Şile

Koordinatlar: 41°10′N, 29°34′E

Şile
—  İlçe  —
Koordinatlar: 41°10′K 29°34′D / 41.167°K 29.567°D / 41.167; 29.567
Ülke Türkiye
İl İstanbul
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Salih Yüce
 - Belediye başkanı Can Tabakoğlu (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
 - Toplam 712 km2 (274,9 mi2)
Rakım [2] 50 m (164 ft)
Nüfus (2015)[3]
 - Toplam 33,477
 - Kır -
 - Şehir 33,477
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 34000
İl alan kodu 216
İl plaka kodu 34
İnternet sitesi: Belediye

Şile, İstanbul iline bağlı bir ilçedir. Marmara Bölgesi'nin kuzey doğusunda, Karadeniz kıyısındadır. Doğuda Kandıra, güneydoğuda Derince ve Körfez, güneyde Pendik ve Gebze, güneybatıda Çekmeköy ve batıda Beykoz ilçeleriyle çevrilidir.

Köken Bilimi

Yunanca metinlerde Hilea adıyla geçen kelime 19. yüzyıl başlarında tüm Karadenizi gezip anılarını yazan Trabzonlu Ermeni rahip Bıjışkyan'a göre Yunanca "dudaklar" kelimesiyle ilişkili olup, Özhan Öztürk'e göre Pontus Rumcasında Yunanca /H/ sesinin /Ş/ olarak telaffuzundan dolayı Şile olarak telaffuz edilmekteydi. Öztürk ayrıca yaşlı Plinius ile Ptolemaus'un notlarında andığı ve küçük gemilerin sığındığı bu koya dökülen Psilis deresinin Şile adının kaynağı olduğunu iddia etmiştir.[4];

Tarihi

İlçede iskân çok eskiye dayanır. Şile çevresinin tarih öncesinde (Cilalı Taş Devri) iskan edildiğini göstermektedir. Kefken ile Bulgaristan sınırı arasındaki Karadeniz sahil kesiminde yapılan tarih öncesine ilişkin çalışmalarda, çeşitli yerlerde Paleolitik çağın muhtelif bölümlerine ve özellikle Epi-Paleolitik döneme ait birçok konak yeri ve işlik saptanmıştır. Buluntu yerlerinin sayısındaki artıştan, buzul sonrası dönemde (yaklaşık M.Ö. 12000 ile 6000 arasında) Karadeniz kıyı şeridi üzerinde önemli bir nüfus yoğunluğunun olduğu açıkça bellidir. Nitekim İstanbul'un en eski buluntu yerleri arasında Şile'nin Ağva ve Sahilköy (Domalı) köyleri bulunmaktadır. Marmara kıyısında Ambarlı'yı da içine alan kıyı konak yerlerinden biri olan Sahilköy, aynı adı taşıyan koyun kuzeyindeki kumluğun batısındadır. Sahilköy'e ait yontma taş aletler, Göztepe ve Kazlar deresinin doğusuna rastlayan Dereağzı Tepesi üzerinde toplanmıştır. Ayrıca, ilçede o dönem insanının yaşamı için elverişli çok sayıda mağara bulunmaktadır.

Şile antik çağda iki defa istilaya uğramıştır. Birinci istila, eski Yunanların Pers seferinden geri dönüşlerinde komutanları Xenophon tarafından, ikincisi de kıyı şeridini takip ederek ilerleyen Roma komutanı Lucullus tarafından gerçekleştirilmiştir. Roma döneminin izleri hala Şile'de görülmektedir. Doğu Roma İmparatoru Diokletianus zamanında (284-305), İnkese, Sofular gibi Şile mağaraları ilk inanan Hristiyanlar için tabii korunaklar olmuştur. Gürlek Mağarası Doğu Roma askerlerinin yakaladığı ilk inanan Hristiyanları hapsettikleri bir cezaevi gibi kullanılmıştır. Selçuklu Türkleri Kutalmışoğlu Süleyman Şah ile 1090 senesinde Şile'yi ele geçirdiler. 1097 senesinde ise 1. Haçlı orduları Şile'yi Selçuklulardan geri almıştır. Şile'nin geri alınması ancak Yıldırım Bayezid döneminde mümkün olmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında Şile'nin Ano ve Kato Neohorion'da (aşağı ve Yukarı Yeniköy) yaşaya 7 bin Rum güvenlik gerekçesiyle Eskişehir'e sürülmüştür. 1. dünya Savaşı sonrasında bölge silah ve askerden arındırılınca bölgeye dönebilen Rumlar ile Türkler çeteleşerek birbirleriyle mücedeleye girişmiştir. 12 Haziran 1920'de Yunan ordusu bölgeyi geçici olarak işgal etmişse de Ağustos ayından geri çekilmelerinin ardından Kuvvacılar tutukladıkları 115 Rum erkeğin birkaç tanesi hariç hepsini öldürmüş, düşmanla işbirliği yaptığı iddia edilen Hıristiyanların mallarına el koyulup, evleri yakılmış, bölgenin Rum aileleri İstanbul'a sığınmışlardır.[5].

