Saptıran, Aşkale
| Saptıran | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Erzurum |
| İlçe | Aşkale |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 405 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 25520 |
| İnternet sitesi: | |
Saptıran, Erzurum ilinin Aşkale ilçesine bağlı bir mahalledir. Saptıran Köyü, Erzurum'un Aşkale ilçesinin Bayburt'a doğru 14 km kuzey batısında, Kop Dağının eteklerinde yer alır. Köy merkezinin yaklaşık 3 km güneyinde mahallenin kendi Tren istasyonu ve 7-8 hanelik bir mahallesi bulunmaktadır. Köy yaklaşık 80 hanedir. Göçler genelde İstanbul'a, İstanbul'da ise Haramidere bölgesine doğru olmaktadır.
Köy, Fırat'ın en büyük kollarından olan Karasu nehri ve buna dökülen çaylar nedeniyle sulak ve yeşillik bir araziye sahiptir. Soğuk su kaynakları bakımından da zengindir. Karagöze, Mühendis Pınarı ve Baltacı denilen ve köye 4 km uzaklıkta ki yerlerden ise her mevsim dondurucu soğuklukta kaynak suyu çıkar.
Genelde şeker pancarı, yonca ve buğday yetiştirilir. Küçük ve büyük baş, kümes hayvancılığı da vardır. Karadeniz Bölgesinden arıcılık yapmaya gelen kimseler de vardır. Krom madeni ve kum ocakları da mahallede yapılan işletmeciliklerdir. Eskiden köy halkının önemli bir kısmı Devlet Demir yollarında çalışırmış.
Tarihçe
Köy Erzurum-Erzincan eski ipek yolunun Bayburt kavşağında yer alması nedeniyle, özellikle yakında bulunan ve 17. yüzyılda kurulmuş olan Karasu Hanı'ndan çıkıp Bayburt'a gideceklere sapak olarak tarif edilen nokta olması sebebiyle bu ismi almıştır. İsminin, Kurtuluş Savaşı sırasında köy halkının düşmanları yanıltıp hedef şaşırtmalarından geldiği de söylenir. Diğer rivayet ise ismin katıksız Türk manasına gelen "Saf-Turan" veya "Sap-Kıran" kelimelerinden geldiğidir. Mahallenin geçmişi çok uzun değildir. 1800'lü yılların sonuna doğru iki kardeş tarafından kurulduğu rivayet edilir. Diğer bir rivayet ise mahallenin Romalılardan beri var olduğudur. Şu an mahallede yaşayan ailelerin en erken köye yerleşeni en fazla dört nesil öncesine dayanmaktadır. Bu da yaklaşık 200-250 yıllık bir geçmiş ederki yaklaşık 1800'lü yıllara denk gelmektedir. Ailelerden bir kısmının ise İspir tarafından geldiği rivayet edilir.
Mahalledeki soyadları AKSAKAL, KARACA, KÜRÜCÜ, GÜRCÜ, AKÇAY, ŞİMŞEK, DEMİR, YÜRÜK, AĞYÜREK, DELİKTAŞ, TOKA, DEMİR,TUBUN.
Köy Kop Dağının eteklerindedir. Mahallenin tam güney uzağında Meryem dağı bulunur ki, mahallede ve civarında namaz kılacaklar kıble belirleme de genelde bu dağı esas alır. Meryem Dağının arkasında Erzincan'ın Tercan ilçesi bulunmaktadır. Mahallenin hemen kuzeyinde Beşirin Dağı denen tepe bulunmaktadır. Mahallenin hemen batısında yükselen tepeye Karababa adı verilmiştir. Bu tepede etrafı taşlarla çevrili bir türbe bulunmaktadır. Kimi zaman bu türbenin yanında uyunduğunda rüyada bir kimse görüleceği, o kimsenin de uyuyana bir boncuk vereceği, uyandığında gerçektede o boncuğu elinde göreceğin rivayet edilir. Karababa tepesinin 2–3 km batısında eski ve terkedilmiş yerleşim yerleri bulunmaktadır. Define avcıları tarafından delik-deşik edilen bu yerler artık, meraklı arkeologları beklemektedir.
Kültür
TÜRK kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler.
Köy kültürü Bayburt, Erzurum ve biraz da Erzincan kültürünün karışımdır. Konuşmalar Erzurum ağzına daha yakındır.Akrabalık bağları oldukça güçlüdür.
Mahallenin muhitlerinin de farklı adları vardır. Köy meydanının bulunduğu yere "Gaski", şimdilerde ise "Şaban Ağa Durağı" ismi verilmektedir. Köy maçlarının yapıldığı yeşil sahanın adı da ekilmeyen ve biçilmeyen sulu yer anlamına gelen "Coj" dur.
Mahallede bir ilkokul, camii, genelde bir ebenin bulunduğu sağlıkocağı bulunmaktadır. Mahallenin eski, yeni ve çocuk olmak üzere üç mezarlığı vardır.
Coğrafya =
Erzurum iline 60 km, Aşkale ilçesine 17 km uzaklıktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2014 | 489 |
| 2007 | 405 |
| 1997 | 392 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mahallenin hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yolun yaklaşık 10 km.si asfalt, kalan yaklaşık 5 km. side stablize olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.