Vika

Vika
Tarihçe
Tarihi - Etimolojisi
İlahlar
Üçlü Tanrıça - Boynuzlu Tanrı
Gelenekler
Alexandrian - Algard - Blue Star - Gardneryan - Dianik - Eklektik - Seax - Keltik - Faery - Georgian - Odyssean
Bayramlar
Imbolc - Ostara - Beltane - Lughnasadh - Mabon - Samhain - Yule - Litha - Esbat
Anahtar kavramlar
Vikan ahlakı - Vikan öğüdü - Üçkat yasası - Kovan - Büyülü ad - Summerland - Karma - Reenkarnasyon - Vikan ilahiyat görüşleri

Vika (İng. Wicca), kendi içinde çeşitli kollara ayrılan, doğa tabanlı, dogmatik olmayan çağdaş bir pagan dinidir. Vika inanışına sahip olanlar, kendilerini Vikan olarak adlandırır.[1] Hıristiyanlık öncesi Batı ve Kuzey Avrupa geleneklerine dayanan Vika, 1950'lerde İngiltere'de yayılmaya başlamış ve zamanla özellikle Avrupa ve ABD'de taraftar bulmuştur.[2]

Vika, organize bir din değildir ve merkezinde bir lider yoktur. Mezhepler Vika'da gelenekler olarak adlandırılır. Vika, duoteistik Tanrı ve Tanrıça inancı olarak tanımlanır. Bu Tanrı ve Tanrıça genellikle daha büyük bir panteist İlahın farklı tezahürleri olarak görülür. Vika'da duoteizm geleneksel inanç olmasıyla birlikte inançlar politeizmden panteizme veya monizme dek değişebilir. Vikanlar sabbatlar olarak bilinen sekiz mevsimsel tabanlı festivali kutlar. Vikan nasihatı Vikan ahlakının temelini oluşturur.

Etimoloji

Vika sözcüğünün İngilizcesi Wicca, Eski İngilizcede "erkek cadı, büyücü, şifacı, astrolog" gibi anlamlarda kullanılıyordu.[3] Sözcük kadınlar için ise "wicce" şeklinde kullanılıyordu. Bu sözcük, modern İngilizcede "cadı" anlamına gelen "witch" sözcüğünün atasıdır.[3]

Wicca sözcüğü 1954 yılında bir devlet memuru olan İngiliz Gerald Gardner tarafından yeniden popüler hale getirildi. Wicca sözcüğü ilk olarak Altın Şafak Hermetik Cemiyeti üyesi olan Gerald Gardner'ın 1954 çıkışlı Günümüzde Cadılık (Witchcraft Today) adlı kitabında geçmiştir. Gardner bu sözcüğü akımın kendisi için değil, takipçileri için kullanmıştı.[3]

Tarihçe

Vika'yı etkileyen daha eski akımlar bulunmakla birlikte, bu hareketin kökeni, Gerald Brousseau Gardner (1884–1964) isimli İngiliz bir devlet memuruna dayanır.[2] Meslek hayatının önemli bir kısmını Asya'da geçiren Gardner, burada çeşitli okült inançlarla ve büyücülükle tanıştı. Bu esnada Batı ezoterizmi konusunda -aralarında İngiliz okültist Aleister Crowley'nin kitaplarının da bulunduğu- pek çok eser okudu. II. Dünya Savaşı'ndan hemen önce İngiltere'ye döndü ve buradaki okült toplumu ile haşırneşir oldu. Bu dönemde, doğaya saygı ve büyücülük ekseninde, çok tanrılı bir inanç hareketi başlattı. Hareketi Batı medeniyetindeki cadı kültüründen pek çok elementler barındırıyordu.[2] Cadılığı yasaklayan antik İngiliz kanunları 1951'de yürürlükten kaldırılınca, 1954 yılında Witchcraft Today (Günümüzde Cadılık) kitabını yayımladı. Aralarında yazar Doreen Valiente'nin de bulunduğu ilk takipçilerinin yardımıyla günümüzde Vika olarak bilinen modern cadılık hareketini başlattı. Bu hareket; sıradışı yaşam biçimlerinin, doğaya düşkünlüğün ve geleneksel dinlerden bağımsız ruhanî arayışların revaçta olduğu 1960'ların ABD'sinde yayıldı.[2]