19. yy. Osmanlı kayıtlarına göre Şile kazası 1846'da Zaptiye Müşirliği'ne bağlıydı. 1876'da Şile kazasının Dersaadet Şehremaneti'ne bağlandığı görülür. 1877 Devlet Salnamesinde ise Şile, Zaptiye Nezaretine bağlı Üsküdar Mutasarrıflığına bağlıdır. 1924'de bütün sancaklar (mutasarrafflık) vilayet yapıldığında Şile'nin Üsküdar'a bağlılığı devam etmiştir. 1926'da yapılan yeni düzenlemeyle Üsküdar kaza haline getirilip İstanbul vilayetine bağlanınca Şile kazası da Üsküdar'la aynı yapı içinde yer almıştır. Ayrıca Şile, Cumhuriyet'in kuruluşu ile oluşturulan ilk belediyelerden biridir.

Coğrafî Özellikler

Kocaeli Yarımadasının Karadeniz kıyısında yer alan ilçenin, Doğusunda Kandıra, Güneyinde Gebze, Batısında Beykoz ve Çekmeköy, Kuzeyinde ise Karadeniz bulunmaktadır.

Rakımı 126 metre olan Şile'nin yüzölçümü 755 km²'dir. İlçenin yüzölçümünün %79'u orman, %10'u tarım alanı, %11'i diğer alanlardan oluşmaktadır. Hafif kıvrımlı küçük köy ve doğal plajların yer aldığı 60 km'lik sahil şeridine sahiptir. Göksu, Şile Kabakoz ve Yeşil Çay önemli akarsulardır.

İklim

İkinci derecede deprem bölgesi içinde yer alan Şile, Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi arasında geçiş iklimi özelliğini gösterir. Her mevsimde bulutluluk ve nispi nemliliğin görüldüğü ilçede yıllık ortalama sıcaklık değeri 13.6°'dir. En yüksek sıcaklıklar 2002 Haziran'da 31.3°, Temmuz'da 45.2°, Ağustos'da 29.5°, olarak ölçülmüştür. En düşük sıcaklık Ocak'da -6.6°, Şubat'da -1.7°, Mart'da -2.2° olmuştur.

Yıllık ortalama yağış toplamı 75.7 mm. arasındadır. Yağışlı günlerin yıllık ortalaması 125-150 gün arasında değişmektedir. Yıllık ortalama nispi nemlilik, karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin etkisinde kaldığından %70 - % 80 arasındadır. Kuzeyi Karadenize açılı olduğundan karayel, yıldız, poyraz gibi kuzey yönlü rüzgarların etkisi altındadır.

Turizm

Turizm, Şile'nin ekonomisi için çok önemli bir gelir kaynağıdır. Denizi ve tarihî değerleriyle özellikle yaz aylarında turizm ağırlık kazanmaktadır.

Tarihi ve Kültürel Mekânlar

Gezilecek Yerler

Şile Kalesi

Şile Festivali

Her yıl geleneksel olarak kutlanan Şile bezi kültür ve sanat festivali Şile ve Şile halkı ile özdeşleşmiş ve bir gelenek haline gelmiştir. Türkiye' de kültür festivalleri arasında özel bir yeri olan şile bezi kültür ve sanat festivali her yıl Temmuz ayının son haftası kutlanmaktadır.

Şile bezi kültür ve sanat festivali uluslar arası alandada kendini kanıtlamış bir festivaldir, kutlandığı dönemde bir birinden ünlü sanatçılar, modacılar bu festivalde boy göstermektedir.

Ana teması şile kültürü ve şile bezi olan bu festival uzun yıllardır şile belediyesi tarafından tertip edilmektedir.

Konaklama

Turizm bilincinin gelişmesiyle birlikte artan turizm hareketlerine bağlı olarak ilçenin ilk turistik belgeli konaklama tesisi 1953 yılında Kumbaba Motel adıyla hizmete girmiştir. Sonraki yıllarda artan talebe cevap vermek amacıyla 20'den fazla Otel/Motel (ev pansiyonları ve kampingler dışında) birçok turistik amaçlı tesisi hizmete açılmıştır.

Nüfus

2008 nüfus sayımına göre nüfusu 28.571'dir. Bunun 12.753'ü ilçe merkezinde yaşamaktadır. Geri kalan 15.818 kişi ise, Ağva dahil, 58 köyde yaşamaktadır. Ancak hafta sonları ve özellikle yaz aylarında ikinci konut ve yazlıkların devreye girmesi ile nüfus 100.000’i geçmektedir. Şile'de dere köyleri olan Kömürlük, üvezli, Kervansaray (1878 sonrası Ahıska muhaciridir), oruçoğlu, bıçkıdere, ulupelit, Darlık Artvin Ortaköy Berta köyünden göçmedirler.

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[7] 18.098 2.788 15.310
1970[8] 19.427 3.448 15.979
1975[9] 18.648 4.062 14.586
1980[10] 20.424 4.882 15.542
1985[11] 19.310 4.832 14.478
1990[12] 25.372 7.872 17.500
2000[13] 32.447 10.262 22.185
2007[14] 25.169 9.831 15.338
2008[15] 28.571 12.753 15.818
2009[16] 28.325 12.545 15.780
2010[17] 28.119 12.311 15.808
2011[18] 28.847 12.851 15.996
2012[19] 30.218 13.260 16.958
2013[20] 31.718 31.718 veri yok
2014[21] 32.823 32.823 veri yok
2015[22] 33.477 33.477 veri yok

Politika

Yerel Seçimler

Şile Belediye Başkanları ve Partileri[23]
Yıl Belediye Başkanı PartiOy Oranı
1977 Ali Şeceattin GüneyCHP%50,98
1984 Ali Şeceattin GüneySODEP%35,47
1989 İhsan ÇayıroğluANAP%51,02
1994 Ali Şeceattin GüneyCHP%35,41
1999 İhsan ÇayıroğluANAP%53,64
2004 Can TabakoğluAK Parti%31,35
2009 Can TabakoğluAK Parti%50,93
2014 Can TabakoğluAK Parti%41,29

Genel seçimler

Yıl Parti Oy Oranı
1961 AP %56
1965 AP %71
1969 AP %68
1973 AP %46
1977 AP %62
1983 ANAP %52
1987 ANAP %53
1991 ANAP %39
1995 ANAP %32
1999 ANAP %29
2002 AK Parti %30
2007 AK Parti %43
2011 AK Parti %51
Haziran 2015 AK Parti %44
Kasım 2015 AK Parti %50

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ 6/11
  2. ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198641
  3. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD0Y57e. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  4. ↑ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 200-201. ISBN 978-605-54-1017-9, Plinius Historia Naturalis VI.1
  5. ↑ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 200-202. ISBN 978-605-54-1017-9
  6. ↑ ŞİLE FENERİ
  7. ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspnalDP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnUNOfc. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq0ofgf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuecxDI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwhrZ4v. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyLQ6l1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0TLwnT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1ywlV9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3myMLK. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD084fM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFahLvT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuLIDJ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxjn5rm. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  20. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUvLF4J. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  21. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD0Y57e. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  22. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  23. ↑ yerelnet.org.tr, Şile Belediyesi
Şile ilçesinin mahalleleri
Ağaçdere  · Ağva · Ahmetli  · Akçakese  · Alacalı  · Avcıkoru  · Balibey · Bıçkıdere  · Bozgoca  · Bucaklı  · Çataklı  · Çavuş · Çayırbaşı  · Çelebi  · Çengilli  · Darlık  · Değirmençayırı  · Doğancılı  · Erenler  · Esenceli  · Geredeli  · Göçe  · Gökmaslı  · Göksu  · Hacıkasım · Hasanlı  · Hacıllı  · İmrendere  · İmrenli  · İsaköy  · Kabakoz  · Kadıköy  · Kalemköy  · Karabeyli  · Karacaköy  · Karamandere  · Karakiraz  · Kervansaray  · Kızılcaköy  · Korucuköy  · Kumbaba · Kurna  · Kurfallı  · Kömürlük  · Meşrutiyet  · Oruçoğlu  · Osmanköy  · Ovacık  · Satmazlı  · Sahilköy  · Soğullu  · Sortullu  · Sofular  · Şuayipli  · Teke  · Ulupelit  · Üvezli  · Yazımanayır  · Yaka  · Yaylalı  · Yeniköy  · Yeşilvadi
İstanbul Portalı
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/4/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.