Afrika kökenli Türkler
| Toplam nüfus | |
|---|---|
| 5.000[1] | |
| Diller | |
| Türkçe | |
| Din | |
| İslam |
Afrika asıllı Türkler ya da Siyâhî Türkler, genellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli dönemlerinde işçi olarak veya açık köle olarak (köle olarak alıp, hemen veya kısa bir müddet sonra azat etmek, isterse ücreti mukabili iş/görev vermek) [2] getirilen ya da kendi istekleriyle Afrika'dan Anadolu'ya veya Kıbrıs'a[3][4] gelerek yerleşenlerin çocukları ve torunlarına verilen addır. Bir kısmı sonradan ülkelerine dönmüş, kalanları Ege ve Akdeniz bölgesinde yerleşerek tarım alanında çalışmış, köyler oluşturmuşlardır. Afrika asıllı Türklerden yaşlı kuşak kendisini genelde Arap olarak tanımlarken kentte yaşayan genç kuşak ise ‘Afrika kökenli’ demeyi tercih etmektedir.
Osmanlı döneminde Nijer, Suudi Arabistan, Libya, Kenya ve Sudan'dan Afrika asıllılar, genellikle Zanzibar üzerinden Dalaman, Manavgat, Çukurova, Menderes ve Gediz ovasına getirilmişti.[5] Bazı Afrika asıllılar ise 1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi sırasında Girit'ten gelmiş, Ege bölgesine, çoğunlukla da İzmir'e yerleşmiştir.[5] Ayvalıklı Afrika kökenliler Girit'ten gelen atalarının Yunanca konuştuğunu, Türkçeyi sonradan öğrendiklerini söylemektedirler.[6]
Kimi kaynaklarda 19. yüzyılda İzmir’in Sabırtaşı, Dolapkuyu, Tamaşalık, İkiçeşmelik ve Ballıkuyu gibi semtlerinde yoksul siyahi mahalleleri olduğundan söz eder.[7] İzmir’de Afrikalılara özgü bahar bayramı, ‘Dana Bayramı’ adıyla 1880'lerden 1920'lerin sonuna kadar kutlandığı belirtilmiştir. Üç hafta süren kutlamalarda godyaların (Afrikalı topluluğun ileri gelenleri) topladığı parayla dana alınır ve Mayıs ayının ilk cumartesi kurban edilirdi. Günümüzde de bu kutlama sadece iki gün sürmekte ve artık kurban kesilmemektedir.[5]
Sayıları yaklaşık 5,000 kişi civarındadır.[1] Öte yandan, Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan Afrika kökenli Türklerde bulunmaktadır. Aralarında Kıbrıs'ın tanınan eğitimci ve köşe yazarı Ertanç Hidayettin ve Türkiye'yi de
Afrika Kökenli bazı Ünlü Türkler
- Esmeray, Pop müziği sanatçısı
- Dursune Şirin, Yeşilçam Oyuncusu[8]
- Celal Yonat, Yeşil Çam Oyuncusu
- İbrahim Şirin, Türk Sanat Müziği sanatçısı
- Kuzgun Acar, Heykeltraş
- Sait Sökmen, Koreograf
- Tuğçe Güder, model ve aktris
- Mansur Ark, Pop müziği sanatçısı
- Safiye Ayla, Türk Sanat Müziği sanatçısı
- Yasemin Esmergül, Yeşilçam Oyuncusu
- Ahmet Kostarika, Yeşilçam Oyuncusu
- Cenk Sökmen, Müzisyen
- Melis Sökmen, Müzisyen
- Sibel Sürel, Balerin
- Ali Tınaz, Televizyon programcisi
- Tuncay Vural, Koreograf
- Tracey Emin, English artist
- Defne Joy Foster, aktris, Televizyon programcisi
- Mert Güler, Akademisyen, yoga egitmeni,
- Fercani Bey, Futbolcu
- Ömer Besim Koşalay, Atlet, Gazeteci
- Vahap Özaltay, Futbolcu
- Hadi Türkmen, Turkiye Futbol Federasyonu eski Asbaskani
- Sadri Usuoğlu, Menejer, eski Futbolcu
- Mustafa Yıldız "Arap Mustafa", Guresci, 1972 ve 1981 Kırkpınar Baspehlivani
- Mustafa Olpak, Yazar ve aktivist
- Mine Söğüt, Gazeteci yazar
- Zenci Musa, Teşkilât-ı Mahsûsa Uyesi
- Baroness Meral Hussein-Ece, Politikaci
- Ahmet Ali Çelikten, Ilk Osmanli Pilotu
Galeri
II. Abdülhamid'in kızlar ağası. Foto, 1912.
Kızlar ağası, 1870'ler.
Referanslar
- 1 2 Afrikanet.info, "Schwarze Türken und die nationale Identität in der Türkei", Alev Deniz, 23.01.09
- ↑ Osmanlı İmparatorluğu’nda Köle, Türkiye Cumhuriyeti’nde Evlatlık: Afro-Türkler, Mustafa Olpak, AÜ Siyasal Bilimler Fak.
- ↑ http://tr.allreadable.com/2d97AUiL
- ↑ Geçmişle hesaplaşma zamanı, Ertanç Hidayettin, 20 Ocak 2011, Kıbrıs Postası
- 1 2 3 www.todayszaman.com
- ↑ Yerleşim Yerleri ve Göç: Balıkesir/Ayvalık, afroturk.org, retrieved 25 January 2009
- ↑ Radikal, Afro-Türklerin Tarihi, 30 Ağustos 2008
- ↑ Yeşilçam’ın Afrika Kökenli Oyuncuları
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||