İnançlar

Teoloji

Vikan ilahiyat görüşleri Tanrıça ve Tanrı etrafında döner ve genel olarak duoteistik bir dindir. Buna karşın teolojik yaklaşımlar çeşitlilik içerir. Panteist veya panenteist yaklaşımlar dahil olmak üzere Vikan teolojisinde Tanrı ve Tanrıça tek bir ilahın iki farklı tezahürü ya da sadece iki zıt kutup olarak görülebilir; diğer pagan tanrılarını da kapsayan daha çok veya daha az tanrıça ve tanrıdan oluşan panteonik görüşler içerebilir. Farklı kültürlerde geçen tanrı ve tanrçalar tek Tanrı ve Tanrıçanın farklı tezahürleri olarak görülebilir.[4][5]

Duoteizm

Vika Tanrıça ve Tanrı merkezli bir dindir, bunlar geleneksel olarak Ay Tanrıçası ve Boynuzlu Tanrıdır. Tanrıça ve Tanrı ilahi dişil ve ilahi eril olarak görülebilir. Taoizmdeki Yin ile Yang kavramına benzer birbirini tamamlayıcı karşıtlıkları ya da ikilikleri vardır.[6]

Tanrı ve Tanrıça

Tanrılar gerçektir, insanlar gibi değillerdir, onlar mutlak gücün birer aracılarıdır. Kısaca, bir tür kişileştirme ile Tanrı ve Tanrıçaların kozmik gücün şekillenmiş halleri oldukları söylenebilir. Yüzyıllardır inananları ve müminleri tarafından yapılan çalışmalar sayesinde boyutlar arası realiteye, majikal bir imgeye ya da daha basit bir tabirle tanrı formuna sahip oldular. Bu da Tanrı ve Tanrıçalar vasıtasıyla bir şekilde kozmik güç ile temas kurabileceğimizi gösterir.

—Gerald Gardner (1959)[7]

Çoğu vikan Tanrı ve Tanrıçanın evrenin tamamlayıcı kutupları olduğuna inanır. İki ilah eşittir ve evrenin tamamlayıcı kutupları olarak görülmesinden dolayı sıkça Taoizmdeki Yin ile Yang ile kıyaslanmıştır.[8] Böylece onlar çoğu kez bir yaşam gücünün doğadaki tezahürleri olarak görülür.[9] Tanrı ve Tanrıça için kullanılan eril ve dişil ifadeleri dünyevi anlamda değil, enerjisel olarak yorumlanmaktadır. Bu iki enerji yaratılışın her evresinde mevcuttur. Haliyle cinsiyet gözetmeksizin her insanın eril ve dişil enerjisi vardır. İki enerjinin birbirinden farklılıkları da vardır. En kısa anlatımla eril enerji, yaratıcı ve aktif enerjiyken dişil enerji sürdürücü, değiştirip dönüştürücü ve pasif enerjidir.

Bazı Vikanlar farklı kültürlerde geçen Tanrıçalar ve Tanrıların tek Tanrıça ve Tanrının farklı tezahürleri olduğuna inanır. Dion Fortune şöyle özetler bu durumu: "Bütün tanrılar tek Tanrıdır, bütün tanrıçalar tek Tanrıçadır ve tek Başlatıcı vardır!" Ayrıca Vikayı popülerleştiren Gerald Gardner, eski çağlarda tanrı ve tanrıça inancının anlaşılması için kişileştirmeye başvurulmuş olunabileceğini belirtmiştir.[10]

"Bir" / "Tüm"

