Katolik Kilisesi
- →Kilise sözcüğünün diğer anlamları için Kilise (anlam ayrımı) sayfasına bakınız
| <th style="background:white; colspan="2">
|
Katolik Kilisesi veya Roma Katolik Kilisesi, ruhani başkanı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi[1]. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır[2]. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
Katoliklik, Kutsal Ruh'un kaynağı, İsa'nın tanrısal yönü, geleneklere verdiği önem, dini törenler ve Havari Petrus'un halefi kabul ettiği Roma Başpiskoposu'na (Papa) verdiği ayrıcalıklarla diğer Hristiyan mezheplerinden ayrılır. Papa'nın yanılamayacağı 1870'de alınan bir kararla resmileşmiştir.
- Katolik Kilisesi azizlere ve Meryem'e diğer kiliselerden daha fazla kutsiyet verir.
- Sadece erkekler papaz olabilirler. Evlenemezler, cinsel ilişkide bulunamazlar.
- Katolik Kilisesi boşanmaya, kürtaja ve suni döllenmeye karşıdır.
- Günah çıkarma çok önemli bir yer tutar.
Katoliklik de Ortodoksluk gibi 4. Ekümenik konsil olan İstanbul Kadıköy Konsili (Kalkedon Konsili)'nin kararlarını tanıyan bir kilisedir ancak Ortodoks Kilisesi sadece ilk 7 konsili tanımış, bundan sonra yapılanları geçersiz saymıştır. Oysa Katolik kilisesi 20 Konsilin kararlarının da bağlayıcı olduğunu savunur.
Köken bilimi
Katolik sözcüğü, Yunanca katholikos (evrensel) kelimesinden türetilmiştir.[3]
Kadıköy Konsili'nde alınan kararlar
- İsa'da Hem insani hem de tanrısal özellikler bulunmaktadır, bu özellikler Meryem İsa'yı doğurmadan önce de bulunmaktaydı. İsa Tanrı olarak baba ile aynı özden, İnsan olarak da günahlar hariç insanlarla aynı özdendir. Dolayısıyla Meryem sadece İnsan olan İsa'nın değil Tanrı olan İsa'nın da anasıdır ve ona Tanrı Anası anlamına gelen Theotokos denilmelidir.
- Bu farklı doğalar birleşmeden sonra hiçbir şekilde değişime uğramayıp kendi özelliklerini muhafaza etmişlerdir.
- Çarmıhta acı çeken İsa'nın sadece İnsani doğasıdır, bu acı Tanrısal doğa'ya dokunmamıştır.
- Aslında Diofizit görüşe yatkın olan bu karara itiraz eden Monofizit piskoposlar kendi bağımsız kiliselerini kurmuşlardır.
Tarihçe
Mezhebin ilk kurucusu havarilerden Petrus'tur, bu nedenle Papalar, Petrus'un vekili sayılırlar.
Katolikler Kutsal Ruh'un kaynağı ile ilgili bir tartışma sonucu Ortodoksluk'tan ayrılmışlardır. Ortodoksluğa göre Kutsal Ruh, Baba'dan çıkmışken Katolikler'e göre Baba ile Oğul'dan çıkmıştır.
Bu ayrım sonucu Roma Kilise'si 1054 yılında Ayasofya'ya gönderdiği bir belge ile Ortodoksluk'tan tamamen ayrılmıştır ve iki kilise karşılıklı birbirlerini aforoz etmişlerdir.
1204 yılında 4. Haçlı Seferleri sırasında, Haçlı ordusunun İstanbul'u yağmalayıp, Ortodoks kiliselerini basması ve ortodoks rahipleri öldürmesi sonucu nefret daha da artmıştır.
Vatikan Ruhani Meclisi 1870 yılında çıkarttığı bir kanunla Papa'nın yanılmazlık ilkesini kabul etmiştir. Buna göre Papa, Kutsal Ruh'un denetiminde olduğundan yanılmaz.
1964 yılında dönemin Papa'sı Papa VI. Paul ile İstanbul Patriği Athenagoras karşılıklı olarak aforozları kaldırmışlardır. Papa Benedicus 16.'nın Türkiye'de Rum Ortodoks Kilisesi ve İngiltere'de Anglikan Kilisesi ziyareti bu kiliseleri daha da birbirine yakınlaştırmış ve ileride bir birleşme için zemin hazırlamıştır.
İnanç sistemi
- Papa, İsa'nin havarisi Petrus'un vekilidir. Dini konularda asla yanılmaz[4] ve Roma Kilisesi baş kilisedir.
- Roma Kilisesi Kutsal Ruh tarafından idare edilir ve evrenseldir.
- Kutsal Ruh, Baba ve Oğuldan çıkmıştır (Ortodokslar sadece Baba'dan çıktığına inanırlar)
- İsa hem insan hem tanrı tabiatına sahiptir.
- Meryem günahsız olup, bakiredir. Şefaatte bulunma yetkisi vardır.
- Azizler şefaatte bulunabilirler.
- Komünyon (Efkaristiya) ayininde ekmek mayasız olmalıdır.
- Günah çıkartma ve papaza itiraf gereklidir.
- 7 sakrament vardır (Efkaristiya, Vaftiz, Güçlendirme, Evlilik, Ruhbanlık, Tövbe=itiraf, Kutsal yağ sürme)
- Ruhban sınıfı evlenemez. Ancak ruhban sınıfına dahil olanlardan diyakon (diyakozlar) evlenebilirler.
- Bu güne kadar toplanan 20 konsilin kararları da kabul edilmelidir.
- Cuma günleri et ve yağlı yiyecekler yenilmez.
Kilisenin 7 sakramenti (Sırrı)
- Vaftiz Gizemi
- Güçlendirme gizemi
- Efkaristiya
- İtiraf gizemi
- Kutsal yağ sürme gizemi
- Ruhbanlık gizemi
- Evlendirme gizemi
Protestan kiliseleri genellikle 2 sakramenti kabul ederler: Vaftiz gizemi ve Efkaristiya gizemi .
Kaynakça
Dipnotlar
- ↑ Oxford İngilizce Sözlük, Roman Catholic Church
- ↑ Human, Roman Catholic Church
- ↑ "Katolik Kilisesi." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ↑ Katoliklik
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
