Bornova
Bornova | |
— İlçe — | |
Türkiye'de yeri | |
Koordinatlar: 38°27′K 27°13′D / 38.45°K 27.217°D | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | İzmir |
Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
Yönetim | |
- Kaymakam | Mustafa Gündoğan [1] |
- Belediye başkanı | Olgun Atila (CHP) |
Yüzölçümü [2] | |
- Toplam | 200 km2 (77,2 mi2) |
Rakım [3] | 50 m (164 ft) |
Nüfus (2015)[4] | |
- Toplam | 435,162 |
- Kır | - |
- Şehir | 435,162 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
Posta kodu | 35000 |
İl alan kodu | 0232 |
İl plaka kodu | 35 |
İnternet sitesi: Bornova Belediyesi |
Bornova, İzmir'in bir ilçesi. Yamanlar Dağı'nın eteğinde, 38 derece kuzey enlem ve 27 derece doğu boylamı üzerinde yer alır. İzmir'in merkezi Konak'ın 8 km kuzeydoğusunda, İzmir Körfezi'nden 3 km doğudadır. Kuzeyinde Karşıyaka ilçesi ve Manisa ili toprakları; doğusunda Kemalpaşa ilçesi; batısında Karşıyaka, Bayraklı ve Konak; güneyinde Buca ile çevrelenir. Belediye teşkilatı 1882 yılında kurulmuş, 1957 yılında ilçe hâline gelmiştir. Yüzölçümü 224 km2'dir.
Ege Üniversitesi'nin ana kampüsü ve üniversite ile aynı adı taşıyan, Türkiye'nin en büyük hastanelerinden biri olan Ege Üniversitesi Hastanesi bu ilçede bulunmaktadır. Ayrıca Yaşar Üniversitesi'nin Selçuk Yaşar yerleşkesi de Bornova Ağaçlıyol mevkiindedir.
İki büyük askeri birliğin yanı sıra, İzmir-İstanbul, İzmir-Ankara, İzmir-Aydın ve İzmir-Çanakkale karayolu ağlarının merkezinde bulunması, 2000 yılında metronun Bornova'ya uzanması ve İzmir Otogarı'nın ilçe içinde konuşlandırılmış olması ve Bornova-Kavaklıdere-Işıkkent üçgeninin sanayi bölgesi olarak saptanması ve 4 sanayi sitesinin yerleşim alanı içinde bulunması, Bornova'nın gelişimine bugün ve gelecekte etki yapacak unsurların başında gelmektedir. Bornova bu arada, Kavaklıdere, Çiçekli ve diğer semtleriyle İzmir'in akciğeri konumunu sürdürmektedir.
Tarihçe
İsmi Osmanlı kayıtlarında Birunabad olarak geçmiş ise de, Farsça "dış, harici" anlamına gelen "birun" kelimesinin, genellikle yer isimlerinde bir özel isimle birlikte kullanılan "-abad" takısı (İslamabad, Haydarabad gibi) ile pek uyuşmaması, Birunabad'ın başka bir ismin tahrif edilmiş veya uyarlanmış şekli olabileceğini düşündürmektedir. İsmin başlangıçta "Burunova" şeklinde geçtiği de öne sürülmüştür.
Bornova'nın çekirdeği bugün Erzene mahallesi diye anılan mahallenin Hükümet Konağı'nın arkasında kalan ve eski adı Havuzbaşı olan kısmıdır. Tarihi 1800'lere varan iki katlı ve bahçeli Rum evlerine hâlâ rastlanabilen (ve çoğu yenileme ve yeniden değerlendirilmeye muhtaç) Erzene, 1924 Nüfus Mübadelesi'nden sonra, önce Kavalalılar ve Giritlilerce iskan edilmiş, 1950 sonrasında da Yugoslavya göçmenlerini barındırmıştır. Ayrıca Erzene'nin yanıbaşında başlangıcından beri bir Roman mahallesi bulunmuştur. Kavalalılar, o dönemde tarım arazisi olan Bornova ovasında tütüncülükle, Giritliler sebze meyvecilikle, Yugoslavyalılar ise bölgedeki mensucat fabrikalarında işçilik yaparak Türkiye ekonomisine ilk adımlarını atmışlardır.
Bornova, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde ve özellikle 1865'de Halkapınar çıkışlı bir demiryolu hattının buraya uzatılmasıyla, İzmir'in zengin Levanten ailelerinin tercih ettiği bir yerleşim mekanı olmuştur. İzmir merkezinden daha ferah ve serin havası ve 1980'li yıllara kadar İzmir ile arasında varlığını sürdüren mandalina bahçelerinin nezih ortamı, İngiliz konsolosluğu rezidansının ve çoğu İngiliz kökenli pek çok ailenin muhteşem konaklarının Bornova'da inşa edilmesi sonucunu doğurmuştur (İtalyan ve Fransız kökenli Levantenler daha ziyade Buca'yı tercih etmişlerdir.)
