Ederlezi

Ederlezi, Balkanlardaki Çingene azınlığa ait, son dönemde oldukça popülerleşen bir halk şarkısıdır.

Adını Balkanlarda ve Dünya'nın dört bir yanında yaşayan Çingene'lerce kutlanan bahar festivalinden alır. Geleneksel olarak 6 Mayıs'ta kutlanan Ederlezi, baharın gelişini ifade eder. Bulgaristan ve Sırbistan'da Aziz George Festivali olarak bilinen Ederlezi'nin, Balkanlarda görülen diğer yazılışları (Herdeljez, Erdelezi) Türkiye'de kutlanan hıdrellezden türetilmiştir.

Eski Yugoslav rock müzik grubu Bijelo dugme, bu şarkının Sırp-Hırvatça versiyonunu aynı melodi ama epey farklı sözler kullanarak albümlerine almıştır. 1988 tarihli Ćiribiribela albümünde "Đurđevdan je a ja nisam s onom koju volim" başlığı altında piyasaya sürülmüştür. Ayrıca Kroke tarafından yapılan başka bir şarkı versiyonu da vardır. Ederlezi'yi asıl ününe kavuşturan, Emir Kusturica'nın filmi Çingeneler Zamanı'nda Goran Bregović tarafından uyarlanan "Ederlezi (Scena Djurdjevdana Na Rijeci)" başlıklı versiyonunun kullanılmasıdır. Kazakistan müziğiyle alakası olmamasına rağmen, Borat filminde de kullanılmıştır.

Bregović, Polonyalı şarkıcı Kayah ile, Lehçe sözleri olan, "Nie ma, nie ma ciebie" başlıklı bir uyarlama daha yapmıştır.

Sezen Aksu, 1997 tarihli Düğün ve Cenaze albümünde de "Hıdrellez" başlığıyla bu şarkıya yer vermiştir. Türkçe sözlerin yazarı Sezen Aksu ve Pakize Barışta'dır.

Yunanca sözleri olan bir diğer uyarlama, Του Αη Γιώργη (Aziz George'un) de Bregović tarafından, Yunan şarkıcı Alkistis Protopsalti ile birlikte kaydedilmiştir. Yunanca sözler, Lina Nikolakopoulou tarafından yazılmıştır.

Bulgar müzik grubu Ku-ku band ve solisti Slavi Trifonov, şarkının Bulgarca (başlığı "Гергьовден" Aziz George Günü), Sırp-Bulgarca (başlığı "Свети Георги" Aziz George) ve Roman-Sırp-Bulgarca (başlığı "Erdelezi") sözleri olan versiyonuna çeşitli albümlerinde yer vermişlerdir.

