İnsan evrimi zaman çizelgesi
İnsan evrimi zaman çizelgesi, insan türlerinin evrimindeki belli başlı önemli olayları ve insan atalarının evrimsel tarihlerini özetlemektedir. Bunun yanında Homo sapiens türünün atası olabilecek canlıların, tür ve cinslerin kısa bir açıklamasını içerir. Temel olarak Abiyogenez'in konusu olan yaşamın kökeni bu zaman çizelgesinde konu edinmemiş olup insanın oluşumuna götüren ön ataların olası bir soy çizgisi ele alınmıştır. Bu zaman çizelgesi, paleontoloji, gelişim biyolojisi ve morfoloji alanında elde edilen verilerin yanında anatomik ve genetik veri çalışmalarına da dayanır. İnsan evriminin tüm yönleriyle araştırılması antropolojinin önemli bir bileşenidir.
Homo sapiens sınıflandırması
Modern insan Homo sapiens'in ve onun ön atalarının kladistik soy çizgisi (taksonomik sıralaması) aşağıdaki gibidir:
Taksonomi | İsim | Yaygın isim | |
Üst âlem | Ökaryot | Çekirdeğe sahip hücreler | 2,100,000,000 yıl önce |
Âlem | Animalia | Hayvanlar | 590,000,000 yıl önce |
Şube | Chordata | Omurgalılar ile yakın akrabaları olan omurgasızlar | 530,000,000 yıl önce |
Altşube | Vertebrata | Omurgalılar | 505,000,000 yıl önce |
Üstsınıf | Tetrapoda | Dört üyeliler | 395,000,000 yıl önce |
Sınıf | Mammalia | Memeliler | 220,000,000 yıl önce |
Altsınıf | Theria | Canlı doğum yapan ve yumurta bırakmayan memeliler | |
İnfra sınıf | Eteneliler | Eteneli memeliler (keseli olmayanlar) | 125,000,000 yıl önce |
Magnus takım | Boreoeutheria | Birim üstü supra primatlar, yarasalar, balinalar, toynaklı memelilerle otçul memelilerin çoğu | |
Üst takım | Euarchontoglires | Supraprimatlar (primatlar, kemirgenler, tavşanlar, ağaç sivrifaresi ve uçar makigiller) | 100,000,000 yıl önce |
Asil takım | Euarchonta | Primatlar, uçar makigiller ve sivri sincapçıkgiller | |
Mir takım | Primatomorpha | Primatlar ve uçar makigiller | 79,600,000 yıl önce |
Takım | Primatlar | Primatlar | 75,000,000 yıl önce |
Alt takım | Haplorrhini | "Kuru burunlu" maymunlar (İnsansılar, maymunlar ve cadı makigiller) | 40,000,000 yıl önce |
İnfra takım | Simiiformes | "Yüksek" primatlar (veya Simiyanlar) (insansılar, eski Dünya ile yeni Dünya maymunları) | |
Küçük takım | Catarrhini | "Dar burunlu" primatlar (insansılar ve eski Dünya maymunları) | 30,000,000 yıl önce |
Üst familya | Hominoidea | İnsansılar | 28,000,000 yıl önce |
Familya | Hominidae | Büyük insansı maymunlar (insanlar, şempanzeler, bonobolar, goriller ve orangutanlar) | 15,000,000 yıl önce |
Alt familya | Homininae | İnsanlar, şempanzeler, bonobolar ve goriller | 8,000,000 yıl önce |
Oymak | Hominini | İnsanlar, şempanzeler ve bonobolar | 5,800,000 yıl önce |
Alt oymak | Hominina | İki ayak üzerinde yürüyen bipedal insansılar (Australopithecus ve onun soyundan gelenler) | 3,000,000 yıl önce |
Cins | Homo | İnsanlar, neandertaller, homo erectus ile onların doğrudan ataları | 2,500,000 yıl önce |
Tür | Homo sapiens | İnsanlar | 500,000 yıl önce |
Alt tür | Homo sapiens sapiens | Anatomik olarak modern insan | 200,000 yıl önce |
Zaman çizelgesi
İlk canlı yaşam
Tarih | Olay |
---|---|
4000 Mö (milyon yıl önce) |
En erken yaşam görünümü.
