Walther Rathenau

Walther Rathenau
Almanya Dışişleri Bakanı
Görev süresi 1 Şubat 1922 - 24 Haziran 1922
Cumhurbaşkanı	Friedrich Ebert
Şansölye	Joseph Wirth
Yerine geldiği	Joseph Wirth (geçici)
Yerine gelen	Joseph Wirth (geçici)
Kişisel bilgiler
Doğum	29 Eylül 1867 Berlin, Prusya Krallığı
Ölüm	24 Haziran 1922 (54 yaşında) Berlin, Prusya Serbest Devleti
Partisi	Alman Demokratik Partisi
İlişkileri	Emil Rathenau (babası)
Mesleği	Sanayici, Diplomat

Walther Rathenau, (d. 29 Eylül 1867, Berlin-ö. 24 Haziran 1922, Berlin), Alman devlet adamı ve sanayici. I. Dünya Savaşı yıllarında Alman ekonomisinin savaş koşullarına uyum sağlamasında önemli rol oynamış, savaştan sonra getirildiği imar ve dışişleri bakanlıkları sırasında Almanya'nın savaş tazminatı ödemelerine başlamasında ve Almanya'ya yönelik diplomatik tecrit politikasının kırılmasında etkili olmuştur.

Daha sonra yönetimini ele alacağı Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft'ın (AEG) kurucusunun oğluydu. Öğrenimini tamamladıktan sonra Almanya'daki çeşitli sanayi kuruluşlarında yönetici olarak çalıştı. I. Dünya Savaşı başladığında AEG'nin başındaydı. Savaşı kazanabilmek için ulusal kaynakların devlet eliyle yönlendirilmesi gerektiğini savunan Rathenau, hükümeti Savaş Bakanlığı'na bağlı Savaş Hammadde Dairesi'nin kurulmasına ikna etti. Ağustos 1914'ten 1915 baharına değin bu dairenin yöneticiliğini yaparak savaş için gerekli hammaddelerin korunması ve dağıtımı işini üstlendi.

Bir monarşist olmasına rağmen Weimar Cumhuriyeti'ne hizmet etti. Savaştan sonra orta sınıfları temsil eden Alman Demokratik Partisi'nin (Deutsche Demokratische Partei-DDP) kuruluşunda görev aldı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi'yle (SPD) işbirliğini destekledi. Die neue Wirtschaft (1918; Yeni Ekonomi) adlı kitabında sanayide devlet denetimine ve işçilerin yönetime katılmasına dayanan bir özyönetime geçilmesini savundu. Mayıs 1921'de Karl Joseph Wirth hükümetinde imar bakanı olan Rathenau, Almanya'nın Versailles Antlaşması'ndan doğan yükümlülüklerinin Avrupa'nın imarına yönelik genel bir çerçeve içinde ele alınması gerektiği görüşündeydi.

Rathenau Ocak 1922'de dışişleri bakanı olduktan sonra Almanya'yı Cenova Konferansı'nda temsil etti ve Georgiy Çiçerin ile, SSCB'yle Almanya arasında yeniden diplomatik ilişki kurulmasını sağlayan ve ekonomik ilişkileri güçlendiren Rapallo Antlaşması'nı (16 Nisan 1922) imzaladı. Çok yönlü sonuçları olan bu antlaşma, Batılı Müttefiklerin tepkisine ve Raymond Poincaré başkanlığındaki Almanya karşıtı Fransız hükümetinin güçlenmesine yol açtı. Yahudiliği ve SSCB'yle kurduğu dostça ilişkiler yüzünden aşırı sağcıların hedefi durumuna gelen Rathenau işe giderken milliyetçi fanatikler tarafından öldürüldü. Olayın kamuoyunda büyük çalkantı yaratması üzerine Cumhuriyeti Koruma Yasası (18 Temmuz 1922) yürürlüğe kondu. Hükümete aşırı uçların etkinliklerine karşı mücadele etmek için geniş yetkiler veren bu yasanın genellikle solun sindirilmesi için kullanılması Almanya'da nazizmin yükselişini kolaylaştırdı. Ayrıca Rathenau'nun öldürülmesi, Almanya’nın I. Dünya Savaşı’nda yenilmesinden Yahudileri suçlu tutan, sağ kanatça yürütülen Yahudi karşıtı kampanyayı işaret ediyordu.^[1]

Rathenau'nun eserleri toplu olarak 1918 yılında yayımlandı.

Kaynakça

1. Holokost’tan Önce Avrupa’da Yahudilerin Hayatı

Siyasi görevi
Önce gelen: Joseph Wirth (geçici)	Almanya Dışişleri Bakanı 1922	Sonra gelen: Joseph Wirth (geçici)