Sözler

Romanca sözler	Türkçe çevirisi	Bijelo Dugme coverı	Türkçe çevirisi
Sa me amala oro khelena Oro khelena, dive kerena Sa o Roma daje Sa o Roma babo babo Sa o Roma o daje Sa o Roma babo babo Ederlezi, Ederlezi Sa o Roma daje Sa o Roma babo, e bakren chinen A me, chorro, dural beshava Romano dive, amaro dive Amaro dive, Ederlezi E devado babo, amenge bakro Sa o Roma babo, e bakren chinen Sa o Roma babo babo Sa o Roma o daje Sa o Roma babo babo Ederlezi, Ederlezi Sa o Roma daje	Tüm arkadaşlarım hora oynuyor Hora oynayıp bugünü kutluyorlar Tüm Roma, anneciğim Tüm Roma, baba, baba Tüm Roma, ah anneciğim Tüm Roma, baba, baba Ederlezi, Ederlezi Tüm Roma, anneciğim Tüm Roma, kuzu avlıyor baba Ben hariç, zavallı ben, ayrı oturuyorum Çingene günü, günümüz Bizim günümüz, Ederlezi Bize, baba, bir kuzu verirler Tüm Roma, baba, kuzu avlıyor Tüm Roma, baba, baba Tüm Roma, ah anneciğim Tüm Roma, baba, baba Ederlezi, Ederlezi Tüm Roma, anneciğim	Proljeće na moje rame slijeće Đurđevak zeleni Đurđevak zeleni Svima osim meni Drugovi odoše a ja osta Nema zvijezde danice Nema zvijezde danice Moje saputnice Ej kome sada moja draga Na đurđevak miriše Na đurđevak miriše Meni nikad više Evo zore evo zore Bogu da se pomolim Evo zore evo zore Ej đurđevdan je A ja nisam s onom koju volim Njeno ime neka se spominje Svakog drugog dana Svakog drugog dana Osim đurđevdana	Bahar omzuma iniyor Mügeler açıyor Mügeler açıyor Ben hariç herkes için Yollar gitti, ben kaldım Sabah Yıldızı da yok Sabah Yıldızı da yok Yol arkadaşım! Şimdi sevgilim kime Müge gibi kokuyor? Müge gibi kokuyor? Artık asla bana kokmayacak İşte Güneş doğuyor, gün ağarıyor Tanrı'ya şükürler olsun Güneş doğuyor, gün ağarıyor Ay, Hıdrellez oldu Bense sevdiğimle değilim Onun adı anılsın Hıdrellez hariç Diğer tüm günlerde Diğer tüm günlerde
Yunanca cover Türkçe çevirisi Bulgarca cover Türkçe çevirisi Απ' τους ώμους να, η Άνοιξη περνά, γύρω φτερουγίζει, ξεχνάει εμένα. Μέρα της χαράς ποια ζωή φοράς; Δρόμο δρόμο παίρνεις χωρίς εμένα. Του ουρανού πουλιά πάρτε με αγκαλιά το βουνό γεμίζει κεριά αναμμένα Nα κι η Πούλια ξημερώνει το Θεό παρακαλώ μα το φως που δυναμώνει δε μου φέρνει δε μου φέρνει 'κείνον που αγαπώ. Το όνομα του ανθός, ευωδιάς βυθός, πείτε στα κορίτσια να μην το λένε μέρα σαν κι αυτή στ' Άη Γιωργιού τ' αφτί, που όλα τα τραγούδια για αγάπη κλαίνε. Omuzlarından bak, bahar geçiyor, Her tarafı titretip, Beni unutuyor Neşe günü, hangi hayatı taşıyorsun? Yola çıkmışsın, Bensiz. Gökyüzünün kuşları, beni kucağınıza alın Dağ yanan mumlarla dolu İşte, sabah yıldızı orada, kayıyor, Tanrıya yalvarıyorum Ama güçlenen ışık Bana getirmiyor Bana getirmiyor Sevdiğim adamı. Adı çiçek, engin kokusu Kızlara söyle, ağızlarına almasınlar Böyle bir günde, Aziz George'un kulağında Tüm şarkılar aşk için ağlıyor. Пролетта на рамото ми кацна, жива и зелена,(x2) скоро е Гергьовден. Слънце пак мечтите съживява, млади и горещи,(x2) скоро е Гергьовден. Припев: Е-е-е-е-е-е-е Свети Георги ще помолим с нас по пътя да върви, Свети Георги, тебе молим е-е-е-е дай ни сила с наш'та орис пак да се преборим! Други пътища ще ни повикат, заедно ще тръгнем,(х2) дойде ли Гергьовден. И над нас звезди ще се посипят, мъката ще скрият,(х2) дойде ли Гергьовден. Припев: (х3) Bahar kondu omzuma, Canlı ve yeşil,(x2) Aziz George Günü'ne az kaldı. Güneş yine düşleri diriltiyor, Genç ve sıcak,(x2) Aziz George Günü'ne az kaldı. Nakarat: E-e-e-e-e Aziz George, senden isteyeceğiz Yolda bizimle konuşmanı, Aziz George sana yalvarıyoruz e-e-e-e-e-e Kaderle yine savaşmak için bize güç ver! Bizi başka yollar çağıracak, Beraber gideceğiz,(x2) Aziz George günü geldiğinde. Üstümüzde de yıldızlar yayılacak, Hüznü saklayacaklar,(x2) Aziz George günü geldiğinde. Nakarat: (x3) Türkçe cover Bahar oldu aman, al kese astım gül dalına Adadım yarin adına, iki göz oda Dağ yeşil, dallar yeşil; uyandılar bayrama Her gönül şen, bir benim bahtım kara Kokuyor buram buram fulyalar, vakit tamam Bir bana uğramadı bu bahar bayram Ağlama hıdrellez, ağlama be bana! Acı ektim, yerine aşk yeşerecek, yeşerecek Başka bahara Ne yolu var, ne izi; tanıdık değil yüzü Dileğim Allah'tan, aşk, sözün özü Sevdiğim yok, eşim yok Ağardı bir gün daha Ey benim şans yıldızım, gülümse bana!