Osmanlı'da eşcinsellik
Osmanlı İmparatorluğu'nda eşcinsellik, dönem şartlarında diğer anlamıyla Osmanlı İmparatorluğu'nda oğlancılık[1], Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yaşamış eşcinsellerin yaşam biçimidir. Osmanlı'da cinsel yönelim ve ilginin erkek erkeğe ilişki ya da erkek erkeğe seksedir. Eski adlandırmada (lûtîlik), pasif gey erkekler (lûtî) olarak tanımlanmış, yine bireyler arasındaki ilişkiden gulâmperestlik[2] olarak bahsedilmiştir.[3] Yine Osmanlı İmparatorluğu'nda seks işçisi eşcinsellere "hîz oğlanı" denir ve "hîz"ler devlet tarafından kayıt altına alınırlardı. Hayatını bu işten kazanan erkekler "defter-i hîzán" adlı kütüğe yazılırlardı.[4]
Tarih
İlk dönemler: Orhan Gazi dönemi
Osmanlı'da oğlancılığın Orhan Gazi döneminde başladığı sanılmaktadır.[5] Osmanlılara esir düşen Bizans İmparatorluğu'nun Selanik Başpiskoposu Gregory Palamas Osmanlı'da eşcinsel ilişkinin çok yaygın olduğunu, özellikle Hristiyan esirlere yönelik tacizlerin çok olduğunu söylemiştir.[6]
Askerlik
Yeniçeri Ocakları
Osmanlı'da askerlik yaşı gelen eşcinsellerden cinsel yönelimine dair gerekçe ispatlaması istenmiyor, askerlik yapmaları için eşcinsellik bir engel olarak görülmüyordu.[7] Osmanlı ordusunda eşcinseller Yeniçerilere hizmet eden "civelek" olarak tanımlanmış, savaşlarda ihtiyacı karşılamak üzere civelekler taburu oluşturulmuştu. Civelek taburunda yer alan askerlerin her birini bir yeniçeri sahiplenmiştir.[8][9][10]
Kültür
Edebiyat
Osmanlı'da kadınlardan hoşlanmadığını devamlı tekrarlamış[11], eserlerinde hep konusunu işlemiş eşcinsel şairlerden biri Enderûnlu Fâzıl olmuştur.[12] LGBT temalı "Güzel Oğlanlar Kitabı" vardır.[13]
Ayrıca bakınız
- Türkiye'de LGBT tarihi
- Türkiye'de LGBT hakları
- İslam'da eşcinsellik
- Oğlancılık yasaları (Sodomi yasaları)
- Köçek
- Enderûnlu Fâzıl
Kaynakça
- ↑ Oğlancılık Nedir.anlambilim.net Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013
- ↑ Türkçe sözlükte anlamı: oğlancılık ne demek? Sözce.com Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013
- ↑ İklim Bayraktar (23 Ocak 2011). "Osmanli Tarihinde Oğlancılık". Odatv. http://www.odatv.com/n.php?n=osmanli-tarihinde-oglancilik-2301111200. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ↑ Murat Bardakçı (27 Ağustos 2006). "’Gay’ler eskiden esnaftan sayılır ve padişahın huzurunda yapılan resmigeçitlere bile katılırlardı". Hürriyet. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013.
- ↑ Ayşe Hür (10 Kasım 2013). "Osmanlı’da eşcinsellik". Vatan. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140522005020/http://haber.gazetevatan.com/osmanlida-escinsellik/582784/1/gundem. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ↑ Ayşe Hür (10 Kasım 2013). "Osmanlı’da eşcinsellik: Elinde tesbih, evinde oğlan, dudağında dua". Radikal. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151010023710/http://www.radikal.com.tr:80/yazarlar/ayse_hur/elinde_tesbih_evinde_oglan_dudaginda_dua-1159964. Erişim tarihi: 27 Nisan 2014.
- ↑ Esra Coşkun (4 Ocak 2010). "Osmanli Hareminde Cinsellik". Derki. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150527063047/http://www.radikal.com.tr/turkiye/fatihe_escinsel_imasi_pelin_batuyu_sanal_alemin_gundemine_oturttu-1120900/. Erişim tarihi: 27 Nisan 2014.
- ↑ Gürkan Hacır (22 Ocak 2012). "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e civelekler!". Akşam. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150527003134/http://www.aksam.com.tr/guncel/osmanlidan-cumhuriyete-civelekler/haber-93971. Erişim tarihi: 27 Nisan 2014.
- ↑ Osmanlılarda cinsellik - Haluk Akçam
- ↑ Yeniçeriler - Reşad Ekrem Koçu
- ↑ Fazıl’ın Çengileri: Çenginame Üzerine Jasstudies, 21 Mayıs 2014]
- ↑ Yasemin Arpa (22 Aralık 2006). "Zenanname: Kadınları anlatan kitap". NTVMSNBC. 3 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141203020704/http://arsiv.ntvmsnbc.com:80/news/394631.asp. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ↑ Güzel Oğlanlar Kitabı, D&R, 21 Mayıs 2014
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