Ayrıca bakınız: Abiyogenez |
3900 Mö | Hücreler Prokaryotun görünümüne benzemektedir. Fotosentezin ilk ortaya çıktığı ve bu sayede dünyadaki oksijenin ilk görüldüğü zamanlardır.
Ayrıca bakınız: Hücre |
2500 Mö | İlk organizmaların oksijen kullanımı. 2400 Mö ile, Oksijen Felaketi meydana gelmiştir. |
2100 Mö | Daha gelişmiş hücrelerin görünümü: the eukaryotes.
Ayrıca bakınız: Ökaryot#Köken ve evrim |
1200 Mö | Eşeylii üremedeki gelişmeler, evrimin daha hızlı gelişimini sağladı.[1] |
900 Mö | Choanoflagellate, bütün hayvanlar aleminin atası olarak görünmektedir ve Süngerlerin atası olduğu kabul edilmektedir.[2] Proterospongia (Choanoflagellata üyeleri), hayvanlar aleminin atası olarak gösterilebilecek en iyi yaşayan örnektir. Bu tür koloni şeklinde yaşamaktadır. |
600 Mö | İlk çok hücreli hayvan süngerlerin olduğu düşünülmektedir.
Süngerler, hayvanlar arasında dokuları bakımından en basit canlıdır. Süngerler günümüzde en eski paleontolojik hayvan sınıfıdır. |
580 Mö | Hayvan hareketi Knidliler ile başladı. Bütün knidliler çevresel sinir ve kas sistemine sahiplerdi çünkü onlar en basit hayvandır.
Vücutlarının belirli şekilleri vardır. İlk göz bu dönemde oluşmuştur. |
550 Mö | |
540 Mö | Akorn solucanları daha fazla özellikli düşünebilirler ve diğer solucan türlerine göre daha gelişmişlerdir. Dolaşım sistemilerinde böbrek görevini de yapan bir kalp mevcuttur. |
Ayrıca bakınız
- Tarih öncesi zaman çizelgesi
- Şempanze ve insanın son ortak atası
- Evrenin zaman çizelgesi grafiği
- Yerküre tarihi
- Doğa tarihi
- Dünya tarihi
- Yaşamın evrimsel tarihi
- Homininae
- İnsan evrimi
- İnsan taksonomisi
- Homo
- En son ortak ata
- İnsan evriminin fosil listesi
- Prehistorik iki yaşamlılar
- Prehistorik balıklar
- Prehistorik sürüngenler
- Ataların Hikayesi, Richard Dawkins'in 40 buluşma noktasına dair bir zaman çizelgesi içerdiği kitabı
- Evrim zaman çizelgesi - biyolojik canlılığın günümüzdeki muazzam çeşitliliğin evriminin açıklaması
- Etnik grupların Y-DNA haplogrup dağılımları
Kaynakça
- ↑ "'Experiments with sex have been very hard to conduct,' Goddard said. 'In an experiment, one needs to hold all else constant, apart from the aspect of interest. This means that no higher organisms can be used, since they have to have sex to reproduce and therefore provide no asexual control.'
Goddard and colleagues instead turned to a single-celled organism, yeast, to test the idea that sex allows populations to adapt to new conditions more rapidly than asexual populations." Sex Speeds Up Evolution, Study Finds (URL 9 Ocak, 2005 erişim tarihi) - ↑ "Proterospongia is a rare freshwater protist, a colonial member of the Choanoflagellata." "Proterospongia itself is not the ancestor of sponges. However, it serves as a useful model for what the ancestor of sponges and other metazoans may have been like." http://www.ucmp.berkeley.edu/protista/proterospongia.html Berkeley University
Dış bağlantılar
- Palaeos
- İnsansılar zaman çizelgesi
- Berkeley Üniversitesi Evrim sayfası
- Tree of Life Web Project - interaktif biçimde tüm filogenetik ağacı keşfedebileceğiniz bir sayfa
- Hayvanlar alemimin evrim tarihçesi
- Smithsonian Enstitüsü tarafından hazırlanan İnsan Kökenleri Programı İnteraktif İnsan Evrimi Zaman Çizelgesi
|
|