Birçok Vikan Tanrıça ve Tanrının evrendeki her şeyi kapsayan, genellikle panteist olarak görülen bir İlahın iki farklı tezahürü olduğuna inanmaktadır. Tanrıça ve Tanrı için "Bir" denilerek tek bir İlaha atıf görülebilir.[11] Dryghten, eski İngilizce'de Efendi anlamına gelen bir terimdir ve Patricia Crowther tarafından Vika'da evrensel panteistik ilahı tanımlamada kullanılmıştır.[12][12] Çeşitli şekillerde tanımlanan bu ilahi güç genellikle bilinmeyen olarak kabul edilir ve ona tapılmaz. Kişileştirilmeyen nihai ilahi güç, Tao ve Rta gibi dini fikirlere benzer olarak düzeni sağlayan temel ilke olarak görülür. Bu monistik fikir, monoteist dinlerdeki kişileştirilmiş tek bir yüce ilah fikriyle karıştırılmamalıdır.[13]

Ahlak

Vikan ahlakı büyük ölçüde Vikan nasihatı ile ifade edilir. Çeşitli şekillerde yorumlanarak hayvan veya bitki benzeri şeyleri de kapsayacak şekilde genişleyebilen Vikan nasihatı,[14] "hiç kimseye zarar vermediğin sürece ne istersen yap" şeklinde özetlenir ve bir vikanın kendisi de dahil olmak üzere kimseye/hiçbir şeye zarar vermediği sürece yaptıklarının veya düşündüklerinin kabul edilebilir olduğunu belirtir, kişiye bireysel ve ahlaki sorumluluk yükler.[15] Vikan ahlakının bir parçası olarak sayılan üçkat yasası Vika öğretisine özgüdür, iyi veya kötü herhangi bir eylemde bulunan kişiye bu eylemin sonuçlarının eylemi yaptığı hayatında üç katı olarak döneceğini belirten ahlaki bir kavramdır.[16] Ayrıca birçok Vikan Doreen Valiente tarafından Charge of the Goddess'da belirtilen [17] : neşe, saygı, onur, tevazu, cesaret, güzellik, güç ve merhamet olarak sıralanan sekiz erdeme ulaşmak için çabalar.

Ölümden Sonra

Vika'da Tekrarbedenlenme inancı benimsenmiştir.[18] Summerland, Vikanlar için ölümden sonraki yaşam ile çoğunlukla eş anlamlı bir terimdir. Yaygın olarak Summerland reenkarnasyonlar arasında ruhun dinlediği yer olarak geçer.

Birçok Vikana göre Summerland’in özü, yaşarken sürdürmüş oldukları hayatı yansıtan ruhların, öğrenmeye niyet ettikleri dersi (ders kelimesi yaşarken öğrenilenleri kapsamaktadır) öğrenip öğrenmediklerini görmek ve zamanı geldiğinde tekrar denemek için dinlendikleri alandır. Summerland bir yargılanma yeri olarak görülmesinden ziyade bir ruhun ömrünü gözden geçirerek ve dünyada yapmış olduğu eylemlerin toplam etkisi hakkında bir anlayış kazandığı, maneviyatını geliştirebildiği yerdir. Bazıları, özellikle her dersin Summerland’deyken ruh tarafından seçilmiş ve planlandığına inanabiliyorken diğerleri bu derslerin dışarıdan biri (rehber ruhlar gibi) tarafından planlandığına inanabilir.[19] Vikanların arasında çok yaygın olmasa da bazı Vikanlar ruhun fiziksel yaşamında olan her şeyi, her duyguyu anlayabilecek ve bilecek yeterli olgunluğa ulaşmasıyla sonuçlanacak süreçten geçtikten sonra sonsuz bir ölüm sonrası yaşamı için Summerland’de kalmasına izin verileceğine inanır.[20][21]

Bu inançlara rağmen, Vikanların çoğu ölümden sonraki yaşama önem vermez, şimdiki hayata odaklanır. Tarihçi Ronald Hutton da dediği gibi, "Vikanların çoğu içgüdülerine önem verir. Bunun sebebi, bu hayatta ne yaparsa yapsınlar karşılığını burada aldığına inanmalarıdır."

Beş elementin Pentagram ile sembolize edilişi.

