Domuz eti
Domuz eti, dünyada en çok tüketilen et çeşitlerinden biridir. Geçmişi MÖ 5000'lere dayanan, insanoğlunun en eski besin kaynaklarındandır. Orta Doğu'da ya da Çin'de domuzların evcilleştirilmesi ile tüketilmeye başlanmıştır. Pek çok doğa koşuluna uyum sağlayabilmesi, hemen hemen her şeyi yemesi ve hızlı üremesi ve büyümesi nedeniyle kolay bakılan domuz, yakın çağlara kadar Avrupa ve Amerika kültürlerinde bir güz yiyeceği olarak değerlendirilmiştir. Yavruların olgunlaştığı bu dönemlerde, topluca mezbahalara giden domuzlar nedeniyle fiyatlar oldukça ucuz olmaktadır.
Şeriata göre yönetilen ülkelerde, İsrail'de satılması, tüketilmesi yasalarca (Kaşrut) yasaklanmış olup, İskoç dağlılarının (Highlands) eski kültüründe domuz eti yemek bir tabuyken, 19. yüzyılda bu tabu ortadan kalmıştır.
Domuz eti tüketimi
Sıralama | Ülkeler | Besin değeri (cal) | Besin değeri (kJ) |
1 | Avusturya | 352.8 | 1477 |
2 | İsviçre | 349.6 | 1464 |
3 | Finlandiya | 343.2 | 1437 |
4 | Çin | 331.8 | 1389 |
5 | Fransa | 301.6 | 1263 |
6 | İspanya | 296.3 | 1241 |
7 | Danimarka | 293.5 | 1229 |
8 | Polonya | 267.7 | 1121 |
9 | Yugoslavya | 264.3 | 1107 |
10 | Almanya | 247.1 | 1035 |
Kesim yerleri
Domuz çok çeşitli kesim yerleri ile bilinmektedir. Bunlar arasında jambon (but), bacon (pastırma), tenderloin (bonfile), chop (pirzola), ribs (kaburga) en bilinenleridir. Ayrıca çok sayıda kıyma türünden işlenmiş et ürünü; sosis, sucuk ve salam da elde edilmektedir. Farklı ülkelerde yüzlerce çeşit işlenmiş domuz ürünleri bulunmaktadır.
Domuz etinden yapılmış çeşitli yemek ve et ürünleri
- Domuz kaburgası
- Prosciutto (jambon)
- Sandviç Jambonu
- Taze kuşkonmaz ve erimiş peynir ile servis edilen Prag usulü domuz bifteği
Nörosistiserkozis
Domuz, nematod ve sestod türünden pek çok parazitin ara veya ana konağıdır. Trichinella Spiralis adlı nematod konağı olan domuzlar insanlara çiğ yenildiklerinde barındırdıkları paraziti bulaştırabilirler. Ama esas tehlike domuzdan bulaşan sestod parazitleridir. Taenia Solium'un ara konak olarak hem domuzu hem insanı seçmiş olması, bu parazitin yumurtalarını taşıyan domuzların etinin çiğ yenilmesi ile insana geçişine ve beyinde cysticercosis (sistiserkozis) keseciklerinin oluşmasına neden olabilmektedir.
Uzun süre farkedilmez ise ölümle sonuçlanabilir. Ama bunun dışında felç, konuşma yitimi, epileptik nöbet ve delirme olabilir. Son durumlar düzenli ilaç kullanımı sonucu tamamen kalkabilir.
Dinlerin domuz etine bakış açısı
İslamiyet ve Yahudilik'te domuz eti yemek haramdır. Ayrıca Hristiyanlık dinine göre Eski Ahit'te domuz eti yemek haramdır. Yeni Ahit'e göre ise bu haram kaldırılmıştır.
Kaynakça
|
|