Dünyanın evrimi kuramı

Evren ve dünyaya ait kronoloji (andizin) çalışmasıdır, çağlara ait tablolar için Çağ sayfasına bakılması gerekmektedir.

Kozmolojik dönemler

13,5 milyar Büyük patlama ile maddenin evriminin başlaması : Big Bang [1][2]
Büyük patlamadan 10-35 saniye sonra atom altı parçacıkları ; Kuarkların oluşması
Büyük patlamadan 1 saniye sonra Gama ışınları
Büyük patlamadan 3 dakika sonra genişleyen evrenin yarıçapı 40 ışık yılı noktaya ulaşması
Büyük patlamadan 100 bin yıl sonra maddenin görünmesi
Büyük patlamadan 3 milyon yıl sonra ilk elementler Helyum ve Hidrojen’in ortaya çıkması [3]
5 milyar, Güneş’in oluşması

Kambriyen öncesi devir (4.570 myö - 542 myö)

Hadean (4.570 myö - 4.000 myö)

4,5 milyar, Dünya’nın oluşması

Arkeyan (4000 myö - 2500 myö)

4 milyar, Ay’ın oluşması
3,5 milyar Canlılığa geçiş ve tek hücreliler
3,465 milyar, Cynobacteria benzeri canlılar
3 milyar, prekaryotlar (çekirdeksiz tek hücreliler)

Proterozoik (2500 - 542 myö)

2 milyar, ökaryotlar (çekirdekli tek hücreliler)
1,5 milyar , 600 milyon, bakteriler – deniz yosunları – mantarlar – ilkel canlılar
1,2 milyar, eşeyli üreme
700 milyon hayvanlar ve bitkiler farklılaşıyor

Fanerozoik Devir (542 myö - günümüz)

Paleozoik devir (542 – 251 myö)

Kambriyen (542 - 488.3 myö)

600-500 milyon,omurgasız deniz canlıları
500 milyon , omurgalı deniz canlıları, yaşamın karalara geçmeye başlaması
500-400 milyon,kabuklular,midyegiller, deniz yosunları, su otları

Silüryen (443.7 – 416 myö)

440-400 milyon, soluk alan hayvanlar

Devoniyen (416 – 359.2 myö)

400-350 milyon, Devonian dönemi, Amfibiler, kafadan bacaklılar

Karbonifer (359.2 – 299 myö)

350-300 milyon, Missisippian dönemi , karaların genişlemesi, ilkel kafadan bacaklılar, kanatlı böcekler
300-270 milyon, Pennysylvanian dönemi, sıcak iklim, bataklıklar, iri sürüngenler, böcekler

Permiyen (299 – 251 myö)

270-220 milyon, Permiyen dönemi, sürüngen türleri

Mezozoik devir (251 – 65.5 myö)(orta evrim düzeyinde canlılık)

Trias (251 – 199.6 myö)

220 – 180 milyon,Triassic dönem, volkan etkinlikleri , deniz sürüngenleri,
200 milyon eski (arkaik) (yumurtlayan) memeliler

Jura (199.6 – 145.5 myö)

180-135 milyon, dinozorlar, kozalaklı bitkiler

Kretase (145.5 – 65.5 myö)

135-70 milyon, dev kertengelelerin yok oluşu, çiçekli ağaçlar,günümüz böcekleri
100 milyon yeni (eteneli) (plesentalı) memeliler

Cenozozik devir (65.5 – 0 myö) (son jeolojik dönem)

Paleojen(65.5 – 23.03 myö)

70-60 milyon, kemirgenler (prosimiyen) (kemirgen memeliler) ağaçsivrifaresi, kuşlar
65 milyon, dinozorların yok oluşu
60-40 milyon, Paleogene dönemi, Eocene çağı, yüksek memeliler (primatlar)
40-25 milyon, Paleogene dönemi, Oligocene çağı, hançerdişli kedigiller
30 milyon, antropoidler (insana yaklaşan primatlar)

Neojen(23.03 – 2,588 myö)

25-10 milyon, Miocene çağı, otlayan memeliler, Catharhin’ler (insanınkine benzeyen diş yapısı bulunan eski dünya maymunları)
10-1 milyon, Neogene dönemi, Pliocene çağı, dağların yükselmesi, iklimin soğuması
20 milyon, insanımsılar (homonoidler)
15 milyon, kuyruksuz iri maymunlar (ape’lar)
7,5 milyon, Pongit’ler (Orangutan soy ağacının ayrılması)
6 milyon, Panida’lar (Goril ve Şempanze soy ağacının ayrılması)
5 milyon, insansılar (hominidler)
4-3 milyon, Australopithecus
4 milyon, insansıların dikilmesi (homininalar) (ayağa kalkması) [4][5][6]
3 milyon, insan cinsi (homo) ve onun ilk türü (homo habilis)