Maji

Vikanlar maji/büyü inancına sahiptir, fakat bu inanç uygulamayı kapsamaz. Diğer bir deyişle her Vikan maji ile ilgilenmez, böyle bir zorunluluk da yoktur. Majinin genelde kullanılan tanımı şöyledir: Maji gerçekleri irade ile gereğine göre değiştirebilme ilmidir.[22] Aleister Crowley’in tanımıyla “irade doğrultusunda değişiklik yaratma sanatı ve bilimi”dir. [23] Büyünün nasıl yapıldığı da çoğunlukla merak konusudur. Büyü, enerji sistemleri üzerinde uzmanlaşmış kişilerin enerjiyi doğru şekilde yönlendirmesiyle gerçekleşir. Üçkat yasası inancı nedeniyle de Vikanlarca oldukça önem verilen ve özen gösterilmesi gereken bir şeydir.

Beş Element

Birçok gelenekte beş elementin maddenin durumlarının sembolik anlatımı olduğuna inanılır ve beş element kavramı Vikanlarca benimsemiştir.[24] Beş element içerisinde ateş, hava, su, toprak ve bunları birleştiren ana güç ether/aether (ya da ruh) vardır.[25] 5 köşeli Pentagram ile sembolize edilir. Pentegramın en uç kısmı ruhu sembolize eder ve ruhun ilahiyat ile olan bağını anlatır. Geri kalanları doğanın devinimini sağlayan dört temel enerjidir. Kavramı açıklamak için çeşitli benzetmeler de geliştirilmiştir.

Uygulamalar ve Gelenekler

Vikanlar arasında uygulamalar çeşitlilik göstermektedir. Bir Vikan, kovan olabileceği gibi, yalnız da olabilir. Yalnız bir Vikan, her şeyi kendi öğrenir. Ritülleri kendi başına gerçekleştirir. Bunlardan birinin diğerinden daha iyi olması gibi bir durum söz konusu değildir. Çünkü önemli olan kişinin kendini nasıl ve hangi durumda daha iyi hissettiğidir.[26] Ayrıca Vikanların çoğu yoga gibi meditasyon tekniklerini de uygulamaktadır.[27]

Doğal Döngüler

Vikanlar doğaya değer verir ve yılın döngüsünde diğer günlerden ayrı özellikler gösteren sekiz Sabbat günü kutlanır. Sabbatların dördü ana diğer dördü ise aradır. Yani hepsi aynı özellikleri taşımaz. Amaç mevsim geçişlerini kısacası doğanın hareketliliğini kutlamaktır. Esbat, sekiz büyük döngüsel şenliğin dışında Vika'da her dolunay veya yeni ayda tekrarlanan ritüel içeren kutlamanın adıdır.[28]

Sabbat Kuzey Yarımküre Güney Yarımküre
Samhain/Halloween 31 Ekim 30 Nisan ya da 1 Mayıs
Yule/kış gündönümü 21 ya da 22 Aralık 21 Haziran
Imbolc/Candlemas 1 ya da 2 Şubat 1 Ağustos
Ostara/ilkbahar ekinoksu (nevruz) 21 ya da 22 Mart 21 ya da 22 Eylül
Beltane/Mayday 30 Nisan ya da 1 Mayıs 1 Kasım
Litha/yaz gündönümü 21 ya da 22 Haziran 21 Aralık
Lughnasadh/Lammas 1 ya da 2 Ağustos 1 Şubat
Mabon/sonbahar ekinoksu 21 ya da 22 Eylül 21 Mart

Gölgeler Kitabı

Gölgeler Kitabı, geleneksel olarak bir kovana ya da geleneğe ait majikal ve ritüel günlüğüne verilen isimdir. Yüce/baş Rahibe veya rahip tarafından himaye edilir ve initiate/dedicant tarafından el yazısıyla kopya edilmesine izin verilir. Belirli bir geleneğe ait olarak; o geleneğe ait kuralları, pratikleri, ahlakı, çeşitli konulardaki öğretici materyali, ritüel formları vs. yazılıdır. Günümüzde yalnız uygulayıcılar da tuttukları günlüğe bu adı verir ve aynı şekilde kişisel deneyimlerini ve notlarını, pratiklerini, ritüellerini yazdıkları deftere gölgeler kitabı adını verirler. Vika'da ana gölgeler kitabı ancak el yazısıyla birebir kopya edildikten sonra inisiyenin kişisel materyalini eklemesine izin verilir. Bazen bu kişisel majikal günlüğe grimoire adı verilir ve gölgeler kitabından ayrı tutulur.

Gelenekler

Vika'da çeşitli gelenekler bulunmaktadır. Bu gelenekler: Alexanderyan Vika, Algard Vika, Arcadian Vika, Blue Star Vika, Keltik Vika, Central Valley Vika, Çember (Şamanik) Vika, Dianik Vika, Eklektik Vika, Faery Vika, Gardneryan Vika, Georgian Vika, Islan Vika, Lycian Vika, Protean Vika, Seax-Vika, Sylvan Vika ve Tanik Vika'dır.[29][30][31]

Kovanlar

Kovan, Vika’da kişilerin bir araya gelerek pratikleri uyguladığı grubun adıdır. Kovan, üyelerinin saygı ve sadakatle bir arada olduğu bir topluluktur. Genelde tüm üyelerin ortak onayıyla hareket edilir. Kişi sayısı arttığında geleneğe göre inisiyatik üst derecelerde bulunan kişilerce yeni kovan oluşumları başlatılabilir, bu durumda ana kovana bağlı kalabilir veya ondan bağımsız bir yol çizebilirler.

Kovan hakkında bazı bilgiler şunlardır: yüksek Rahibe ve Yüksek Rahip, kovan adı verilen genellikle 13 kişilik [32] olan Vikan topluluğunun başıdır. Kovan hiyerarşisi birbirinden en az 1 yıl ve 1 günlük süreyle ayrılan 3 terfi seviyesinden oluşur. Ancak bazı gelenekler inisiyasyon öncesi sınıflarda oluşturmuştur. Bu sınıflar inisiyasyondan önce kişiyi daha hazır hale getirmek içindir. Tabii ki her gelenekte farklıdır. Ancak 3. dereceden inisiye olan bir Vikan Yüksek Rahibe veya Yüksek Rahip olabilir. Erkek üye, Yüksek Rahibe; kadın üye ise Yüksek Rahip tarafından kovana kabul görür ve kabul gören üye, kovana “mükemmel sevgi ve mükemmel güven” ile katılır. “Mükemmel sevgi ve mükemmel güven” ise yine Vikan Nasihati'nde yer alır. Ayinler daire içinde, ayinsel kıyafetlerle gerçekleşir.

Türkiye'de bilinen üç kovan mevcuttur; Gizemli Ay Kovanı[33] (Gardnerian), Evrensel Birlik Kovanı[34][35] ve Kadim Çember Kovanı.[36][37]

Eklektik Vika

Çok sayıda Vikan sadece tek bir geleneği takip etmez. Eklektik Vika, genellikle yalnız Vikanlar tarafından tercih edilmektedir. Eklektik Vikanlar, Vikanın temel inançlarına bağlı kalarak çeşitli Vikan geleneklerini veya daha geniş paganist inanç ve ritüellerini araştırır ve bunların bazılarını benimseyerek (Kelt, Yunan, Nors, Mısır, Slav vb.[38]) veya yeniden icat ederek kendi senkretik manevi yollarını oluştururlar.

Semboller

Üçlü Ay Tanrıçası sembolü.

Vikanlar bazı semboller kullanmaktadır. En yaygını pentagramdır. Beş köşesi vardır ve her noktası beş klasik ögeyi temsil etmektedir. Diğer ortak semboller Triskele, Triad ve üç ay'dır.[39]

Cadılık ve Vika Arasındaki Farklar

  1. Bir cadı her dinden olabilir. Diğer bir deyişle cadılık bir uygulamadır. Vika ise bugün 1-3 milyon kişi tarafından benimsenmiş bir dindir.[40][41]
  2. Her Vikan, cadı olmak zorunda değildir yani cadılığa ilişkin bir uygulama yapmak ve maji/büyü ile ilgilenmek zorunda değildir. Bunları yapmayan ve ilgilenmeyen biri de Vikan olabilir.[42]
  3. Cadılıkla uğraşan kişi Vika kurallarını göz ardı edebilirken, bir Vikan bu kurallara dini gereği uymak zorundadır.

