Mach sayısı

Ses hızına ulaşmadan hemen önce transonik hız ve buhar konisinde görüntülenen bir F/A-18 Hornet

Mach sayısı, hareket halindeki bir kütlenin hızının, kütlenin bulunduğu şartlardaki ses hızına oranıdır. Kısaltması Ma ya da M'dir. Adını Avusturyalı fizikçi ve filozof Ernst Mach'tan alır. Ernst Mach'tan önce bu konu üzerine Fransız fizikçi Sarrau da incelemeler yaptığından Sarrau sayısı da denir.

Örneğin, deniz seviyesinde, 1 atm basınçta ve 15^oC hava sıcaklığında 1 Mach = 1226,5 km/saat (340 metre/saniye) olarak belirtilir. Yerde ses hızı göğe oranla daha yüksek değerdedir.

Yerden yükseldikçe hava sıcaklığı düşer. Deniz seviyesinden 11 km yüksekliğe kadar (Stratosfer sınırına kadar) olan atmosfer tabakasına troposfer adı verilir. Ses hızının karesi hava sıcaklığı ile doğru orantılı olarak değiştiğinden, yerden yükseldikçe ses hızı azalır. Buna bağlı olarak da o yükseklikteki mach sayısı deniz seviyesine göre daha az olur.

Örneğin, Stratosfer sınırında 11.000 metrede 1 Mach = 1062,2 km/saattir.

Havacılık

Hava araçları	Askerî uçak • Balon • Cayrokopter • Hafif hava aracı • Helikopter • Paraşüt • Planör • Uçak • Yamaç paraşütü • Yelken kanat • Yolcu uçağı • Zeplin

Uçuş türleri ve safhaları	Alet uçuşu • Aerobasi • Bekleme • Gece uçuşu • Görerek uçuş • İniş • Kalkış • Kol uçuşu • Meydan turu • Rule • SFVR • Yaklaşma

Kurum ve kuruluşlar	DHMİ • EASA • EUROCONTROL • FAA • ICAO • JAA • SHGM • THK

Mürettebat	Hostes • Kaptan pilot • Kontrol pilotu • Loadmaster • Pilot • Seyrüseferci • Silah sistem subayı • Sorumlu pilot • Uçak komutanı • Uçuş öğretmeni • Uçuş teknisyeni

Lisans ve derecelendirmeler	ATPL • JAR-FCL • NR • Pilot lisansı • CPL • PPL

Havacılık tıbbı	Barotravma • Dekompresyon hastalığı • g kuvveti • Hipoksi/Anoksi • İrtifâ rahatsızlığı • Jet lag • Kinetozis • Uçuş muayenesi

Hava sahaları	Kontrollü • Kontrolsüz • ATZ • CTA • CTR • Uçuşa yasak bölge • FIR • Havayolu • MATZ • Sınıflar • TMA/TCA

Hizmetler ve birimler	ACC • AFIS • A/G radio • ALRS • AMS • ATAS • ATC • ATIS • ATS • ATSOCAS • FIS • LARS

Belge ve yayınlar	AIP • NOTAM • Uçuş planı • Uçuşa Elverişlilik Yönergesi

Sürat	CAS • EAS • IAS • Mach sayısı • RAS • TAS • V süratleri • GS

Yükseklik	AAL • AGL • AMSL • DA • Geçiş irtifası • Geçiş katmanı • Geçiş seviyesi • İrtifâ • Maximum elevation figure • Minimum Safe Altitude • Minimum Sector Altitude • Rakım • Uçuş seviyesi (FL)

Atmosfer	DA • ISA • PA • QFE • QNE • QNH

Seyrüsefer yardımcıları	ACAS/TCAS • ADF • DF • DME • EGPWS • GPS • IFF • ILS • NDB • Nirengi • Radar • RNAV • TACAN • Transponder • VDF • VOR

Hava tahmin ve raporları	Meteoroloji kodları • AIRMET • ATIS • METAR • SIGMET • SPECI • TAF • TREND • VOLMET

Acil durum ve kazalar	CFIT • Ditching • Mayday • Pan-pan • SOS • Tehlike sinyali • Zorunlu iniş

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.