Moleküler saat

Moleküler saat, moleküler saat hipotezi (MSH) temelinde, jeolojik geçmişte iki türün veya diğer taksonların birbirinden ne zaman ayrıldıklarını tespit etmek için fosil sabitleri ve moleküler değişim oranlarının moleküler evrimde kullanıldığı bir tekniktir. Moleküler saat, türleşme ya da radyasyon olarak adlandırılan olayların ortaya çıkma zamanlarını tahmin etmek için kullanılır. Bu tür hesaplamalar için kullanılan moleküler veriler, DNA'larda genellikle nükleotid dizileri veya proteinlerdeki amino asit dizileridir. Moleküler saata, bazen gen saati, genetik saat ya da evrimsel saat dendiği de olur.

"Moleküler saat" diye bir kavramın olabileceği ilk kez 1962 yılında, farklı soylar arasında hemoglobindeki amino asit sayılarının fosil bulgularla saptanan zaman ile aşağı yukarı doğru orantılı olarak değiştiğini, yani iki tür birbirinden ne kadar uzun süre önce ayrılmışsa hemoglobin amino asitlerinin de o derece farklılaştığını fark eden Emile Zuckerkandl ve Linus Pauling tarafından düşünülmüştür.^[1] Emile Zuckerkandl ve Linus Pauling, belirlenen herhangi bir proteinin evrimsel değişim hızının zaman içinde ve farklı soylar üzerinde yaklaşık olarak sabit olabileceği düşüncesini bir hipotez altında ileri sürerken bu gözlemlerinde genelleme yapmışlar ve mutasyon oranlarının her protein için sabit olduğunu var saymışlardır. 1967 yılında Allan Wilson ve Vincent Sarich ise, özellikle Hominini evriminde (insanın ilk ataları) bu hipotezi uygulamaya çalışmışlardır.^[2]

Ayrıca bakınız

• Y kromozom Adem'i
• Moleküler evrim

Kaynakça

1. Margoliash E (October 1963). "PRIMARY STRUCTURE AND EVOLUTION OF CYTOCHROME C". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 50 (4): 672–9. DOI:10.1073/pnas.50.4.672. PMC 221244. PMID 14077496. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=221244. 
2. Vincent M. Sarich, Allan C. Wilson: Immunological time scale for hominid evolution. Science, Band 158, 1967, S. 1200–1203; DOI:10.1126/science.158.3805.1200

Ek okuma

• Morgan, G.J. (1998). "Emile Zuckerkandl, Linus Pauling, ve Moleküler Evrimsel Saat, 1959-1965". Journal of the History of Biology 31 (2): 155–178. DOI:10.1023/A:1004394418084. PMID 11620303. http://www.springerlink.com/content/l1723tq0q2751215/fulltext.pdf.  (İngilizce)
• Zuckerkandl, E. and Pauling, L.B. (1965). "Evrimsel ıraksama ve proteinlerde yakınsama". Bryson, V.and Vogel, H.J. (editors). Gen ve Proteinleri Evirmek. Academic Press, New York. ss. 97–166.  (İngilizce)
• San Mauro, D.; Agorreta, A. (2010). "Moleküler sistematik: yaygın yöntemlerin sentezi ve bilimsel statüsü". Cellular & Molecular Biology Letters 15 (2): 311–341. DOI:10.2478/s11658-010-0010-8.  (İngilizce)