Kültürel evrimin organik evrim önüne geçmesi

Kuvaterner(2.588 – 0 myö) - Paleolitik Kültür Evresi başlangıcı (Eski Taş Çağı)

2,5 milyon, kültürel evrimin organik evrim önüne geçmesi,
2,5 – 2 milyon, dik duran insan türü (homo erectus), taş aletler
1 milyon, Quaternary dönemi, Pleistocene çağı (10 bin yıla kadar) düşünen insan türü (homo sapiens) , buzulların yayılması
500 bin, Ateş kullanımı
200 bin, Çağdaş tipte düşünen insan (modern homo sapiens) (bugün var olan ırklar), din [7]
31-13 bin, Sanat[8]
14 bin, Hayvanların evcilleştirilmesi[9]

Mezolitik Kültür Evresi başlangıcı (Orta Taş Çağı)

MÖ 10 bin – Holocene çağı, Asalaklıktan üreticiliğe geçiş

Neolitik Kültür Evresi başlangıcı (Cilalı Taş Çağı) (Yeni Taş Çağı)

MÖ 9000
MÖ 8000 – Tarım, yerleşik hayat
MÖ 7000 – Çömlekçilik
MÖ 6000 –Dokumacılık, keten, sal, orak, Öküzün evcilleştirilmesi
MÖ 5000 – Sulama, terazi
MÖ 4000 -- Bakır , güneş saati , Pakistan’da İndus Uygarlığı

İlk Çağ

Tunç Çağı (MÖ 3300–1200)

MÖ 3600 – Bronz kullanımı
MÖ 3500 – Sümerlerde Tekerlekli arabalar-yazı-saban , Mısır’da Nehir kayıkları
MÖ 3000 – Eşitlikçi ilkel topluluktan katmanlı uygar topluma geçiş (Uluslar) , Mum kullanımı
MÖ 2800 – Takvim
MÖ 2650 – Taş anıtlar
MÖ 2500 – Edebiyat (Homeros’un İlyada ve Odysseia), Cam
MÖ 2340 – İmparatorluklar
MÖ 20. yüzyıl – At’ın evcilleşmesi , Fenike şehir devletleri
MÖ 19. yüzyıl
MÖ 18. yüzyıl – Matematik ve Gökbilim ,Fermantasyon
MÖ 17. yüzyıl – Hammurabi Kanunları
MÖ 16. yüzyıl
MÖ 15. yüzyıl – Tıp, Ebers Papirüsü, Alfabe
MÖ 14. yüzyıl
MÖ 13. yüzyıl – Tektanrıcılık
MÖ 12. yüzyıl – Boyalar

Demir Çağı(MÖ 1190 - MÖ 330)

MÖ 11. yüzyıl – Denizcilik
MÖ 10. yüzyıl
MÖ 9. yüzyıl
MÖ 8. yüzyıl
MÖ 7. yüzyıl
MÖ 6. yüzyıl
MÖ 5. yüzyıl
MÖ 4. yüzyıl
MÖ 3. yüzyıl
MÖ 2. yüzyıl
MÖ 1. yüzyıl
1. yüzyıl
2. yüzyıl
3. yüzyıl
4. yüzyıl

Orta Çağ

5. yüzyıl
6. yüzyıl
7. yüzyıl
8. yüzyıl
9. yüzyıl
10. yüzyıl
11. yüzyıl
12. yüzyıl
13. yüzyıl
14. yüzyıl

Yakın Çağ

15. yüzyıl
16. yüzyıl
17. yüzyıl
18. yüzyıl - Sanayi Devrimi
19. yüzyıl
20. yüzyıl
21. yüzyıl

Kaynaklar - Notlar

  1. ↑ Ayrıntılı bilgi : İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 33-38
  2. ↑ Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 377
  3. ↑ Büyük patlamadan sonraki aşamalar :Yaşamın Kökeni, Osman Gürel, Sayfa 13 ve 48)
  4. ↑ Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 9-12
  5. ↑ Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 373
  6. ↑ İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 48-64
  7. ↑ Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 17, Cenazede yiyecek ve içecekler sık sık ölüyle gömülüyordu. Eğer ölümden sonra hayat olduğunu hissettilerse bunu din dediğimiz şeyin ilk olarak ortaya olarak düşünebiliriz
  8. ↑ 31 bin, Güney Afrika’daki Classies Irmağı ağzındaki Cosquer Mağarası en eski resimleri
    31 bin, Fransa’daki Chauvet Mağarası resimleri
    25 bin, Cosquer Mağarası resimleri
    17 bin, Lascaux mağarası resimleri
    15 bin, Tuc d’Audoubert Mağarası resimleri
    13 bin Niaux Mağarası resimleri
  9. ↑ 1950’lerde Kuzey Irak’ta insanlarla birlikte köpek fosilide bulunmuştur

Ayrıca bakınız

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/11/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.