Tatikios

Tatikios ya da Taticius (Yunanca: Τατίκιος, 1099'dan sonra ölmüştür), I. Aleksios Komnenos'un (1081–1118 arası hükümdar) dönemi Bizanslı generaldir. İsmi Tetigus, Tatizius, Tatitius, Tatic, ya da Tetig olarak da söylenmektedir.

Aslı ve erken hayatı

Babası, Aleksios'un babası Yannis Komnenos tarafından esir alınıp Komnenos ailesine hizmete koşulan "Sarazen" bir köleydi, muhtemelen Türktü,[1] Aleksios ve Tatikios beraber büyüdüler ve Aleksios'un oikogenes'i (aynı evden olan) olarak anılır.

1078 yılında Aleksios imparator olmadan önce, Aleksios'un rakibi Nikeforos Basilakes'e karşı yaptığı savaşta ona eşlik etmiş ve pusu içeren Basilakes'n planını fark etmiştir. Aleksios 1081 yılında İmparator olduğunda, İmparatorluk ailesinde megas primikerios görevine atanmıştır. Daha sonra o yıl "Ohri çevresinde yaşayan Türklere", muhtemelen Macarlara[2] 1081 tarihli Dıraç savaşında Robert Guiscard'a karşı komuta etmiştir.

Askeri ve politik kariyeri

1086 yılında, İznik'i, Selçuklulardan almak için gönderildi; Selçuklu takviye güçlerinin yolda olduğunu öğrenince geri adım atmıştır. Aleksios, onu Manuel Boutoumites komutasında deniz takviyesi ile tekrar yollamıştır fakat Bitinya'da bulunan bu şehrin beyi Ebu'l-Kasım'ı mağlup etmesine rağmen, şehri ele geçirememiştir. O yılın sonunda, Aleksios'a isyan eden kafir Mani dini mensuplarına yardım eden Peçenekler ile Philippopolis yakınlarında savaşmak üzere geri çağrıldı. 1087 yılında, Peçenekler'e karşı yapılan Dristra Savaşında Bizans ordusunun sağ kanadını yönetmiş ve 1090 yılında seçkin Archontopouloi birliğine komuta edeken 300 kişilik küçük bir Peçenek kuvvetine yenilmiştir.

1094 yılının başlarında Pentegostis'te Aleksios'un çadırının muhafızlığını yapmıştır. Orada, eski imparator IV. Romanos Diogenes'in oğlu Nikeforos Diogenes'in imparatoru öldürecek komplosunu açığa çıkarmıştır. Nikeforos, Aleksios ve Tatikios'un eski arkadaşıydı ve Aleksios onu cezalandırma konusunda isteksizdi fakat Nikeforos tahta sahip olma arzusu açıktı. Nikeforos sürgüne gönderildi ve sonuçta kör edildi. Sonra 1094 yılında, muhtemelen güvenlik konusunda sorumluluk aldığı, Piskopos Halkedonlu Leo'yu lanetleyen, Blachernae Sinoduna iştirak etti. Bu sinodun kayıtlarında, Tatikios'a protoproedros saray ünvanı verildiği yazmaktadır.[3]

1095 yılında Aleksios'un Kumanlara karşı gerçekleştirdiği sefere katılmıştır.

Birinci Haçlı Seferi'ndeki rolü

1096 yılında, vardıktan sonra Konstantinopolis'e saldıran gözü kara Haçlılara karşı şehri savunmuştur. 1097 yılında, Aleksios onu 2.000 hafif piyade ile Haçlıların Nikea Kuşatması'na yardım etmek üzere yollamıştır. Haçlı Vakanüvisi Aixli Albert Haçlılar ile Türkler arasında elçilik yaptığını yazar fakat daha güvenilir Anna Komnena, Boutoumites ile Haçlıların bilgisi dışında şehrin teslim edilmesi için görüşmelere yaptığını yazar. Bu Latinler ile Bizanslıların arasının açılmasına neden olmuştur.

Fakat, Tatikios'a Haçlılar Anadolu'yu geçerken kılavuzluk etmek ve ele geçirilen yerlerin İmparatorluğa verilmesini garanti etmesi için onlara eşlik etmesi emredilmiştir. İznik'ten ayrıldıktan sonra, Haçlılar iki gruba ayrılmıştır. Guiscard'ın oğlu Tarantolu Boemondo, Boemondo'nun yeğeni Tancred ve Robert Curthose komutasında Normanlar ile II. Robert komutasındaki Flandre birliklerine eşlik etti.

Antakya Kuşatmasında, Aguilersli Renaud, Tatikios'un şehrin kendisine saldırmadan önce çevre ve kırsalının önce ele geçirilmesini böylece açlığın önüne de geçileceğini tavsiye ettiğini yazar. Ancak bu tavsiyeye uyulmamıştır. Şubat 1098'de, muhtemelen kendisi ile mülakat yapan ya da raporlarına erişimi olan Anna Komnena'ya göre Tatikios Boemondo tarafından Haçlıların ona güvenmediği ve can güvenliği olmadığına dair uyarılmasından sonra Kuşatmayı terk etti, Boemondo diğer taraftan Tatikios'un Konstantinopolis'ten taze kuvvetler ile geleceğine dair söz vermesine rağmen asla geri dönmeyeceği ile korkak ve hain olduğuna dair dedikodular yaydı. Dönemin haçlı Vakainameler (kronikler)lerinde büyük düşman ve yalancı (Gesta Francorum'a göre periurio manet et manebit) olarak geçer, Anna Komnena ise Boemondo'nun babası ile uzun zamandır devam eden düşmanlığı ve Boemondo'ya karşı olan derin ön yargısının etkili olduğunu yazar.

Görünümü ve nesli

Haçlı Vakanüvisleri, Tatikios'un Bizans'ta hainlere verilen yaygın bir ceza olan sakatlanmış bir burun ve yüze sahip olduğunu yazarlar fakat onun durumunda bu olamaz. Nogentli Guibert'e göre, burnunun yerine altından bir protez vardır. Onun hakkındaki Haçlıların fikrinin tersine, Anna Komnena, onu "dövüş esnasında kafasını muhafaza eden cesur bir savaşçı" ve "akıllı bir hatip ve güçlü bir aksiyon adamı" olarak tanımlar. Anna Komnena, Aleksios ve Tatikios'un bir çeşit polo oyunu olan Tzykanisterion oynadıkları sırada İmparatorun attan düşüp ve dizinden yaralandığına dair bir hikâye anlatır.

Tatikios'un ölümü ve doğumuna dair kayıt mevcut değildir. Megas primikerios görevi yapanlar genellikle hadım olmalarına rağmen, Tatikios'un nesli 12. yüzyılın güçlü asil bir ailesinin üyeleri olduğu görülmektedir. Bu ailenin bir üyesi I. Manuel Komnenos yönetiminde Sirmium Savaşının önde gelen generalidir. Muhtemelen soyundan gelen Konstantin Tatikios, II. İsaakios Angelos'a karşı başarısız komplo yüzünden kör bırakılmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ↑ Brand, p. 3
  2. ↑ Brand, loc.cit.
  3. ↑ Magdalino, p. 502.
  4. ↑ Choniates p. 233

Kaynaklar

İlk

İkinci

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.