Doğu Ortodoks Kilisesi

Hristiyanlık

İnançlar
Kişiler
Teoloji
Kitab-ı Mukaddes
Mezhepler
Bayramlar
Diğer Dinler
İkonalar Ortodoks ibadetinde önemli yer tutar

Ortodoks Kilisesi, 4. ve 8. yüzyıllar arasında toplanmış Ekümenik Konsillerin kanonik olduğunu kabul eden bir Hristiyan mezhebidir. Dünyada yaklaşık 225-300 milyon kişilik cemaati vardır.[1][2] Bu yönüyle sayı bakımından Roma Katolik Kilisesi ve Protestan Kilisesi'nden sonra üçüncü büyük Hristiyan mezhebidir.[3]

Ortodoks Kilisesi genellikle Doğu Ortodoks Kilisesi olarak anılır. Kilisenin başı (eşitlerin birincisi) İstanbul'daki Fener Rum Patriği'dir. Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan başlıca kiliseler Yunanistan, Rusya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan, Romanya, Sırbistan ve Kıbrıs kiliseleridir. Bununla birlikte Suriye, Kıpti ve Habeşistan kiliseleri gibi bazı Asya ve Afrika kiliseleri de Doğu Ortodoks Kilisesi sınıflamasına dahil edilebilirler.[4]

Köken bilimi

Ortodoks kelimesi Yunanca "orthos" (ορθός) doğru, düzgün ve "doksa" (δόξα, δοξασία) düşünce, inanç sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur [5][6]. Genelde iki şekilde kullanılır:

Katoliklik gibi Ortodoksluk da 4. Ekümenik konsil olan Kadıköy Konsili'nin kararlarını tanıyan bir kilisedir ancak. Ortodoks kilisesi sadece ilk 7 konsili tanımış bundan sonra yapılanları geçersiz saymıştır.

Meryem ve İsa'nın tanrısal doğası

İsa'da hem insani hem de tanrısal özellikler bulunmaktadır, bu özellikler Meryem İsa'yı doğurmadan önce de bulunmaktaydı İsa Tanrı olarak baba ile aynı özden, İnsan olarak da günahlar hariç insanlarla aynı özdendir. Dolayısıyla Meryem sadece İnsan olan İsa'nın değil Tanrı olan İsa'nın da anasıdır ve ona Tanrı Anası anlamına gelen Theotokos denilmelidir.

Bu farklı doğalar birleşmeden sonra hiçbir şekilde değişime uğramayıp kendi özelliklerini muhafaza etmişlerdir.

Çarmıhta acı çeken İsa'nın sadece İnsani doğasıdır, bu acı Tanrısal doğa'ya dokunmamıştır.

Aslında Diofizit görüşe yakın olan bu karara itiraz eden Monofizit piskoposlar kendi bağımsız kiliselerini kurmuşlardır.

Slav Ortodoks Haçı

Kilisenin yapısı

Ortodoks Kilisesi, her ülkede ayrı örgütlenmiştir. Her bağımsız Ortodoks kilisenin bir başpiskoposu ve ona bağlı piskoposları bulunur. Başpiskopos kendi piskoposlarını seçer ve piskoposlarından oluşturduğu meclis ile (Sen Sinod) şehirlerin veya bölgelerin başında bulunan piskopos ya da metropolitleri vasıtasıyla tüm ülkedeki kiliselerin dini reisi olur.

Patrik, Katolik Kilisesi'ndeki gibi devlet başkanı statüsünde değildir, diğer kendisi de bir başpiskopos olup sadece saygınlık bakımından diğerlerinden üst seviyededir ancak diğer başpiskoposların yönetim bölgelerine müdahale yetkisi yoktur.

Ortodokslukta Patriklerin ya da piskoposların yanılmazlık özellikleri yoktur bunun ifadesi dahi şirk kabul edilir.

Katolik Kilisesi ile ayrılma

Katolik Kilisesi ile Kutsal Ruh'un kaynağı ile ilgili bir tartışma sonucu görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Ortodoks mezhebine göre Kutsal Ruh, Baba'dan çıkmışken; Katolik mezhebine göre ise Baba ile Oğul'dan çıkmıştır.

Bu ayrım sonucu Roma Kilisesi 1054 yılında Ayasofya'ya gönderdiği bir belge ile Ortodoksluk ile tamamen ayrı düştü ve iki kilise karşılıklı birbirlerini aforoz etti.

1204 yılında 4. Haçlı seferleri sırasında, Haçlı ordusunun Konstantinopolis'i (İstanbul'u) yağmalayıp, Ortodoks kiliselerini basıp, Ortodoks rahiplerini öldürmesi üzerine nefret daha da artmıştır.

1964 yılında dönemin Papa'sı VI. Paul ile Patrik I. Athenagoras karşılıklı olarak aforozları kaldırmışlardır.

İnanç Sistemi

Ortodoks Kiliseler

Ülke olarak, Ortodoks nüfusun ülke nüfusuna oranı
Ortodoks
  %75 ve daha fazlası
  %50 - %75
  %20 - %50
  %5 - %20
  %1 - %5
 Doğu Ortodoks
  %75 ve daha fazlası
  %50 - %75
  %20 - %50
  %5 - %20
  %1 - %5

Birlik içindeki Ortodoks Kiliseleri

Birlik tarafından tanınmayan Ortodoks Kiliseleri

Oryantal Ortodoks Kiliseleri

Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Oryantal Ortodoks Kiliseleri maddesine bakınız.

Kaynakça ve notlar

  1. ↑ christianity.about.com/od/easternorthodoxy
  2. ↑ adherents.com/adh_rb
  3. ↑ Robert Winston, "Human, the Definitive Visual Guide", Orthodox Church
  4. ↑ Oxford İngilizce Sözlük, Eastern Orthodox Church
  5. ↑ Oxford Dictionary Of English 2e, 2003 'orthodox'
  6. ↑ Ortodoksluk
Doğu Ortodoks Kilisesi
Otosefal Kiliseler
Dört Eski Patriklik
İstanbul
İskenderiye
Antakya
Kudüs
Rusya
Gürcistan
Bulgaristan
Sırbistan
Romanya
Kıbrıs
Yunanistan
Polonya
Arnavutluk
Çek Cumhuriyeti ve Slovakya
Amerika[1]
Özerk Kiliseler
Sina
Girit
Finlandiya
Estonya[1]
Kore
Japonya[1]
Çin[1]
Ukrayna
Ohri
Batı Avrupa[1]
Besarabya[1]
Moldova[1]
RDROK[2]
  1. 1 2 3 4 5 6 7 Otosefal veya özerkliği evrensel olarak kabul edilmez.
  2. ↑ Rus Ortodoks Kilisesi'nin yarı-özerk parçası olduğundan evrensel olarak kabul edilmez.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.