Tapuğ

Tapuğ - Türk halk ve tasavvuf edebiyatında dini içerikli şiir, dinsel musiki, ilahi. Değişik Türk dillerinde Tapuk veya Tapzuk (Tapzuğ) olarak da söylenir. İçeriği dini konulara dair olan ve özel ezgileri bulunan şiir ve müzik türüdür.

Ayrıca Gülşeni tarikatına bağlı mutasavvıf şairlerin ayinler sırasında okudukları makamlı şiirlere de yine tapuğ adı verilir.

Etimoloji

Türkçe (Tap) kökünden türemiştir. İnanmak, kulluk etmek anlamları vardır. Tapmak (İman etmek), tapınmak (ibadet etmek) gibi sözcüklerle aynı kökeni paylaşır. Ve anlam olarak da bu kelimelerle yakından bağlantılıdır. Bu kelimeyle aynı kökten gelen Tapu sözcüğü, güven ve belirli bir hakkı göstermesi bakımından dikkate değerdir. Azerice'deki tapmak sözcüğünün bulmak anlamı da, inancın bulunç (vicdan) ile alakasını ortaya koyması açısından önemlidir.

Tapuğ örneği

Bizdedir

Eşrefoğlu al haberi

Bahçe biziz gül bizdedir

Biz bir Mevlânın kuluyuz

Yetmiş iki dil bizdedir

Erlik midir eri yormak

Irak yoldan haber sormak

Cennetteki ol dört ırmak

Coşkun akan sel bizdedir

Âdem vardır cismi semiz

Apdest alır olmaz temin

Halkı ta'neylemek nemiz

Bilcümle vebal bizdedir

Arı vardır uyup gezer

Teni tenden seçip gezer

Canan bizden kaçıp gezer

Edep erkân yol bizdedir

Kuldur Hasan Dede'm kuldur

Manayı söyleyen dildir

Elif Hakka doğru yoldur

Cim ararsan dal bizdedir

Tamaşvarlı Âşık Hasan.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)