Anekdotik bazda, Türkiye'deki ilk futbol maçı 1890 yılında İzmir'e gelen İngiliz denizcilerle İzmirli gençler arasında Bornova'da, ülkemizdeki ilk atletizm yarışmaları da 1895'de yine Bornova'da gerçekleşmiştir.
İzmir'in kurtuluş günü olan 9 Eylül 1922'de Türk ordusu İzmir'e Bornova'nın üst kısmındaki Belkahve Geçidi mevkiinden girmiş, Nif'te (Kemalpaşa) gecelediği 8 Eylül akşamının gecesinde muzaffer orduların komutanı Mustafa Kemal Paşa, Belkahve'ye çıkıldığında ayakların altında bütünüyle uzanan İzmir'i ilk kez buradan görmüştür.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[5] | 70.261 | 30.445 | 39.816 |
1970[6] | 89.321 | 33.273 | 56.048 |
1975[7] | 120.487 | 45.096 | 75.391 |
1980[8] | 160.113 | 60.397 | 99.716 |
1985[9] | 204.669 | 200.603 | 4.066 |
1990[10] | 278.300 | 272.860 | 5.440 |
2000[11] | 396.770 | 391.128 | 5.642 |
2007[12] | 476.153 | 470.211 | 5.942 |
2008[13] | 399.023 | 392.631 | 6.392 |
2009[14] | 409.009 | 402.453 | 6.556 |
2010[15] | 419.070 | 412.275 | 6.795 |
2011[16] | 418.837 | 411.910 | 6.927 |
2012[17] | 423.063 | 416.007 | 7.056 |
2013[18] | 426.490 | 426.490 | veri yok |
2014[19] | 431.149 | 431.149 | veri yok |
2015[20] | 435.162 | 435.162 | veri yok |
Yönetim
Belediye başkanları
Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
---|---|---|---|
Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
2014 | Olgun Atila | Cumhuriyet Halk Partisi | 49.70 |
2009 | Kamil Okyay Sındır | Cumhuriyet Halk Partisi | 48.83 |
2004 | Aziz Kocaoğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | 33.70 |
1999 | Cengiz Bulut | Demokratik Sol Parti | 46.01 |
1994 | Aysel Bayraktar | Demokratik Sol Parti | 22.35 |
1989 | Ali Sözer | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 45.58 |
1984 | Cengiz Bulut | Anavatan Partisi | 34.79 |
1977 | Süleyman Sırrı Aydoğan | Cumhuriyet Halk Partisi | 51.13 |
Altyapı
Sağlık
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nin gelişmesi, Ege ve yurt çapında ün kazanması da Bornova'yı bir çekim merkezi haline getiren bir başka etkendir. Ayrıca Bölge Metro Durağı mevkiinde kurulan Şifa Üniversitesi Hastanesi'de ilçenin sağlık merkezi haline gelmesine katkıda bulunmaktadır. Bugün ilçede, 1 devlet hastanesi, 2 tıp fakültesi hastanesi, 19 sağlık ocağı, 1 SSK dispanseri, 6 sağlık evi, 1 verem savaş derneği, 1 diş enstitüsü, 28 tıp laboratuvarı ve 208 eczane hizmet vermektedir.
Kardeş kentler
- Bar, Karadağ Cumhuriyeti[21]
- Rostuşa Mavrova Belediyesi, Makedonya Cumhuriyeti
- Koşukavak, Bulgaristan[22]
- Pülümür, Türkiye
Kaynakça
- Zeki Arıkan. Araştırma: "Bornova tarihine katkı" (Türkçe). Ege Üniversitesi, İzmir Araştırma ve Uygulama Merkezi. http://izmiraum.ege.edu.tr/detay.php?SayfaID=139 Araştırma:.
- Rapor: "İzmir İlçeler Raporu: Bornova" (Türkçe). İzmir Ticaret Odası. http://www.izto.org.tr/NR/rdonlyres/898956C7-DD92-46C6-92D1-F06317523AE9/9339/09_BORNOVA.pdf Rapor:.
- ↑ http://www.bornova.gov.tr/
- ↑ 6/11
- ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198668
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspoq2nl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnWGvcQ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq3aeJB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtufBw1x. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwj7yKW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyMchfP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0UyXta. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu209gxs. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3nVSQR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD1h3Ox. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFbZCgl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuy9WN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxkK12b. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUw3npf. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- ↑ http://www.bar.me/
- ↑ http://krumovgrad.eu/?p=257
Dış bağlantılar
|
Coğrafi konum
Bayraklı | Manisa | Manisa |
| ||||
Bayraklı | Kemalpaşa | ||||||
Bornova | |||||||
Buca | Buca | Buca |