Tepeköy, Yağlıdere
Tepeköy | |
— Köy — | |
Giresun | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Giresun |
İlçe | Yağlıdere |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 677 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0454 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 28610 |
İnternet sitesi: |
Tepeköy, Giresun ilinin Yağlıdere ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
TEPE KÖY (Karaisa), Yağlıdere /Giresun
Köy adını, üzerinde kurulu bulunduğu “tepeden” almıştır. Köye ilk yerleşenler XVII.yüzyılda Trabzon civarından gelen Bektaşoğullarıdır. Sonra sırası ile Cimoğulları,Zurnacıoğulları, Çolakoğulları, Karahüseyinoğulları Daneyusufoğulları, Topaloğulları, Temüroğulları ve Veliustaoğulları gelmişlerdir. Köy, 250 haneli, 938 nüfuslu bir köydür. İlçe merkezine olan uzaklığı 6 km, İl Merkezine olan uzaklığı ise yaklaşık 52 km’dir.Köy, Düz, Elekçi, Ören ve Bektaşlı olmak üzere 4 mahalleden oluşmaktadır. Köyde 1 İlkokul, 2 Cami bulunmaktadır(1). Karaisa köyü ile ilgili kayıtlar 1486 yılına kadar iner . Trabzon’un fethinden sonra yapılan bu ilk vergi-nüfus kayıtlarında köyün 2 hâneden ibaret olduğu belirtilmektedir. Tamamı normal reâyâ olan köy halkı, vergilerini “kadimden Çepni beyleri oğlanlarındandır” şeklinde defterde bahsedilen Ali Ağa oğlu Emir Ağa’ya vermekle yükümlü kaydedilmişlerdir. Bu tarihte köyde 1 adet avcı kuş (doğan) yuvası bulunmaktadır (2). Nüfusunun azlığına bakarak köyün kuruluşunun XV. Yüzyılın ikinci yarısına denk düştüğünü düşünmek mümkündür. 1515 ve 1530 tarihli defterlerde bu köy 2 hane ve 1 de hâriç köyden (zemin) gelen toplam 3 nefer reâyâdan ibaret kaydedilmiştir. Toplam 100 akçeden ibaret olan köyün vergilerini Emir Ağa oğlu cemal Bey adlı bir sipahi toplamaktadır. 1515 yılına kadar Karaisa’da yaşayanların isimleri Yakup oğlu Mustafa, kardeşi Yunus, zemin-i Musa bin Halil ve Yakup oğlu Yunus(3) olarak ifade edilmiştir. Görüldüğü gibi son yarım yüzyıl içinde köyde ciddi bir nüfus artışı gözlenmektedir. 1554 tarihli vergi-nüfus kayıtlarında da köyün çok fazla büyümediği görülmektedir. Buna göre köyde yaşayan 4 hâneden biri hâriç köyden gelip burada ziraat eden (zemin) Halil oğlu Musa; diğerleri ise köyün yerlileri olan Mustafa oğlu Yakup, Yunus oğlu Yusuf (ikisi de topraklı bennak) ve Yakup oğlu Tursun (topraksız caba) adlı kişilerdir(4). XIX. yüzyılın ikinci yarısına ait şer’iyye kayıtlarında burası “karye-i Tepeköy” olarak anılmakta ve köyde yaşayan bazı aileler hakkında bilgi verilmektedir.1876 yılına ait kayıtlarda Tirebolu kazası kapsamında yer alan köylerden biri olan Tepeköy; bu tarihte 43 hâne olarak gösterilmiştir. 7.440 kuruş âşar bedeli ve 3.008 kuruş da yıllık vergi ödediği anlaşılmaktadır(5). Birinci Dünya savaşı yıllarında köyün adı “Küçüktepe” olarak değiştirilmek istenmişse de muvaffak olunamamıştır.(6). HAZIRLAYAN: Mustafa YILMAZ, Giresun İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü. ……………………………………………………………. 1-Yağlıdere’95,Yağlıdere Kaymakamlığı, s: 47 2-Faruk Sümer,Tirebolu Tarihi,İstanbul-1992, s:59 3-BOA,TTD,. 52, s: 713 4-BOA,TTD,387, S:754; 288, s;580 5-TŞS, 1806,s:10,Faruk Sümer, Tirebolu Tarihi,s: 177 6-Mehmet Fatsa, XV. ve XVI.yüzyılda Giresun Kırsalının İdari ve Sosyal Tarihi-2005, s:249-250
YEMEKLERDE KULLANILAN MALZEMELER
Giresun yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa, tazeliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan Karalahana, Sırgan, Pezik, Madımak, Galdirik, Mantar, Sakarca, Çileklik, Mendek, Merulcan, Marul, Maydanoz.... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan malzemelerdir. Bunların yanında mutfaklarda, kilerlerde ve serentilerde saklanarak yerine göre kullanılan malzemeler de mevcuttur. Bu malzemeler şunlardır;
KURULUKLAR : Fırın fasulyesi, fırın darısı ve unları, soğan, sarımsak ve tahıllar, yufka, kadayıf, patates
PEKMEZLER : Taflan pekmezi, üzüm Pekmezi, Armut, Elma Pekmezi, Töngel Pekmezi.
