586
2008[13]	30.561	16.514	14.047
2009[14]	29.313	16.374	12.939
2010[15]	29.123	16.534	12.589
2011[16]	29.146	16.937	12.209
2012[17]	28.844	17.014	11.830
2013[18]	29.620	29.620	veri yok
2014[19]	29.526	29.526	veri yok
2015[20]	29.661	29.661	veri yok

Ekonomi

Ekonomisi tarıma ve hayvancılığa dayalıdır. Akdeniz ve Karasal iklimi geçiş bölgesinde bulunmasına arazilerin sulanabilme imkan da eklenince yıl içerisinde 3 defa ürün alınabilmektedir ve ürün çeşidi boldur. İlçede buğday, arpa, mısır, nohut, mercimek, fasulye gibi bakliyat ürünlerinin yanında soğan, sarımsak, marul, salatalık, acur, patlıcan, domates, biber yetiştirilir. Ağaç meyvelerinden Nar aynı zamanda kentin simgesi olmuştur. Narın yanında üzüm, zeytin, Antep fıstığı, payam (badem), ceviz, önemli tarım ürünleridir.

Üretilen tarım ürünlerinin geneli Gaziantep Sebze Halinde değerlendirilirken patlıcan, biber, kabak, acur, üzüm, ceviz, zeytin ve nar daha farklı değerlendirme alanları bulmaktadır.

Kurutmalık: Yaz aylarında elde edilen patlıcan, biber, kabak, acur kurutularak kış aylarında tüketilmek üzre birçok ile gönderildiği gibi aynı zamanda ihracatı da yapılmaktadır. Kurutmalık genelde dolma yapmaya elverişli ürünlerin içinin oyularak dış kabuğunun iplere takılıp güneşte kurutulmasıyla elde edilir.Ürünün tarlada yetiştirilmesi, içinin oyulup iplere takılması, kurutulması ve pazarlanması birçok kesime ve aileye geçim kaynağı olmaktadır.

Yörede üretilen üzüm normal tüketimin yanında Pekmez, Bastık, Sucuk yapılarak daha fazla katma değer sağlanır. Yine yetiştirilen cevizler sucuk yapımının en önemli girdilerindendir.

Turistik yerler

İlçede bulunan Karpuzatan havuzu ve piknik alanı Gaziantep şehir merkezinden çok sayıda ziyarete sebep olur.

Kaynakça

1. http://oguzeli.gov.tr/kurumlarimiz/
2. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198550
3. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCuLDhZ. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
4. http://www.nisanyanmap.com/?yer=36029&haritasi=o%C4%9Fuzeli
5. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspiRw6D. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnDoNGJ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtpkLF5c. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuYYZlN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwYSP6A. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyE9GR7. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0IB7bm. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1tOV2M. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3iMvjR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCutn2L. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEy3ErA. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGpNxi2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxYAQ6X. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
18. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUqVsG7. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
19. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCuLDhZ. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
20. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• YerelNET
• Oğuzeli Belediyesi