Henan
Koordinatlar: 33°54′K 113°30′D / 33.9°N 113.5°E
| Henan Eyaleti | |||||
| |||||
| Kısaltmalar: Basitleştirilmiş Çince: 豫 (pinyin: Yù) | |||||
.svg.png) | |||||
| Adın kökeni | 河 hé - (Sarı) Nehir 南 nán - güney "Sarı Nehir'in Güneyi" | ||||
| İdari birim türü | Eyalet | ||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) | Zhengzhou | ||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Lu Zhangong | ||||
| Vali | Guo Gengmao | ||||
| Yüzölçümü | 167.000 km² (17.) | ||||
| Nüfusu (2010) - Nüfus yoğunluğu |
94.023.567 (3.) 591 kişi/km2 (6.) | ||||
| GSYİH (2010) - kişi başına |
CNY 2,29 trilyon 339 milyar $ (5.) CNY 24.719 3.611 $ (21.) | ||||
| İGE (2008) | 0.787 (orta) (15.) | ||||
| Başlıca etnik gruplar | Han Çinlisi - %98,8 Hui - %1 | ||||
| İl düzeyi | 17 | ||||
| İlçe düzeyi | 159 | ||||
| Belde düzeyi† | 2455 | ||||
| ISO 3166-2 | CN-41 | ||||
| Resmî websitesi http://www.henan.gov.cn (Çince) (Çince) | |||||
Henan (ya da Hınan), (Çince: 河南省, pinyin: Hénán), Çin'in ortakuzey kesiminde yönetim bölgesi. Kuzeyde Şansi ve Hebei, doğuda Shandong ve Anhui, batıda Şansi, güneyde de Hubei yönetim bölgeleriyle çevrilidir.
Tarih
Henan Çin ulusunun beşiğidir; krallıkların ilk başkentleri (Şanglar dönemi), daha sonra, Hanlar'ın (Luoyang) ve Kuzey Songları'nın (Kaifıng) başkentleriyle Çin'in kalbi buradaydı.
Henan'ın kuzeyinde bulunan, Çin uygarlığının Neolitik başlangıcına ait bazı önemli kalıntılar sistemli bir ilkel tarım kültürünün varlığını gösterir. Huang (Sarı Nehir), Wei ve Fen nehirlerinin birleştiği bu bölgede yaşayan ilk çiftçiler Çin uygarlığının da temelini attılar. Shang (Yin) Hanedanınından (MÖ 18.-12. yy) sonra MS y. 936'ya değin bölgeye bir dizi hanedan egemen oldu. Tang Hanedanının düşüşüyle birlikte bölgenin merkezi durumuna gelen Kaifeng, Moğolların Kuzey Song Hanedanını devirdiği 1126'ya değin bu konumunu sürdürdü. Kaifeng'in yerini alan Zhengzhou, günümüzde de yönetim merkezidir.
Coğrafya
Henan topografik açıdan batıdaki dağlık kesim ve doğudaki ovalık kesim olarak ikiye ayrılabilir. Huang Nehri de bölgeyi, altıda biri kuzeyde, altıda beşi güneyde kalmak üzere eşit olmayan iki parçaya böler. Nehrin güneyinde kalan bölgede orta yükseklikte bir dizi dağ havzasından oluşan geniş ve yüksek bir alan uzanır. Buradaki en önemli sıradağlar Xionger ve Funiu'dur. Henan'da üç nehir sistemi vardır; kuzey ve kuzeydoğuda Huang Nehri, doğu ve güneydoğuda Huai Nehri ve güneybatıda Tang ve Tao nehirleri.
İklim
Henan iklim açısından Kuzey Çin Ovası ile Yangtze Vadisi arasındaki geçiş bölgesinde yer alır. Kışlar çok soğuk, yazlar ise sıcak ve nemli geçer. Birbirini izleyen şiddetli yağışlar ve kuraklıklar Yangtze Vadisine göre daha çok görülür. Geçmişte büyük kıtlıkların yaşandığı bölgede şiddetli bahar yağmurları ve bazen ortaya çıkan dolu fırtınaları da yıkıcı bir rol oynar. Yaz aylarında kuraklık zamanlarında görülen kum fırtınaları, kış fırtınalarından daha kötü sonuçlara yol açar.
Nüfus
Guangdong'dan sonra Çin'in en yüksek nüfusa sahip ikinci yönetim birimidir. Etnik bakımdan son derece türdeş olan Henan'ın nüfusu temelde Han Ren (Kuzey Çinli) çoğunluğuna dayanır. Kırsal nüfusun en yoğun olduğu yer doğu ovasıdır.
Yönetim merkezi dışındaki başlıca kentler, Anyang, Şinşiang, Şücang, Şinyang, Kaifıng ve Luoyang'dır.
Ekonomi
Henan ekonomisi son yirmi yılda hızlı bir büyüme göstermiştir. Bu atılım onu Çin'in en yoksul yönetim birimlerinden biriyken diğer orta Çin eyaletleriyke karşılaştırılabilecek hale gelmiştir. 2009 yılında Henan'ın gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) 339 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.[1] Bu istatistiğiyle Çin'in beşinci ekonomisi olmuştur.
Halkın başlıca besin kaynağı bölgenin en önemli ürünü olan buğdaydır. Henan aynı zamanda Çin'in en çok buğday ekilen ve üretilen bölgesidir. Başlıca gıda ürünleri kışlık buğday, darı, kaoliang (kocadarı), soyafasulyesi, arpa, mısır, tatlıpatates, pirinç ve mercimektir. Sanayiye dönük en önemli ürünler ise pamuk, tütün, bitkisel yağlar ve ipektir.
Henan, nitelikli çeki hayvanı sayısı bakımından öbür yönetim bölgelerinin önünde yer alır. Bu hayvanların başta gelenleri eşek ve öküzdür. En önemli besi hayvanı domuzdur. Batıdaki dağlarda yetiştirilen keçi ve koyunlardan nitelikli et ve yün elde edilir.
Henan, aynı zamanda Çin'deki en eski ipekböcekçiliği merkezlerinden biridir; dışarıya önemli miktarda ipek satılır. Bölgede kömür ve demir cevheri de bulunur. Traktör sanayisi imalat sektörü içinde önemli bir yer tutar.
Ulaşım
Zhengzhou, Çin'in en büyük iki ana demiryolu olan, Pekin-Hankou-Guangzhou hattı ile Çin'in doğu kıyısından en batıdaki Uygur Özerk Bölgesi'ne kadar uzanan Longhai hattının kavşak noktasıdır. Büyük miktarda yük ve yolcu taşınan Pekin-Guangzhou Demiryolu'nun tümü iki hatlıdır. Bölgeden ayrıca büyük bir otoyol geçer.
Kaynakça
- ↑ http://english.peopledaily.com.cn/90001/90778/98505/6903538.html GDP of 31 provinces in China released
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||||
