Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq

Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq
Inuvialuit Settlement Region

ISR yerleşimleri
Inuvik (yönetim merkezi)
Ülke Kanada Kanada
Yönetim
 - Tür Board of Directors
 - Chair Nellie Cournoyea
Yüzölçümü
 - Toplam 906.430 km2 (349.974,6 mi2)
En düşük rakım 0 m (0 ft)
Nüfus (2003)
 - Toplam 5,600
 - Yoğunluk 0,006/km² (0/sq mi)
Zaman dilimi Mountain (MST) (-7)
 - Yaz (YSU) MDT (-6)
Alt bölgeleri Beaufort Denizi
Mackenzie Nehri deltası
Yukon North Slope
Northwest Toprakları'nın kuzeybatı kısmı
Batı Kanada Arktik Adaları
İnternet sitesi: Inuvialuit Regional Corporation

Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq (INS İnuitçe) ya da Inuvialuit Settlement Region (ISR İngilizce) veya région désignée des Inuvialuit (RDI Fransızca), Kanada'nın Kuzey Kanada bölgesinde çoğu Kuzeybatı Toprakları'nda birazı da Yukon Toprakları'nın Yukon North Slope kısmında, 1984 yılında imzalanan Inuvialuit Final Agreement (IFA Inuvialuit Sivuniksangitigun Angirutait) gereği kurulan Batı Kanada İnuitlerinin (resmi olarak: Inuvialuit = Siglit, Uummarmiut, Kangiryuarmiut) yönetim alanı. 1986 yılında yasa gereği kurulan Inuvialuit Regional Corporation (IRC Inuvialuit Angalatchiyit Katimayiit ya da Inuvialuit Katimayingit Nunanginnun) bölgedeki İnuvialuitlerin çıkarını koruyan ve bölge yönetimini denetleyen sorumlu kuruluştur[1]. Inuit Tapiriit Kanatami tarafından temsil edilen Kanada İnuit Topraklarının (Inuit Nunaat) en batısını içerir[2] ve 906,430 km2 alanı kaplar. Bu alan büyük ölçüde ağaç hattının kuzeyinde kalan çorak topraklardır. Bölge birkaç alt bölgeye ayrılır: Beaufort Denizi, Mackenzie Nehri Deltası, "Yukon North Slope", Kuzeybatı Toprakları'nın kuzeybatı kısmı ve batı Kanada Arktik Adaları[3]

Bölge üzerine binlerce araştırma projesi ve yayın Inuvialuit Settlement Region Database adlı veritabanında bulunur ve bunlar Joint Secretariat--Inuvialuit Renewable Resource Committees[4] ve Arctic Science and Technology Information System tarafından yapılır. Finansmanı ise Shell Canada ve MGM Energy tarafından sağlanır[5]

Yerli halk

Bölgenin yerli halkını Batı Kanada İnuitlerinden İnuit halkları (Siglitler ile Kangiryuarmiutlar) ve bir asır önce Alaska'daki Nunamiutlardan ayrılarak bölgeye göç eden İnyupik kabilesi Uummarmiutlar oluşturur. Hepsini nitelemek için Inuvialuit toplu adı kullanılır[6][7][8] ve bunların (Uummarmiut hariç) lehçeleri Inuvialuktun ile Inuinnaqtun Kuzeybatı Toprakları'nın 11 resmi dili arasında yer alır. Bu adlandırmaya Nunavut topraklarındaki Batı Kanada İnuitçesi konuşan halklar idari sebeplerle dahil edilmez.

Inuvialuit Dil Kültür grubu Yerleşim(ler)
Uummarmiut Uummarmiutun Alaska İnyupikleri Inuvik
Aklavik
Siglit Siglitun Mackenzie Deltası İnuitleri Inuvik
Paulatuk
Sachs Harbour
Tuktoyaktuk
Kangiryuarmiut Kangiryuarmiutun Bakır İnuitleri Ulukhaktok

Nüfus ve yerleşimler

İnuvik serası

Yukon Toprakları'ndaki Yukon North Slope yöresi geçmişte Qikiqtaryungmiut kabilesinden Siglitlerin toprağıyken bugün burada kalıcı insan yerleşimi yoktur. Kuzeybatı Toprakları'ndaki kabileler batıdan doğuya doğru Kuukpangmiut, Kitigaaryungmiut, Nuvugarmiut, Imaryungmiut (Inuktuyiut), Kuungmiut, Avvarmiut, Igluyuaryungmiut olarak sıralanır ve bugün bunlar Siglit ortak adıyla birleşmişlerdir. Bölgedeki altı yerleşimin de hepsi Kuzeybatı topraklarındadır ve 2003 yılındaki nüfusu 5.600 olup bunun 3.300 kadarı İnuvialuittir[9] .

Arktik Okyanus'undan yaklaşık 100 km uzaklıkta Mackenzie Nehri Deltasında East Channel'da kurulan Inuvik («insan yeri») bölgenin yönetim merkezidir ve Inuvialuit Regional Corporation'a evsahipiliği yapar. İçbölgedeki tek yerleşim olan Aklavik (Akłarvik «boz ayı yeri») Peel Channel üzerindedir ve Aurora College'e evsahipliği yapar. Banks Adası'ndaki tek kalıcı yerleşim olan Sachs Harbour (Ikahuak «where you go across to») ile Amundsen Gulf'un Darnley Bay'ında kurulan Paulatuk (Paulatuuq «kömür yeri») yerleşimlerinin ekonomilerini avcılık, balıkçılık ve tuzakçılık oluşturur. Mackenzie Nehri Deltasında Kugmallit Bay'da Tuktoyaktuk (Tuktuyaaqtuuq «it looks like a caribou») yerleşimi bölgenin en derinsu noktasıdır. Victoria Adası'nın batı kıyılarında daha önce Holman adıyla anılan Ulukhaktok (Ulukhaqtuuq «place where ulu parts are found») bulunur.

İngilizce bütün bölgede konuşulmaktadır. Ayrıca, Paulatuk, Sachs Harbour ve Tuktoyaktuk yerleşimlerinde Siglitun, Inuvik ve Aklavik yerleşimlerinde Uummarmiutun, Ulukhaktok yerleşiminde ise Inuinnaqtun konuşulur[10].

İklim

 Inuvik iklimi 
Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl
En yüksek sıcaklık rekoru,  °C −9,8 −7,6 0,5 19,2 41 63,1 61 48 46 23,4 1,8 −6,3 25
En düşük sıcaklık rekoru,  °C −25,4 −25,1 −19,8 −1,1 23,5 41,5 47,3 42,6 31,3 11,1 −13,2 −22,2 0,6
Ortalama yağış, mm 0,4 0,4 0,4 0,5 0,7 0,8 1,3 1,7 1 1,2 0,7 0,6 10,2
Kaynak: Weatherbase [11]

Fauna

Beaufort Denizi kıyılarında Kutup ayıları
Tuktoyaktuk yakınlarında pingolar (hidrolakkolit)

Bölgedeki yaban hayvanları arasında Kutup tilkisi, beyaz balina, Grönland balinası, sakallı fok, Pusa hispida, rengeyiği, sığın, misk sığırı, Kutup ayısı, Salvelinus alpinus, Coregoninae alt familyasından tatlısu balıkları sayılabilir[12]

Inuvialuit Renewable Resource Conservation and Management Plan yaban yaşamının yönetimi ve korunması için strateji belirler[3]. Bölgenin deniz ve kıyı kısımlarının entegre yönetim planlaması Beaufort Sea Integrated Management Planning Initiative içinde açıklanmıştır[3].

Bölgedeki göçmen kuşlara yönelik çalışmalar Conservation of Migratory Birds in the Inuvialuit Settlement Region raporunda açıklanan politikalar, ilkeler ve yönetmelikler tarafından düzenlenir[13].

Koruma alanları

Bölgede koruma altında doğal parklar ve kuş korunakları bulunur.

Beş tane doğal park bulunur: Aulavik National Park, Herschel Island Territorial Park, Ivvavik National Park, Pingo National Landmark, Tuktut Nogait National Park.

Dört tane kuş korunağı bulunur: Anderson River Delta Migratory Bird Sanctuary, Banks Island No. 1 Bird Sanctuary, Cape Perry Migratory Bird Sanctuary, Kendall Island Migratory Bird Sanctuary[14].

Doğal kaynaklar

Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq bölgesindeki Inuvialuitler özel arazilerindeki yerüstü kaynaklarına sahip iken yeraltı kaynaklarına sahip değildir[15]. Bölge yenilenebilir olmayan hidrokarbonlar bakımından zengindir.[12]. Bölgede doğal gaz, nikel, petrol ve çinko gibi yealtı kaynaklarının ticari miktarda olduğu tespit edilmiştir[16].

Kuruluşlar

Kaynakça

  1. ↑ "IRC Representing the interests of the Inuvialuit in the Western Arctic region.". inuit.pail.ca. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131029200751/http://inuit.pail.ca/irc.htm. Erişim tarihi: 2009-03-19.
  2. ↑ "Inuit Tapiriit Kanatami (ITK) is the national Inuit organization in Canada". itk.ca. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151216182716/https://www.itk.ca/. Erişim tarihi: 2009-03-17.
  3. 1 2 3 Berkes, Fikret; Rob Huebert, Helen Fast, Alan Diduck, & Micheline Manseau (2005). Breaking Ice: Renewable Resource and Ocean Management in the Canadian North. Arctic Institute of North America. University of Calgary Press. s. 95. ISBN 1-55238-159-5. http://books.google.com/books?id=IKt--FmDOMAC&pg=PA95&lpg=PA95&dq=%22Inuvialuit+Settlement+Region%22&source=bl&ots=BhpxGQZLZw&sig=cLLoaaYw5ECKa-CqxZQsRi_psjE&hl=en&ei=hc2-ScbbGZm0sQOp8-G1DA&sa=X&oi=book_result&resnum=7&ct=result.
  4. ↑ Joint Secretariat--Inuvialuit Renewable Resource Committees
  5. ↑ "Inuvialuit Settlement Region Database". aina.ucalgary.ca. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150906095055/http://www.aina.ucalgary.ca/isr/. Erişim tarihi: 2009-03-16.
  6. ↑ http://pwnhc.learnnet.nt.ca/inuvialuit/placenamesinuv/inuvialuit.html
  7. ↑ http://www.irc.inuvialuit.com/culture/language.html
  8. ↑ Inuvialuit Final Agreement
  9. ↑ Berkes, p. 123
  10. ↑ Balanoff, Helen; Cynthia Chambers, Alice Kaodloak, & Emily Kudlak (2006). ""This is the way we were told": Multiple literacies in Ulukhaktok, Northwest Territories". Presented at the 15th International Inuit Studies Conference. nwt.literacy.ca. ss. 2. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131029204306/http://www.nwt.literacy.ca/resources/research/way/way.pdf. Erişim tarihi: 2009-03-17.
  11. ↑ "Weatherbase: Historical Weather for Inuvik, Northwest Territories". Weatherbase. 2011. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160101184945/http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=719113&refer=wikipedia.
  12. 1 2 Stern, Pamela R. (2004). Historical Dictionary of the Inuit. Scarecrow Press. s. 81. ISBN 0-8108-5058-3. http://books.google.com/books?id=3UHTsUmt1PEC&pg=PA81&lpg=PA81&dq=%22Inuvialuit+Settlement+Region%22+hydrocarbon&source=bl&ots=8rhzTiRh5I&sig=gYufFSz5qiAXCGo20Xn-s25WM0I&hl=en&ei=Jdi-SYqqIpGYsAOV9625DA&sa=X&oi=book_result&resnum=4&ct=result#PPA81,M1.
  13. ↑ Bailey, John. "Migratory Bird Management in the Inuvialuit Settlement Region". Canadian Arctic Resources Committee. 8 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130508134145/http://carc.org/pubs/v21no2/manage.htm. Erişim tarihi: 2009-03-16.
  14. ↑ "Appendix A". NWT & Nunavut Chamber of Mines. ss. 3. 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110714100503/http://www.miningnorth.com/docs/IRS%20Prosp%20Guide%20Part%204%20Append.pdf. Erişim tarihi: 2009-03-17.
  15. ↑ "Inuvialuit Settlement Region". Aurora Research Institute. February 13, 2008. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111006203321/http://wiki.nwtresearch.com/(S(g4cbxn55peskvt55dwq5z155))/Default.aspx?Page=Inuvialuit%20Settlement%20Region&AspxAutoDetectCookieSupport=1. Erişim tarihi: 2009-03-16.
  16. ↑ Stern, p. 82
  17. ↑ http://www.jointsecretariat.ca/igc.html

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/22/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.