Despina Hatun

Despina Hatun
دسپینا خاتون
Eş(leri) Uzun Hasan
Çocukları Maksud Mirza
Mesih Mirza
Alemşah Halime Begüm
Hanedan Komnenos Hanedanı
Babası IV. İoannes Komnenos
Defin Saint George Kilisesi, Diyarbakır
Dini Ortodoks

Despina Hatun, (Farsça: دسپینا خاتون) veya Teodora Megali Komnini, (Yunanca: Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή), Trabzon İmparatoru IV. İoannes Komnenos'un kızı, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın eşi, Safevî Devleti hükümdarı Şah İsmail'in annesi Alemşah Halime Begüm'ün kızı.

Hayatı

Her ikisi de "Hanım, prenses, kraliçe" anlamlarına gelen Yunanca Depoina ve Moğolca Hatun unvanlarından oluşan Despina Hatun olarak da bilinir. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan ile 1458 yılında evlenmiştir. IV. Yuhannes, evliliğe Uzun Hasan'ın da kabul ettiği şekliyle kızının Ortodoksluk inancını sürdürmesine izin verilmesiyle onay verdi. Despina, güzelliği ile Yunan kadınları arasında ünlüydü. Bir grup Ortodoks inanan ona eşlik etti ve İran'da Ortodoks kilisesi kurmasına izin verildi. Uzun Hasan bu evlilik ile Osmanlı karşıtı ittifakını güçlendirerek, birçok Yunan, Ermeni ve Gürcü insanın desteğini kazandı.[1]

Hıristiyan ve Müslüman hükümdarlar arasında evlilikler yaygın olmasada hiç görülmüyor değildi. Speros Vryonis, II. Kılıç Arslan ile başlayan Selçuklu Türk Sultanlığından birçok örnek göstermektedir.[2] Daha sonraki örnek, VIII. Mihail Paleologos'un gayrımeşru kızları Euphrosyne ve Maria'yı sırasıyla Nogay Han ve Abaka Han ile evlendirmiştir. Daha önceki Trabzon İmparatorları kadın akrabalarını evlendirmişlerdir, bunlardan en dikkat çekeni III. Aleksios'un, hükümdarlıği boyunca kızkardeşlerini ve iki kızını komşu Müslüman devlet hükümdarları ile evlendirmesidir.[3]

Batı Avrupa'da, Teodora, Osmanlılara karşı yapılacak muhtemel Haçlı Seferi kadar Sıkıntıda Hanım masallarının tamamalayıcısı "Trabzon Prensesi" isimli bir efsaneye ilham vermiştir. Efsane, Pisanello ve Jacques Offenbach gibi birçok artiste ilham vermiştir.

Aile

Uzun Hasan ile Teodora'nın birçok çocuğu olmuştur,[4] onlardan biri olan Marta (Halime olarak da adlandırılır), 1471/1472 yılında Şeyh Haydar ile evlenmiştir.

Kaynakça

  1. ↑ Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 5 (1350-1500),BRILL, Jun 21, 2013.
  2. ↑ Vryonis, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century (Berkeley: University of California, 1971), pp. 227f
  3. ↑ Discussed in Elizabeth Zachariadou, "Trebizond and the Turks (1352-1402)", Archeion Pontou, 35 (1979), pp. 333-358.
  4. ↑ Anthony Bryer, "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception", Dumbarton Oaks Papers, 29 (1975), n. 146
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/9/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.