Gyula Andrássy
| Kont Gyula Andrássy | |
|---|---|
 | |
| Macaristan Başbakanı | |
| Görev süresi 14 Nisan 1849 - 2 Ağustos 1849 | |
| Yerine geldiği | Bertalan Szemere |
| Yerine gelen | Menyhért Lónyay |
| Avusturya-Macaristan Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 14 Kasım 1871 - 8 Ekim 1879 | |
| Yerine geldiği | Kont Friedrich Ferdinand Beust |
| Yerine gelen | Baron Heinrich Karl von Haymerle |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Mart 1823 Kassa, Avusturya İmparatorluğu (modern Košice, Slovakya) |
| Ölüm | 18 Şubat 1890 (66 yaşında) Volosco, Istria, Avusturya-Macaristan, [modern Hırvatistan]) |
| Eşi | Katinka Kendeffy |
| İmzası |  |
Kont Gyula Andrássy, Almanca tam adı Gyula (Julius) Graf Andrássy von Csík-Szent-Király und Kraszna-Horka (d. 3 Mart 1823, Kassa, Macaristan, Avusturya İmparatorluğu, [bugün Košice, Slovakya] - ö. 18 Şubat 1890, Volosco, Istria, Avusturya-Macaristan, [bugün Hırvatistan]), Macar devlet adamı, 1867-71 arasında Macaristan başbakanı, 1871-1879 arasında Avusturya-Macaristan dışişleri bakanı.
Avusturya-Macaristan'ın ikili devlet yapısının oluşmasına katkıda bulunmuştur. Koyu bir Alman yanlısı olarak, Alman İmparatorluğu şansölyesi Otto von Bismarck ile 1879 Avusturya-Alman ittifakını gerçekleştirdi. Bu ittifak, monarşinin 1918'de kesin yıkılışına değin Avusturya dış siyasetinin temel taşını oluşturdu.
Lajos Kossuth yönetimindeki radikal reform partisinin üyesi olan Andrássy, 1847'de Macaristan Parlamentosu'na (Diet) girdi. Avusturya'ya karşı 1848-49'da girişilen ayaklanmada, bir tabura komuta etti. Yenilgiden sonra Fransa'ya kaçtı. Gıyabında ölüme mahkûm edildi ve bir kuklası asıldı. Andrássy 1857'de affa uğrayarak ülkesine döndü. Macar vatanseverlerini Habsburglar ile uzlaştırmaya çalıştı. 1867'de, ikili devlet yapısı konusunda uzlaşmayla sonuçlanan görüşmelerde Ferenc Deák'ı destekledi. 17 Şubat 1867'de Macaristan başbakanlığına ve savunma bakanlığına atandı. Avusturya ve Macaristan arasında, devletin yapısına ilişkin nihai görüşmeleri yürüttü.[1]
Slavları ülkesi için tehlike olarak gören Andrássy, ikili yönetimin katı bir savunucusu oldu. Karl Siegmund von Hohenwart'ın Bohemya'daki krallık topraklarının yasal konumunu güçlendirme yolundaki girişimine karşı koydu (1871). Rusya'ya karşı denge oluşturmak amacıyla, Almanya ile ilişkileri daha da güçlendirdi. Slav devletlerine olağanüsü kazançlar sağlayacağı düşüncesiyle, Osmanlı Devleti'nin yıkılmasına karşı çıktı. Takındığı ısrarlı tutumla 1870-71 Fransa-Prusya Savaşı'nda Avusturya'nın yansız kalmasını sağladı.
İmparator Franz Joseph'in Prusya'dan öç alma siyasetinden vazgeçmesi üzerine Andrássy 1871’de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun ortak dışişleri bakanlığına getirildi (14 Kasım 1871). Onun döneminde imparatorluğun uluslararası konumu oldukça güçlendi. 1872-1873'te Bismarck ile Aleksandr Gorçakov ile bir ittifak sağladı. Andrássy monarşi içinde yer alan Slav nüfusunun artmasından kaçınmakla birlikte, 1875'te başlayan Balkan bunalımından Rusya'nın tek başına yararlanmasını önlemek amacıyla 1878 Berlin Kongresi'nde Avusturya'nın Bosna-Hersek'i işgal etmesini kabul etti. Bu davranışının gerek Avusturya, gerek Macaristan'da hoş karşılanmaması nedeniyle istifaya karar verdi (8 Ocak 1879). Ama istifa etmeden bir gün önce Avusturya-Alman ittifakını imzaladı. Bu önemli ittifak, iki büyük gücü I. Dünya Savaşı'nın sonuna değin birbirine bağladı.[2]
Emekliliğinden sonra, Macar soylular meclisinin bir üyesi olarak kamu yaşamında etkinliğini sürdürdü. Kendisiyle aynı adı taşıyan küçük oğlu Gyula Andrássy Avusturya-Macaristan'ın seçkin siyasi önderlerinden biri oldu.
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Bertalan Szemere |
Macaristan Başbakanı 1867-1871 |
Sonra gelen: Menyhért Lónyay |
| Önce gelen: Friedrich Ferdinand von Beust |
Avusturya-Macaristan Dışişleri Bakanı 1871-1879 |
Sonra gelen: Heinrich Karl von Haymerle |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
