Ğ

Ğ ya da ğ harfi Türkçe, Azerice, Kırım Tatarcası, Kazan Tatarcası ve Lazca, Gürcüce, Megrelcede kullanılır. Türk alfabesinin 9. harfidir. Bu harfin Unikodu büyük harf için U+011E, küçük harf için U+0011F'dir. Okunuşu yumuşak ge'dir. Kafkas dillerinde ise boğazıl bir h gibidir.

Azerice, Kırım Tatarca ve Tatarcada Kullanımı

Türkçede bir sözcüğün başına gelmeyen ğ harfi, Kırım Tatarca'da ve Tatarca'da gelebilir. Örneğin Arapçada ve Türkçede Abdullah olarak yazılan bu isim Tatarca'da Ğabdulla olarak yazılır. Yani başına ğ gelir. Ayrıca; Kırım Tatarcasında ğ harfi kalın g olarak kullanılır. Örneğin, garp kelimesi ğarp olarak yazılır. Bu Türk dillerindeki "ğ" sesi oldukça kalın ve gırtlağa yakın telaffuz edilir. Yani Türkçede o kadar yumuşamıştır ki görevi kendinden önceki ünlüyü uzatmak olmuştur. Ancak bu dillerde kalın olarak çıkarılır. Türk Kirillerinde Ğ'ye karşılık olarak "ғ" ya da "гъ" harfleri kullanılmaktadır.

Hırıltılı G Sesi (Ƣ)

Günümüzde kullanılmayan Tatar jaŋalif ortografisinde ve ayrıca Uniform Türk Alfabesinde Ƣ harfi ile yazılırdı. Ancak bu harf gerçekte bazı dillerde, Anadolu Türkçesinin İstanbul ağzındaki Ğ (Yumuşak G) sesinden biraz farklıdır. “Yumuşak-G” (Ğ) harfine benzer ama sert ve hırıltılıdır (Kiril Ӷ, Ghe). Almanların gırtlaktan çıkan R harfinin taşıdığı ses değerine benzer (Ř). Arapçadaki Gayın (غ) harfidir. Batı Anadolu Türkçesinde Ğ sesine dönüşmüştür, ancak Türkiye’nin doğu bölgelerinde yaygındır. Arapçanın latinizasyonunda Ģ ile gösterilir. Örneğin: Doģan (Doğan). Buradaki Ğ hırıltılı olarak söylenir. Bazı dillerde, örneğin Gagavuzca ve Kırgızca’da Ğ harfi sesli harflerin ard arda iki kere yazılmasıyla -gizli olarak- elde edilir. Örneğin: Uur (Uğur)

Uniform Türk Alfabesinin yerine yeni alfabelerin benimsenmesiyle Ƣ harfi aşağıdakilerle değiştirilmiştir.

• Azeri: Ğ, ğ
• Tatar: Г, г (Kiril), Ğ, ğ (Latin)
• Başkurt: Ғ, ғ
• Kazak: Ғ, ғ
• Uygur: غ (Arap), Ғ, ғ (Kiril), GH gh (Latin)
• Yakut: Ҕ, ҕ
• Özbek: Gʻ gʻ
• Tacik: Ғ, ғ

ISO standartlarına göre temel Latin alfabesi
Aa	Bb	Cc	Dd	Ee	Ff	Gg	Hh	Ii	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Vv	Ww	Xx	Yy	Zz
Özel işaret almış G harfi ǴǵĞğĜĝǦǧĠġĢģḠḡǤǥƓɠᶃ Ters şapka işaretini kullanan harfler ǍǎČčĎďĚěǦǧȞȟǏǐJ̌ǰǨǩĽľŇňǑǒŘřŠšŤťǓǔŽžǮǯ tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi