Münih metrosu
|
Almanya genelinde kullanılan metro (U-Bahn) logosu | |||
 Dietlindenstraße İstasyonu'na gelen bir U6 metro treni | |||
| Genel | |||
|---|---|---|---|
| Yerel adı | U-Bahn München | ||
| Sahibi | Münih Belediyesi | ||
| Hizmet alanı | Münih | ||
| Taşıma türü | Metro | ||
| Hat sayısı | 8 | ||
| İstasyon sayısı | 96 | ||
| Yıllık yolcu sayısı | 390 milyon[1] | ||
| Hizmet | |||
| İnşaata başlama | 1 Şubat 1965 | ||
| Hizmete giriş | 19 Ekim 1971 | ||
| İşletmeci(ler) | Münchner Verkehrsgesellschaft | ||
| Taşıt sayısı | 508 | ||
| Teknik | |||
| Sistem uzunluğu | 95 km | ||
| Hat açıklığı | 1.435 mm (1⁄2 in) standart açıklık | ||
| Ortalama hız | 35,3 km/h[2] | ||
| |||
Münih metrosu (Almanca: U-Bahn München), Almanya'nın Bavyera Eyaleti'nin başkenti Münih'in metro ağıdır.
Almanca adı olan U-Bahn, Untergrundbahn yani "yeraltı demiryolu" kelimesinin kısaltmasıdır. 1971 yılında faaliyete geçmiş olan sistem,[3] belediyeye ait olan Münchner Verkehrsgesellschaft (Münih Ulaşım Şirketi) ya da kısaca MVG tarafından işletilmektedir. Münih metro ve banliyö tren hatları (Almanca: S-Bahn München), Münchner Verkehrs- und Tarifverbund (Münih Ulaşım ve Tarife Birliği) ya da kısaca MVV'nin bir parçası olarak birbirine bağlanmıştır. Bu sayede Münih içinden çevre belediyelere elektrikli demiryolu hatlarıyla ulaşılabilmektedir. Günümüzde metro sistemi, sekiz hat ve 96 istasyondan oluşmakta; 95 kilometrelik bir rotada 508 trenle hizmet vermektedir.[4]
Hatlar ve istasyonlar
Münih metrosu günümüzde sekiz hattan oluşmaktadır. Bu hatlardan U7, U1 ile U2'nin; U8, U2 ile U3'ün yoğun zamanlarda birleştiği geçici hatlardır.[5] Metro ağındaki 96 istasyondan dört hattın kesiştiği, iki katlı Münih Garı ve Sendlinger Tor İstasyonu, MVG tarafından iki kez sayılmakta ve istasyon sayısı 100 olarak verilmektedir.[2]
| Hat | Terminal | Önemli ara istasyonlar | Terminal | Hat uzunluğu | Toplam istasyon sayısı | İstasyonlar arası ortalama uzaklık |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Olympia-Einkaufszentrum | Rotkreuzplatz - Münih Garı - Sendlinger Tor - Kolumbusplatz | Mangfallplatz | 12,185 km | 15 | 870 m |
 |
Feldmoching | Harthof - Scheidplatz - Münih Garı - Sendlinger Tor - Kolumbusplatz - Giesing - Innsbrucker Ring - Trudering | Messestadt Ost | 24,377 km | 27 | 938 m |
 |
Moosach | Olympia-Einkaufszentrum - Olimpiyat Merkezi - Scheidplatz - Münchner Freiheit - Odeonsplatz - Marienplatz - Sendlinger Tor - Implerstraße - Obersendling | Fürstenried West | 21,204 km | 25 | 884 m |
 |
Westendstraße | Heimeranplatz - Münih Garı - Karlsplatz (Stachus) - Odeonsplatz - Lehel - Max-Weber-Meydanı | Arabellapark | 9,245 km | 13 | 770 m |
 |
Laimer Platz | Westendstraße - Heimeranplatz - Münih Garı - Karlsplatz (Stachus) - Odeonsplatz - Lehel - Max-Weber-Meydanı - Doğu Garı - Innsbrucker Ring | Neuperlach Süd | 15,435 km | 18 | 908 m |
 |
Garching-Araştırma Merkezi | Fröttmaning - Freimann - Studentenstadt - Münchner Freiheit - Odeonsplatz - Marienplatz - Sendlinger Tor - Implerstraße - Harras | Großhadern Kliniği | 27,416 km | 26 | 1.097 m
(Şehir içindeki kısmında 860 m) |
 |
Batı Mezarlığı | Rotkreuzplatz - Münih Garı - Sendlinger Tor - Kolumbusplatz - Giesing Garı - Innsbrucker Ring | Neuperlach Zentrum | 17 | ||
 |
Olimpiyat Merkezi | Scheidplatz - Königsplatz - Münih Garı | Sendlinger Tor | 9 |
Tarihçe
Münih için bir metro ağı kurma planları oldukça eskiye dayanmaktadır. Nazi hareketinin başladığı kent olan Münih'i, "Hauptstadt der Bewegung" (Hareketin Başkenti) olarak gören Naziler, kenti bu unvana uygun bir hale getirmek için büyük planlar yapmışlardır. Metro ağının inşaası da bu planlara dahildir. Ayrıca o dönemde Münih'in başlıca toplu taşıma aracı olan tramvay ağının yetersiz kaldığını göstermek için yeni tramvay alımını da yasaklamışlardır. 1930'ların sonlarında metro inşaatı, Münih'in ana Luteryan kilisesi olan Matthäuskirche'nin "trafik engeli" olduğu için yıkıldığı Lindwurmstraße ve Sonnenstraße'de başlamıştır. 1941'de II. Dünya Savaşı'nın yoğunlaşmasıyla inşaat durdurulmuş; savaşın ardındansa öncelik, büyük hasar görmüş tramvay ağını[2] yeniden inşa etmeye verilmiştir. Bununla birlikte, 1950'lerde bile, Münih Belediye Meclisi, yeryüzü trafiğinin fazla artması nedeniyle, birkaç tramvay hattının yeraltına alınması planlarını görüşmüştür. Ancak 1964 yılında planlar değiştirilmiş ve gerçek bir metro ağının inşasına karar verilmiştir.[6]
İnşaat, 1 Şubat 1965 tarihinde Ungererstraße'deki Kuzey Mezarlığı'ndan başlamıştır. 1966 yılında, 1972 Yaz Olimpiyatları'nın Münih'te yapılacağı duyurulunca, inşaat Olimpiyat hattının zamanında bitirilmesi için hızlandırılmıştır. 19 Ekim 1971'de 12 kilometre uzunluğundaki ilk hat, Kieferngarten ile Goetheplatz arasında hizmete girmiştir. 8 Mayıs 1972'deyse Münchner Freiheit ve Olimpiyat Merkezi arasındaki hat banliyö treni hattının faaliyete geçmesinden sadece 10 gün sonra açılmış; Olimpiyat Oyunları sırasında oluşan talebi karşılamak içinse Nürnberg'ten tren ödünç alınmıştır. Metro ağı, 1980 yılından bu yana sürekli genişlemektedir. Son genişleme 11 Aralık 2010'da U3'ün, iki durak eklenerek Moosach'a uzatılmasıyla gerçekleştirilmiştir.[7]
| Açılış tarihi | Hat | Kısım | Uzunluk | Yeni istasyon sayısı |
|---|---|---|---|---|
| 19 Ekim 1971 | |
Kieferngarten – Goetheplatz | 12,0 km | 13 |
| 8 Mayıs 1972 | |
Münchner Freiheit – Olimpiyat Merkezi | 4,0 km | 4 |
| Goetheplatz – Münchner Freiheit[not 1] | ||||
| 22 Kasım 1975 | / |
Goetheplatz – Harras | 2,7 km | 2 |
| 28 Mayıs 1978 | / |
Poccistraße | 0,0 km | 1 |
| 18 Ekim 1980 | / |
Münih Garı – Innsbrucker Ring | 16,0 km | 18 |
| |
Münih Garı – Scheidplatz | |||
| Innsbrucker Ring – Neuperlach Süd | ||||
| Scheidplatz – Olimpiyat Merkezi[not 1] | ||||
| 16 Nisan 1983 | / |
Harras – Holzapfelkreuth | 2,7 km | 3 |
| 28 Mayıs 1983 | -Batı |
Münih Garı – Rotkreuzplatz | 3,3 km | 3 |
| 10 Mart 1984 | |
Westendstraße – Karlsplatz (Stachus) (4,6 km) + / bağlantısı (1,4 km) |
6,0 km | 6 |
| 1 Mart 1986 | |
Karlsplatz (Stachus) – Odeonsplatz | 0,7 km | 1 |
| 24 Mart 1988 | |
Westendstraße – Laimer Platz | 1,4 km | 2 |
| 27 Ekim 1988 | / |
Odeonsplatz – Max-Weber-Meydanı (1,9 km) | 7,7 km | 7 |
|