Uluslararası Terimler

Bu konuda uluslararası alanda ayrıntılı bilgi toplamak isteyenler için bazı terimlerin İngilizce çevirileri:

Belirtmek gerekir ki, initiate ve initiation, yeni üye ve kovana kabul anlamında sadece kovana dahil olacak olan Vikan için kullanılır, münferit cadı için, initiate kelimesi başlayan; initiation ise başlama töreni veya başlama anlamına gelmektedir.

Kaynakça

  1. ↑ "Wiccalık Nedir, Ne Değildir?". 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151228143754/http://pagan.psisik.com:80/index.php?q=node/38. Erişim tarihi: 14 Haziran 2013.
  2. 1 2 3 4 "Wicca." Britannica.com. Erişim: 1 Nisan 2014.
  3. 1 2 3 "wicca." Online Etymology Dictionary
  4. ↑ "The One" / "The All", "Accordingly, the religion of Wicca can be understood as duotheistic, henotheistic, pantheistic, polytheistic, or panentheistic depending upon the personal faith, cosmological belief, and philosophy of the individual Wiccan."
  5. ↑ Wicca, http://www.religioustolerance.org/wic_intr.htm, erişim tarihi: 12 Ağustos 2013, "* Wicca is monotheistic (belief in a single deity): Some Wiccans recognize a single supreme being, sometimes called "The All" or "The One." The Goddess and God are viewed as the female and male aspects of this single deity.
    • Wicca is duotheistic (belief in two deities; a.k.a. bitheistic): 1 Wiccans often worship a female Goddess and a male deity -- often called the Lady and Lord.
    • Wicca is polytheistic (belief in many deities): Many Wiccans recognize the existence of many ancient Gods and Goddesses, including but certainly not limited to: Aphrodite, Artemis, Briget, Diana, Dionysius, Fergus, Hecate, Isis, Pan, Thor, etc."
  6. ↑ Duotheism, http://en.wikipedia.org/wiki/Wicca, erişim tarihi: 12 Ağustos 2013
  7. ↑ Gardner 1988, s. 260.
  8. ↑ Farrar & Farrar 1987, p. 59.
  9. ↑ Pearson, Joanne; Roberts, Richard H; Samuel, Geoffrey (December 1998). Nature Religion Today: Paganism in the Modern World. Edinburgh: Edinburgh University Press. s. 6. ISBN 0-7486-1057-X. OCLC 39533917. http://books.google.com/?id=rLYCOOUlsBcC&pg=PA6.
  10. ↑ Gardner 1988, p. 260.
  11. ↑ Cunningham, Scott. Wicca: A Guide for the Solitary Practitioner. ISBN 0-87542-184-9.
  12. 1 2 Crowther, Patricia (1974). Witch Blood!.
  13. ↑ ""The One" / "The All"". 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160501185614/https://en.wikipedia.org/wiki/Wiccan_views_of_divinity. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013. "In addition to the two main deities worshiped within Wicca—the God and Goddess—there are also several possible theological conceptions of an ultimate (impersonal) pantheistic or monistic divinity, known variously as Dryghtyn or "the One" or "The All." This impersonal ultimate divinity is generally regarded as unknowable, and is acknowledged but not worshiped. This monistic idea of an ultimate impersonal divinity is not to be confused with the monotheistic idea of a single supreme personal deity. (Especially since Wicca traditionally honors its two supreme deities, the Goddess and the God, as equal.) This impersonal ultimate divinity may also be regarded as the underlying order or organizing principle within the world; as reflected in similar religious ideas such as Tao, Wyrd, Orlog, Rta, or Fate."
  14. ↑ Interpretations of the Rede, http://en.wikipedia.org/wiki/Wiccan_Rede, erişim tarihi: 23 Ağustos 2013, "Different sects of Wiccans read "none" differently. "None" can apply to only the self, or it may include animals and/or plants"
  15. ↑ “Wiccan rede” nedir?, http://pagan.psisik.com/?q=node/51, erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
