Bella Ciao
| "Bella Ciao" | |
|---|---|
 | |
| Geleneksel, anonim | |
| Dil | İtalyanca |
| Süre | 1:48 |
| Yazar | Bilinmiyor |
Bella Ciao (Türkçede Çav Bella olarak bilinir), II. Dünya Savaşı sırasında İtalyan partizanların söylediği bir şarkıdır. "Bella Ciao" İtalyancada Elveda Güzelim anlamına gelmektedir.
Parça Milva'dan Yves Montand'a, KUD Idijoti'den Kızıl Ordu Korosu'na onlarca şarkıcı ve grup tarafından seslendirilmiştir. Türkiye'den de Grup Yorum "Çav Bella" adıyla, Mehmet Taneri de "Sen Sen Sen" adıyla şarkıyı Türkçe yorumlamışlardır. 1991 yılında Gökhan Semiz ve Grup Vitamin, Bella Ciao'ya eğlenceli Türkçe sözler yazarak şarkının bir parodi versiyonunu yapmışlardı. "Cevriye" adlı bu şarkı grubun kendileriyle aynı adı taşıyan rap albümlerinde yer almaktadır. En son olarak Bandista grubu şarkıyı kendilerine uyarlamıştır.
Çav Bella şarkısı, İtalya'da Mussolini döneminde anti-faşist, komünist, devrimci, sosyalist grupların marşıdır. Sözlerinin yazarı bilinmemektedir, melodisi ise eski İtalyan Halk Şarkılarından Po Valley adlı şarkının melodisine benzemektedir.
Tarihçe
"Bella Ciao" aslında bir İtalyan halk şarkısıdır. Bir zamanlar İtalya'nın kuzeyindeki Po Ovası'nda pirinç tarlalarında zor, hattâ sefil koşullarda çalışan işçilerin söyledikleri bu isyankâr şarkının bestecisi ve söz yazarları bilinmemektedir. Bu anonim folklorik şarkının sözleri, sabahleyin pirinç tarlasına çalışmaya giden bir adamın evde bıraktığı karısına hitaben söyledikleri sözlerden oluşmaktaydı[1].
II. Dünya Savaşı patlayınca, İtalya'da önce Mussolini'ye, sonradan da Alman işgalcilere karşı mücadele veren İtalyan anti-faşist direnişçiler tarafından sözleri değiştirilmiş ve marş formatında söylenmeye başlamıştı. Direnişin bir sembolü haline gelen şarkı, kısa sürede anarşistleri, komünistleri, sosyalistleri ve diğer anti-faşist grupları bünyesinde toplamış olan İtalyan partizanlarının resmi marşı haline gelmişti. Savaştan sonra da haksızlığa, eşitsizliğe karşı mücadeleyi benimseyenlerin, devrime inananların, Sosyalistlerin marşı, yani bir devrim şarkısı olmayı sürdüren Bella Ciao dünyanın dört bir köşesinde onlarca farklı dilde seslendirilmiştir.
Enstrümental bir Musevi halk müziği türü olan Klezmer tarzında 1919'da kaydedilmiş bir plakta yer alan şarkının "Bella Ciao" ile birebir benzerlik göstermesi, şarkının Musevi kökenli olabilme ihtimaline de işaret etmektedir [2].
Şarkıyı seslendirenler
Bu geleneksel anonim şarkı özgün dili olan İtalyancanın dışında dünyanın farklı yörelerinde onlarca şarkıcı ve grup tarafından birçok dilde seslendirilmiştir. Bunların arasında Arapça, Boşnakça, Bretonca, Çince, Hırvatça, Danca, İngilizce, Esperanto, Fince, Almanca, Macarca, Japonca, Berberice, Kürtçe, Norveççe, Rusça, Sırpça, Slovence, İspanyolca, Tibetçe, Türkçe ve Tagalogca da bulunmaktadır[3].
Bazıları plâk ve albüm haline getirilmiş, bazıları da sadece konserlerde ve televizyonlarda seslendirilmiş "Bella Ciao" versiyonları şunlardır:
- İtalyan şarkıcı Milva'nın İtalyanca coverı en bilindik versiyonardan biridir.
- Yugoslav punk rock grubu KUD Idijoti Sırpça.
- Yugoslav punk rock grubu Goblini Sırpça.
- Macar punk rock grubu Aurora Macarca.
- İspanyol punk rock grubu "Boikot", "No Pasarán" adlı albümlerinde İspanyolca.
- Avustralyalı şarkıcı Anita Lane, 2001 tarihli albumü "Sex O'Clock"ta İngilizce.
- Danimarkalı psychedelic rock grubu Savage Rose 1982 ve 1989'daki albümlerinde Danca.
- Meksikalı punk grup "La Plebe" İspanyolca.
- Kızıl Ordu Korosu, Rusça
- Suriye doğumlu Kürt etnik metal-rock müziği sanatçısı Ciwan Haco Kürtçe.
- İspanyol ska-punk grubu "Ska-P"
- İngiliz alternatif rock grubu "Chumbawamba".
- Breton folk punk grubu "Les Ramoneurs de menhirs" hem Bretonca hem Fransızca sözlerle ve BellARB adıyla.
- Fransız şarkıcı Yves Montand 1960'larda şarkıyı özgün dili olan İtalyanca seslendirdi.
- Kürt müzik grubu Koma Dengê Azadî, Kürtçe
Türkçe yorumlar
- Türk protest müzik grubu Grup Yorum 1980'li yıllarda şarkıyı "Çav Bella" adıyla Türkçe seslendirdi.
- Mehmet Taneri "Sen Sen Sen" adıyla Türkçe seslendirdi.
- Volkan Konak, "Çav Bella" adıyla Türkçe.
- İlkay Akkaya, Grup Kızılırmak'la birlikte 1993 tarihli "Aynı Göğün Ezgisi" adlı albümde Türkçe ve "Çav Bella" adıyla.
- Gökhan Semiz ve Grup Vitamin, 1991 tarihinde şarkıyı Grup Vitamin adlı rap albümlerinde Türkçe seslendirdiler. Eğlenceli sözlere sahip "Cevriye" adlı bu şarkı "Bella Ciao"nun bir parodi versiyonuydu.
- Anadolu Gençlik Derneği "Ankara Üniversite Komisyonu", Millî Görüşçü bir sivil toplum kuruluşu olan bu derneğin üyeleri "Çav Bella Mücahid Versiyon" adıyla, cami ve namaz temalı olarak seslendirdi. Videosuna sadece internet ortamından ulaşılabilen bu aykırı versiyonda özgün melodi korunarak şarkının sözleri ibadet ve ibadethaneye davet içeren mısralarla değiştirilmiştir.
- Bandista, "Hoşçakal" adıyla Türkçe yorumlanmıştır.
Kaynakça
- ↑ "Dünyanın özgür marşı Çav Bela" (Türkçe). antalyahayat.com. http://www.antalyahayat.com/yazar.asp?yaziID=354. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
- ↑ "Bella ciao" (İngilizce). riowang.blogspot.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151017082840/http://riowang.blogspot.com/2008/12/bella-ciao.html. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
- ↑ "Bella Ciao, anonimo" (İtalyanca). antiwarsongs.org. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151024111256/http://www.antiwarsongs.org/canzone.php?id=722&lang=it. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
- Bella Ciao'nun 30 dilde sözleri (İngilizce)
- Bella Ciao (Partizan resimleriyle)
- Şarkının kökenini araştıran bir site (İngilizce)