Max-Weber-Meydanı – Innsbrucker Ring (2,2 km) | |||
|
Max-Weber-Meydanı – Arabellapark (3,6 km) | |||
|
Innsbrucker Ring – Neuperlach Süd[not 1] | |||
|
Odeonsplatz – Laimer Platz[not 1] | |||
| 1988 Sonu | Bakım istasyonu | Teknik altyapı | 0,3 km | |
| 28 Ekim 1989 | -Güney |
Implerstraße – Forstenrieder Allee | 6,1 km | 6 |
| Implerstraße – Holzapfelkreuth[not 2] | ||||
| 1 Haziran 1991 | -Güney |
Forstenrieder Allee – Fürstenried West | 1,9 km | 2 |
| 22 Mayıs 1993 | -Batı |
Holzapfelkreuth – Großhadern Kliniği | 2,9 km | 3 |
| 20 Kasım 1993 | -Kuzey |
Scheidplatz – Dülferstraße | 5,0 km | 5 |
| Scheidplatz – Olimpiyat Merkezi[not 2] | ||||
| 30 Haziran 1994 | -Kuzey |
Kieferngarten – Fröttmaning | 1,0 km | 1 |
| 28 Ekim 1995 | -Kuzey |
Fröttmaning – Garching-Hochbrück | 3,8 km | 1 |
| 26 Ekim 1996 | -Kuzey |
Dülferstraße – Feldmoching | 1,9 km | 2 |
| 8 Kasım 1997 | -Güney |
Kolumbusplatz – Mangfallplatz | 3,6 km | 4 |
| Kolumbusplatz – Innsbrucker Ring[not 2] | ||||
| 23 Mayıs 1998 | -Batı |
Rotkreuzplatz – Batı Mezarlığı | 2,0 km | 2 |
| 29 Mayıs 1999 | -Doğu |
Innsbrucker Ring – Messestadt Ost | 7,7 km | 6 |
| Innsbrucker Ring – Neuperlach Süd[not 2] | ||||
| Aralık 1999 | -Batı |
Westendstraße – Laimer Platz[not 2] | ||
| 18 Ekim 2003 | -Batı |
Batı Mezarlığı – Georg-Brauchle-Ring | 0,7 km | 1 |
| 31 Ekim 2004 | -Batı |
Georg-Brauchle-Ring – Olympia-Einkaufszentrum | 0,5 km | 1 |
| 14 Ekim 2006 | -Kuzey |
Garching-Hochbrück – Garching Forschungszentrum | 4,4 km | 2 |
| 28 Ekim 2007 | -Kuzey |
Olimpiyat Merkezi – Olympia-Einkaufszentrum | 2,2 km | 2 |
| 11 Aralık 2010 | -Kuzey |
Olympia-Einkaufszentrum – Moosach | 2,0 km | 2 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ "Fahrgastrekord: MVG warnt vor Kollaps" (Almanca). Münih: Münchner Merkur. 27 Haziran 2015. http://www.merkur.de/lokales/muenchen/stadt-muenchen/fahrgastrekord-warnt-kollaps-5173863.html. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- 1 2 3 "Current facts and figures" (Almanca). MVG in figures (Münih: Münchner Verkehrsgesellschaft mbH (MVG) Marketing). Ağustos 2016.
- ↑ "MVG – past and present" (Almanca). MVG in figures (Münih: Münchner Verkehrsgesellschaft mbH (MVG) Marketing). Ağustos 2016.
- ↑ "Daten, Zahlen, Fakten" (Almanca). Müchner Verkehrs- und Tarifverbund. 2016. http://www.mvv-muenchen.de/de/der-mvv/mvv-in-zahlen/index.html#c2221. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ↑ "Schnellbahnnetz" (Almanca). Münih: Münchner Verkehrsgesellschaft. Aralık 2015. https://www.mvg.de/dam/mvg/plaene/liniennetzplaene/schnellbahnnetzplan.pdf. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ↑ Zimniok, Klaus (1981). Eine Stadt geht in den Untergrund: Die Geschichte der Münchner U- und S-Bahn im Spiegel der Zeit. München: Hugendubel Heinrich GmbH. ISBN 978-3880340640.
- ↑ "In Betrieb" (Almanca). Das Münchner U-Bahn-Netz (Münih: Landeshauptstadt München Baureferat). Aralık 2010.
Dış bağlantılar
- MVG resmî sitesi (Almanca)
- MVV resmî sitesi (Almanca)
- Münih Belediyesi resmî sitesinin metro sayfası (Almanca)
| ||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