REÇELLER : İncir, Üzüm, Kiraz, Ayva, Vişne, Kızılcık, Şeftali, Elma reçeli.
TURŞULAR : Fasulye, Salatalık, Yeşil Domates, Biber, Beyaz Lahana Turşusu.
TUZLULAR : Fasulye, Mantar, Yeşil Domates, Hamsi Tuzlusu
BAHARATLAR : Karabiber, Kırmızı biber, Nane, (Anuk) Kekik, Reyhan.
ÇEREZLER : Fındık, Ceviz, Kestane, Pıtlak Mısırı, Kabak Çekirdeği.
SICAK İÇECEKLER : Çay, Ihlamur, Nane, Kekik, Kuşburnu
Coğrafya
Giresun iline 52 km, Yağlıdere ilçesine 7 km. uzaklıktadır. Karadeniz'de az rastlanan toplu yerleşime sahiptir. Başlıca yerleşimleri;Ören Mahallesi,Bektaşlı Mahallesi,Kürtler Mahallesi,Düz Mahalle,Veliusta Mahallesi,Elekçi Mahallesi'dir.
Rakımı 450 m. civarında olup köy merkezi düz bir alana sahiptir. Köy arazisinin büyük bir bölümü fındık bahçesi ile kaplıdır. Tarla olan bölümlerde mısır üretimi yapılmaktadır. Aynı zamanda tarlalarda fasülye, patates, lahana, pezik yetiştirilmektedir.Son yıllarda küçük ölçekli kivi bahçeleri tesis edilmiştir.. Ev bahçesindeki küçük tarlalarda domates, biber, patlıcan vb. sebzeler üretilebilmektedir. Ormanlık alan kestane, kızılağaç, meşe ağaçları ile kaplıdır.
Yapmadan dönmeyin :
- Yağlıdere vadisinde bulunan 12 adet kemer köprüden biri üzerinde yürümeden ve fotoğraf çektirmeden,
- Tekke ve Tuğlacık Köyü'nde bulunan Hacı Abdullah zaviye, türbesini ziyaret etmeden,
- Nefes kesici Gölyanı Yaylası'nın manzarasını görmeden,
- Yöresel yemeklerden yemeden,
- Ayvat'ta (Sınırköyü) yorgunluk çayı içmeden,
- Çakrak'ta eski kiliseleri gezmeden,
- Yaylada soğuk su içmeden,
- Hava açıksa Akılbaba Tepesi'nin zirvesine çıkıp manzarayı izlemeden,
- Temmuz ayında yörede iseniz Buları, Kazıkbeli veya Kümbet yayla festivallerinden birine katılmadan,
- Ziyaretiniz uzun süreli ise elik keçisi (yaban keçisi) görmeden,
- Aylardan kasım ise ormanlarda oluşan çok renkli görüntüleri kayda almadan,
- Birkaç saatliğine de olsa tam zamanına denk geldiyseniz tarla herglemeden, ot biçmeden, fındık toplamadan,
- Dalından leziz meyvelerden tatmadan,
- Taze yapılmış gerçek bir ayran içmeden,
- Yörede elde edilen deli bal satın almadan (yola çıkacakların iki-üç saat öncesinden yememeleri tavsiye olunur. ee adı üzerinde ne yapacağı belli olmaz.)
- Çarşıda pazarda satılmayan taflan yemeden,
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus Verileri
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2010 | (Bilgi bulunmamaktadır) |
2007 | 938 . |
2000 | 677 . |
1997 | 643 . |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başta Almanya ve ABD olmak üzere buralara göç eden vatandaşların geride kalan yakınlarına gönderdiği paralar önemli bir yer tutar. Yüksek tahsil oranı yüksek olup birçok kişi devlet kademesinde çalışmaktadır. Son yıllarda köyde yaşayan emekli sayısında artış gözlenmektedir. Köydeki hayvan varlığı çok azalmıştır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır ancak taşımalı eğitim sistemine geçildiğinden okulda eğitim faaliyeti yoktur. Okul ve okula ait lojman oldukça bakımsızdır. Cami ve imamevi faaldir. Köyün içme suyu şebekesi vardır fakat kaynak kıtlığı, dağıtım sorunu ve yönetimsel hatalar nedeni ile su problemi çözülememiştir. İhtiyar heyeti çözüme yönelik radikal karar almakta istekli ve cesaretli değillerdir. 2013 yılında kadınların başlattığı pretesto neticesinde 2 adet sondaj kuyusu açılarak içme suyu tedarik edilmiş fakat bu kuyuların teknik bakımı yapılmadığından kısa sürede devre dışı kalmışlardır. Kanalizasyon ağı yeterli değildir. Mahalle içlerinde çevresel kirlilik önlenememiştir. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol beton olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. 2 Bakkal , 1 kereste atölyesi 1 kahvehane faaliyet göstermektedir..
Dış bağlantılar
|