  16. ↑ The Wiccan Rede and the Threefold Law, http://carm.org/religious-movements/wicca/what-wicca, erişim tarihi: 12 Ağustos 2013
  17. ↑ Farrar, Janet & Stewart, Eight Sabbats for Witches.
  18. ↑ After death, http://www.bbc.co.uk/religion/religions/paganism/subdivisions/wicca.shtml, erişim tarihi: 12 Ağustos 2013
  19. ↑ The Summerland, http://en.wikipedia.org/wiki/The_Summerland, erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
  20. ↑ What is the Summerland?, http://paganwiccan.about.com/od/wiccanandpaganrituals/p/What-Is-The-Summerland.htm, erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
  21. ↑ Wicca, http://www.netplaces.com/evidence-of-the-afterlife/religious-beliefs-and-theories-of-the-afterlife/universalism-wicca-and-spiritualism.htm, erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
  22. ↑ Maji, http://pagan.psisik.com/?q=node/33, erişim tarihi: 21 Ağustos 2013
  23. ↑ Valiente 1973, s. 231.
  24. ↑ "Five elements". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160630031507/https://en.wikipedia.org/wiki/Wicca. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013. "Many traditions hold a belief in the five classical elements, although they are seen as symbolic as representations of the phases of matter."
  25. ↑ Zell-Ravenheart, Oberon; Zell-Ravenheart, Morning Glory (2006). Creating Circles & Ceremonies. Franklin Lakes: New Page Books. s. 42. ISBN 1-56414-864-5. http://books.google.com/?id=i3Iqu0h1VH0C&lpg=PA84&pg=PA42.
  26. ↑ "Wiccalık Nedir, Ne Değildir?". 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151228143754/http://pagan.psisik.com:80/index.php?q=node/38. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2013.
  27. ↑ "Wiccan Yoga: A Practitioner's Guide to Strengthening Body & Mind". 1 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131001000946/http://www.amazon.com/Wiccan-Yoga-Practitioners-Strengthening-ebook/dp/B0084Y8IUI. Erişim tarihi: 25 Eylül 2013.
  28. ↑ Living Wicca: A Further Guide for the Solitary Practitioner - Page 114, Scott Cunningham - 1993
  29. ↑ Wiccan traditions, http://www.joellessacredgrove.com/wiccantraditions.html, erişim tarihi: 12 Eylül 2013
  30. ↑ Wiccan traditions, http://momsawitch.blogspot.com/2011/06/wicca-101-types-of-wicca.html, erişim tarihi: 12 Eylül 2013
  31. ↑ Traditions of Wicca, http://www.angelfire.com/falcon/enchanted-moon/traditions.htm, erişim tarihi: 12 Eylül 2013
  32. ↑ Buckland 1986, ss. 17, 18, 53.
  33. ↑ http://www.geocities.ws/gizemliaykovani/
  34. ↑ http://evrenselbirlikkovani.blogspot.com.tr/
  35. ↑ http://www.witchvox.com/vn/vn_detail/dt_gr.html?a=trxx&id=36565
  36. ↑ https://www.facebook.com/kadimcemberkovani
  37. ↑ http://www.witchvox.com/vn/vn_detail/dt_gr.html?a=trxx&id=41449
  38. ↑ Hutton, Ronald (1991). The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-17288-2.
  39. ↑ Kadim Geleneğin Mirasçıları: Cadılar ve Wiccanlar, Efe Elmas, http://indigodergisi.com/2013/08/kadim-gelenegin-mirascilari-cadilar-ve-wiccanlar/
  40. ↑ Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa (Detroit: Thompson Gale, 2004) p. 82
  41. ↑ "The Big Religion Chart". 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150414025804/http://www.religionfacts.com/big_religion_chart.htm. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
  42. ↑ "Pagan dinlerinden biri “Wicca“". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160619221604/http://www.belgeler.com/blg/2gws/wiccalik. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2013.
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.