IV. João

IV. João
Avelar Rebelo'nun portre çalışmasında IV. João, 1643
Portekiz Kralı
Hüküm süresi	1640-1656
Taç giymesi	15 Aralık 1640
Önce gelen	IV. Felipe
Sonra gelen	VI. Afonso
Eş(leri)	Luisa de Guzmán
Hanedan	Bragança Hanedanı
Babası	Teodósio de Bragança
Annesi	Ana de Velasco
Doğum	19 Mart 1604 Vila Viçosa
Ölüm	6 Kasım 1656 (52 yaşında) Lizbon, Portekiz

IV. João, Bragança 8. Dükü João (1630-40) olarak da bilinir, lakabı Talihli (Portekizce O Afortunado, d. 19 Mart 1604, Vila Viçosa - ö. 6 Kasım 1656, Lizbon, Portekiz), 60 yıllık İspanyol egemenliğinin sona erdiği 1640'tan sonra Portekiz kralı. Bragança Hanedanı'nın kurucusudur. İspanyol saldırılarını püskürtmüş ve bir ittifaklar sistemi oluşturmuştur.

Biyografi

Bragança dükü olarak dönemin en zengin Portekiz soylusuydu. Teodósio de Bragança ile Ana de Velasco'nun büyük oğludur. İspanyol Medina-Sidonia dükünün kızı Luisa de Guzmán'la evlendi. Önce Bragança dükü II. João unvanını almışken karısı Luisa de Guzmán'ın kışkırtmasıyla, 1 Aralık 1640 Ayaklanmasına yol açan İspanya aleyhtarı bir komplonun başına geçti ve sonuçta bağımsızlık yeniden elde edildi.

Doğrudan vârisi bulunmayan Aviz kraliyet hanedanının ikincil bir kolundan geldiğinden, İspanyol yönetiminin yıkılmasının ardından 15 Aralık 1640'ta tahta çıktı.

Cortes'in (Parlamento) desteğini kazanarak her ili kendini savunmakla görevlendirdi. Fransa, İngiltere ve Felemenk tarafından tanınmak amacıyla bu ülkelere elçiler gönderdi. İngiliz Stuart Hanedanı'yla kurduğu ittifak (1642) İngiliz İç Savaşları nedeniyle işlerlik kazanamadı. 1654'te Cromwell Cumhuriyeti'yle yeni bir antlaşma yaparak, ticari ayrıcalıklar karşılığında askeri yardım elde etti. Bu dönemde Brezilya'nın kuzeydoğusundaki Pernambuco'yu ellerinde tutan ve Angola'yı ele geçiren Felemenkliler her iki yerden de çıkarıldı. Buna karşılık, Doğu Hint Adalarında aldıkları yerler Felemenklilerde kaldı. Öte yandan Montijo'da yenilgiye uğratılan (26 Mayıs 1644) İspanyolların yeni saldırılarının önüne geçildi.

Kraliçe Leonor ile birlikte hüküm süren João, krallık konseyi, Cortes'e bağlı bir kurul ve Denizaşırı Topraklar Konseyi gibi bir dizi kuruma da dayandı. Bakanları Pinto Ribeiro ile Francisco de Lucena'nın ustaca yardımlarıyla içte birçok reformlar yaptı. Çeşitli suikast girişimlerini atlattı ve İspanyolların Portekiz Kilisesi'ni yalnız bırakmak için Vatikan'ı etkileme çabalarını boşa çıkardı. Aynı zamanda seçkin besteci olan João'nun ölümünden sonra, oğlu VI. Afonso (hükümdarlığı 1656-83) annesinin naipliği altında tahta çıktı Kızı Bragançalı Catherine ise 1602'de İngiliz kralı II. Charles ile evlendi.^[1]

Kaynakça

1. Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition