İnsan evriminin fosil listesi

İnsan evriminin fosil listesi, insanın evrimiyle ilgili birçok kayda değer primat fosilleri hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Genellikle her ne kadar eksiksiz ve tam kafatasları veya bütün bir iskelet fosili nadir olarak bulunabilmekle beraber^[1] sadece birkaç kemik parçalarından veya dişten oluşan parçalar halinde binlerce fosil buluntular da mevcuttur. Bu liste eksiklikleri tamamlamaktan ziyade insan evriminde en önemli buluntulardan bazılarını göstermeyi amaçlamaktadır. Listede yer alan fosiller radyokarbon tarihleme yöntemi veya bulundukları katmanların yaşlarının hesaplanmasıyla belirlenmiş olan tahmini yaşlarına göre sıralandırılmıştır. Listede gösterilen fosillerin çoğu Homo sapiens'in doğrudan atası olmamakla beraber insanın doğrudan atalarıyla yakın ilgilidir ve bu yüzden insan soy çizgisinin araştırılmasında önemlidir.

Geç Miyosen

7 milyon - 5.3 milyon yıl önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
	TM 266 (Toumai)	7 milyon[2]	Sahelanthropus tchadensis	2001	Çad	Alain Beauvilain, Fanone Gongdibe, Mahamat Adoum ve Ahounta Djimdoumalbaye
	BAR 1000'00	6 milyon[3]	Orrorin tugenensis	2000	Kenya	Martin Pickford, Kiptalam Cheboi, Dominique Gommery, Pierre Mein, Brigitte Senut,

Pliyosen

5.3 milyon - 2.58 milyon önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
	Ardi	4.4 milyon[4]	Ardipithecus ramidus	1994	Etyopya	Yohannes Haile Selassie
	KNM-LT 329	4.2 - 5 milyon[5]	Australopithecus anamensis	1967	Kenya	Arnold Lewis, Bryan Patterson[6][7]
	KNM-TH 13150	4.15-5.25 milyon[8]	Australopithecus anamensis	1984	Kenya	-
	KNM-KP 271	4 milyon[9]	Australopithecus anamensis	1965	Kenya	Bryan Patterson[6]
http://www.modernhumanorigins.net/laetolifoot.html	Laetoli ayak izi	3.7 milyon	İki ayak üzerinde yürüyen insansı	1976	Tanzanya	Mary Leakey
http://www.modernhumanorigins.net/lh4.html	LH 4	3.6 - 3.8 milyon	Australopithecus afarensis	1974	Tanzania	Mary Leakey[10]
	K 12 (Abel)	3.5	Australopithecus bahrelghazali	1995	Çad	Michel Brunet
	KNM WT 40000	3.5 milyon	Kenyanthropus platyops	1999	Kenya	Justus Erus
	Stw 573 (küçük ayak)	3.3 milyon	Australopithecus ?	1994	Güney Afrika	Ronald J. Clarke
	DIK-1 (Dikika çocuğu)	3.3 Ma	Australopithecus afarensis	2000	Etiyopya	Zeresenay Alemseged
	AL 288-1 (Lucy)	3.2 milyon	Australopithecus afarensis	1974	Etiyopya	Tom Gray, Donald Johanson, Yves Coppens ve Maurice Taieb
	AL 200-1	3 - 3.2 milyon	Australopithecus afarensis	1975	Etiyopya	Donald Johanson Yves Coppens ve Maurice Taieb
	AL 129-1	3 - 3.2 milyon	Australopithecus afarensis	1973	Etiyopya	Donald Johanson
http://www.modernhumanorigins.net/al444-2.html	AL 444-2	3 milyon	Australopithecus afarensis	1991	Etiyopya	Bill Kimbel

Pleistosen

Alt Paleolitik: 2.58 milyon - 300.000 yıl önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
	Taung 1 (Taung çocuğu)	2.8 - 3.3 milyon	Australopithecus africanus	1924	Güney Afrika	Raymond Dart
	KNM WT 17000 (Siyah kafatası)	2.5 milyon	Paranthropus aethiopicus	1985	Kenya	Alan Walker
http://www.modernhumanorigins.net/sts14.html	STS 14	2.04-2.58 milyon	Australopithecus africanus	1947	Güney Afrika	Robert Broom
	STS 71	2.04 - 2.58 milyon	Australopithecus africanus	1947	Güney Afrika	Robert Broom
http://www.modernhumanorigins.net/sts52.html	STS 52	2.04 - 2.58 milyon	Australopithecus africanus	1947	Güney Afrika	Robert Broom
	STS 5 (Mrs. Ples)	2.04 milyon	Australopithecus africanus	1947	Güney Afrika	Robert Broom
	TM 1517	2 milyon	Paranthropus robustus	1938	Güney Afrika	Gert Terblanche
Scientific American'da bir MH1 resmi	MH1	1.977-1.98 milyon[11]	Australopithecus sediba	2008	Güney Afrika	Lee R. Berger
	KNM ER 1813	1.9 milyon	Homo habilis	1973	Kenya	Kamoya Kimeu
	KNM ER 1470	1.9 milyon	Homo habilis	1972	Kenya	Bernard Ngeneo[12]
	OH 24 (Lakabı: Twiggy/incecik)	1.8 milyon	Homo habilis	1968	Tanzanya	Peter Nzube
Modern Human Origins'de bir OH 8 resmi	OH 8	1.8 milyon	Homo habilis	1960	Tanzanya
	OH 5 (Zinyantropus veya Fındıkkıran adam)	1.8 milyon	Paranthropus boisei	1959	Tanzanya	Mary Leakey
	D 2700	1.8 milyon	Homo erectus	2001	Gürcistan
	OH 7	1.75 milyon	Homo habilis	1960	Tanzanya	Jonathan Leakey
	KNM ER 3733	1.75 milyon	Homo erectus	1975	Kenya	Bernard Ngeneo
	KNM ER 1805	1.74 milyon	Homo habilis		Kenya
	Yuanmou Man	1.7 milyon	Homo erectus	1965	Çin	Fang Qian
	OH 13	1.7 milyon	Homo habilis	1963	Tanzanya	N. Mbuika
	KNM ER 406	1.7 milyon	Paranthropus boisei	1969	Kenya	Richard Leakey
	KNM ER 732	1.7 milyon	Paranthropus boisei	1970	Kenya	Richard Leakey
	KNM ER 23000				Kenya
	KNM WT 17400	1.7 milyon	Paranthropus boisei		Kenya
	KNM WT 15000 (Turkana çocuğu)	1.6 milyon	Homo erectus	1984	Kenya	Kamoya Kimeu
STW 53 görseli için Modern Human Origins	StW 53	1.5 - 2 milyon	Homo gautengensis	1976	Güney Afrika	A. R. Hughes
SK 847 görseli için Modern Human Origins	SK 847	1.5 - 2 milyon	Homo habilis	1949	Güney Afrika
DNH 7 görseli için Modern Human Origins	DNH 7 (Evridiki)	1.5 - 2 milyon	Paranthropus robustus	1994	Güney Afrika	André Keyser
	SK 46	1.5 - 2 milyon	Paranthropus robustus	1949	Güney Afrika	Robert Broom
	Peninj çene kemiği	1.5 milyon	Paranthropus boisei	1964	Tanzanya	Richard Leakey
Chellean OH 9 görseli için Modern Human Origins	OH 9 (Chellean Adamı)	1.5 milyon	Homo erectus	1960	Tanzanya	Louis Leakey
	KNM ER 992	1.5 milyon	Homo erectus	1971	Kenya	Richard Leakey
	KNM ER 3883	1.4 - 1.6 milyon	Homo erectus		Kenya	Richard Leakey
	KGA 10-525	1.4 milyon	Paranthropus boisei	1993	Etyopa	A. Amzaye
	Atapuerca çene kemiği[13]	1.2 milyon	Homo erectus	2008	İspanya	Eubold Carbonel
	Kocabaş	1.1 milyon[14]	Homo erectus	2002	Türkiye	M. Cihat Alçiçek
	Daka	1.0 milyon	Homo erectus	1997	Etyopa	Henry Gilbert
	Sangiran 4	1 milyon	Homo erectus	1939	Endonezya	G.H.R. von Koenigswald
		780 bin - 858 bin	Homo erectus	1994	İspanya	Bermúdez ve Arsuaga
Sangiran 2 görseli için Modern Human Origins	Sangiran 2	0.7 - 1.6 milyon	Homo erectus	1937	Endonezya	G.H.R. von Koenigswald
	Trinil 2 Pithecanthropus-1 veya Java Adamı	0.7 -1 milyon	Homo erectus	1891	Endonezya	Eugène Dubois
	Ternifine 2-3	700 bin	Homo erectus	1954	Cezayir	C. Arambourg
Sangiran 17 görseli için Modern Human Origins	Sangiran 17	700 bin	Homo erectus	1969	Endonezya	S. Sartono
	Pekin Adamı	680 bin - 780 bin	Homo erectus	1921	Çin	Davidson Black
Bodo Modern Human Origins'de bir görsel	Bodo	600 bin	Homo rhodesiensis	1976	Etyopa	A. Asfaw
	Mauer 1 (Heidelberg Adamı)	500 bin	Homo heidelbergensis	1907	Almanya	Daniel Hartmann
Saldanha Adamı	Saldanha adamın	500 bin	Homo rhodesiensis	1953	Güney Afrika
Eartham Pit, Boxgrove	Boxgrove Adamı	478 bin - 524 bin	Homo heidelbergensis	1994	İngiltere
Hexian PA830 görseli için Modern Human Origins	Hexian	400 bin - 500 bin	Homo erectus	1980	Çin
	Kafatası 5 (Miguelón)	400 bin	Homo heidelbergensis	1992	İspanya	Bermúdez, Arsuaga ve Carbonell
	Swanscombe Adamı	400 bin	Homo heidelbergensis	1935	İngiltere	Alvan T Marston
	Sale	400 bin	Homo rhodesiensis	1971	Fas
Arago XXI görseli için Modern Human Origins	Arago 21 (Tautavel Adamı)	400 bin	Homo heidelbergensis	1971	Fransa	Henry de Lumley
	Ndutu	350 bin	Homo rhodesiensis	1973	Tanzanya	A.A. Mturi
	Steinheim kafatası	350 bin	Homo heidelbergensis	1933	Almanya

Orta Paleolitik: 300.000 - 50.000 yıl önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
Petralona 1 görseli: Modern Human Origins	Petralona 1	250 bin - 500 bin	Homo heidelbergensis	1960	Yunanistan
	Ngandong 7	250 bin	Homo erectus	1931	Endonezya	C. ter Haar ve G. H. R. von Koenigswald
	Altamura Adamı	250k	Homo neanderthalensis		İtalya
Bontnewydd paleolitik sit alanı	Bontnewydd (Pontynewydd)	230k	Homo neanderthalensis	1981	İngiltere
Dali görseli: Modern Human Origins	Dali (fosil)	209 bin	Homo Erectus veya Homo sapiens	1978	Çin	Shuntang Liu
	Broken Hill 1 (Kabwe kafatası kemikleri veya Rodezya Adamı)	200 bin - 300 bin	Homo rhodesiensis	1921	Zambiya	Tom Zwiglaar
Omo 1 görseli: Modern Human Origins	Omo 1	190 bin	Homo sapiens	1967	Etyopya	Richard Leakey
Omo II görseli: Modern Human Origins	Omo 2	190 bin	Homo rhodesiensis		Etiyopya	Richard Leakey
Herto kafatası görseli: ABC Science	Herto kalıntıları	160 bin	Homo sapiens idaltu	1997	Etyopya	Tim White
Jebel Irhoud 1 kafatası görseli: Max Planck Enstitüsü	Jebel Irhoud 1	160 bin	Homo sapiens	1991	Fas
	Jebel Irhoud 2	160 bin	HHomo sapiens	1991	Fas
Jebel Irhoud 3 alt çene kemiği görseli: PhysOrg.com	Jebel Irhoud 3	160 bin	Homo sapiens	1991	Fas
	Jebel Irhoud 4	160 bin	Homo sapiens	1991	Fas
Tabun 1 görseli: Modern Human Origins	Tabun C1	120 bin	Homo neanderthalensis	1967	İsrail	Arthur Jelinek
Krapina C görseli: Modern Human Origins	Krapina	100 bin - 127 bin [15]	Homo neanderthalensis	1899	Hırvatistan	Dragutin Gorjanović-Kramberger
Qafzeh VI görseli: Modern Human Origins	Qafzeh 6	90 bin - 100 bin[15]	Homo sapiens	1930	İsrail	R. Neuville M Stekelis
	Qafzeh IX	90 bin - 100 bin[15]	Homo sapiens[16]	1933	İsrail	T. McCown ve H. Moivus, Jr.
Qafzeh VI görseli: Modern Human Origins	Qafzeh VI	90 bin - 100 bin[15]	Homo sapiens	1933	İsrail	T. McCown ve H. Moivus, Jr.
	Scladena	80 bin - 127 bin[15]	Homo neanderthalensis		Belçika
	Skhul V	80 bin - 120 bin	Homo sapiens	1933	İsrail	T. McCown ve H. Moivus, Jr.
	Skhul IX	80 bin - 120 bin	Homo sapiens		İsrail
Klasies görseli: Modern Human Origins	Klasies nehri mağaraları	75 bin - 125 bin	Homo sapiens	1960	Güney Afrika	Ray Inskeep, Robin Singer, John Wymer, Hilary Deacon
	Obi-Rakhmat 1[17]	75 bin [15]	Homo neanderthalensis	2003	Özbekistan
	Teşik-Taş kafatası[18]	70 bin	Homo neanderthalensis	1938	Özbekistan	A. Okladnikov
	La Ferrassie 1	70 bin	Homo neanderthalensis	1909	Fransa	R. Capitan ve D. Peyrony
Saccopastore 1 görseli: Modern Human Origins	Saccopastore 1	60 bin	Homo neanderthalensis		İtalya
	Shanidar 1	60 bin - 80 bin	Homo neanderthalensis	1961	Irak	Ralph Solecki
	La Chapelle-aux-Saints 1	60 bin	Homo neanderthalensis	1908	Fransa	A. ve J. Bouyssonie ve L. Bardon
Amud 7 görseli: Modern Human Origins	Amud 7	50 bin - 60 bin	Homo neanderthalensis		İsrail

Üst Paleolitik: 50.000 - 10.000 yıl önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
	Sidrón Mağarası	49 bin	Homo neanderthalensis	1994	İspanya
	La Quina 5	45 bin - 60 bin[15]	Homo neanderthalensis		Fransa
	La Quina 18	45 bin - 60 bin[15]	Homo neanderthalensis		Fransa
	Kents Cavern Mağaraları	41 bin - 45 bin	Homo sapiens	1927	İngiltere
Amud 1 görseli: Modern Human Origins	Amud 1	41 bin [19]	Homo neanderthalensis		İsrail
	Mungo Adamı	40 bin - 60 bin	Homo sapiens	1974	Avustralya
Mount Circeo 1 görseli: Modern Human Origins	Mt. Circeo 1	40 bin - 60 bin	Homo neanderthalensis	1939	İtalya	Prof. Blanc
Neanderthal 1 görseli: Modern Human Origins	Neanderthal 1	40 bin	Homo neanderthalensis	1856	Almanya	Johann Carl Fuhlrott
	Hominin ayak baş parmağı kemiği	40 bin	Homo ? (muhtemelen Neanderthal ile Denisova melezi)	2011	Rusya
	Hofmeyr kafatası	36 bin	Homo sapiens	1952	Güney Afrika
Peştera cu Oase görseli	Peştera cu Oase	36 bin	Homo sapiens	2002	Romanya
	Paviland'ın Kırmızı Leydisi	33 bin	Homo sapiens	1823	İngiltere	William Buckland
	Yamashita Mağara Adamı	32 bin	Homo sapiens	1962	Japonya
	Engis	30 bin-50 bin [15]	Homo neanderthalensis	1829	Belçika	Philippe-Charles Schmerling
Gibraltar 1 görseli: Modern Human Origins	Cebelitarık 1	30 bin-50 bin [15]	Homo neanderthalensis	1848	Cebelitarık	Lieutenant Flint
	Le Moustier	30 bin-50 bin	Homo neanderthalensis	1909	Fransa
	Denisova dişleri	30 bin - 50 bin	Homo ?	2000	Rusya
	Cro-Magnon 1	30 bin	Homo sapiens	1868	Fransa	Louis Lartet
	Combe Capelle	30 bin - 35 bin	Homo sapiens	1909	Fransa	O. Hauser
	NG 6	27 bin - 53 bin	Homo erectus	1931	Endonezya	C. ter Haar ve GHR von Koenigswald
Predmosti 3 görseli: Modern Human Origins	Predmost 3	26 bin	Homo sapiens	1894	Çek Cumhuriyeti	K.J. Maska
	Eel Point (Eel Burnu)	24 bin	Homo sapiens	1997	İngiltere
	LB 1 (Hobbit)	18 bin	Homo floresiensis	2003	Endonezya	Peter Brown
Minatogawa 1 images at Modern Human Origins	Minatogawa 1	16 bin - 18 bin	Homo sapiens	1970	Japonya
	Tandou	15 bin	Homo sapiens	1967	Avustralya	Duncan Merrilees
	Gough's Mağarası	14.7 bin	Homo sapiens	1927–1968	İngiltere
	Iwo Eleru kafatası	13 bin[20]	Homo rhodesiensis	1965	Nijerya
	Cerro Sota 2	11 bin	Homo sapiens	1936	Şili	Junius Bird
	Wadjak 1	10 bin - 12 bin	Homo sapiens	1888	Endonezya	Eugene Dubois

Holosen

Mezolitik / Neolitik: 10.000 - 5.000 yıl önce

	İsim	Yaş	Tür	Bulunuş tarihi	Ülke	Keşfeden kişiler
	La Brea Kadını	yaklaşık 10 bin	Homo sapiens	1914	ABD
	Cheddar Adamı	9 bin		1903	İngiltere
	Kow Swamp 1	9 bin - 13 bin	Homo sapiens	1968	Avustralya	A.G. Thorne
	Afalou 13	8 bin - 12 bin	Homo sapiens	1920	Cezayir	C. Arambourg
	Wadi Halfa 25	8 bin - 12 bin	Homo sapiens	1963	Sudan	G. Armelagos, E. Ewing, D. Greene
	Wadi Kubbaniya	8 bin - 20 bin	Homo sapiens	1982	Mısır	Fred Wendorf
	Lo 4b	6 bin - 9 bin	Homo sapiens	1965		H. Robbins B.M. Lynch
	Tepexpan Adamı	5 bin - 11 bin	Homo sapiens	1947	Meksika	H. de Terra
	SDM 16704	4.9 bin - 11.8 bin	Homo sapiens	1929	ABD	M.J. Rogers

Fosil katalog isimlerinde kullanılan kısaltmalar

• AL - Afar Bölgsi, Etiyopya
• ARA-VP - Aramis Omurgalı Paleontolojisi, Etiyopya
• BOU-VP - Bouri Omurgalı Paleontolojisi, Etiyopya
• ER - East (Gölü) Rudolf, Kenya
• KGA - Konso-Gardula, Etiyopya
• KNM - Kenya Ulusal Müzesi
• KP - Kanapoi, Kenya
• OH - Olduvai Hominid, Tanzanya
• SK - Swartkrans, Güney Afrika
• Sts, Stw - Sterkfontein, Güney Afrika
• TM - Transvaal Müzesi, Güney Afrika
• TM - Toros-Menalla, Çad
• WT - West (Gölü) Turkana, Kenya

Ayrıca bakınız

• İnsanın evrimi
• Fosil primatların listesi
• Fosil siteler listesi
• Önemli fosillerin listesi
• Ara fosil listesi
• Paleoantropoloji
• En son ortak ata

Ek okuma

• Gibbons, Ann. İlk İnsan: Eski atalarımızı keşfetme yarışı . Anchor Books (2007). ISBN 978-1-4000-7696-3
• Hartwig, Walter, ed (2002. 2004'te tekrar basıldı). Primat fosilleri. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-08141-2.
• Johanson, Donald & Wong, Kate. Lucy'nin Mirası: İnsanın Kökenini Arayış. Three Rivers Press (2009). ISBN 978-0-307-39640-2
• Jones, Steve; Martin, Robert D.; Pilbeam, David R (Editörler). (1994). İnsan Evrimi Cambridge Ansiklopedisi. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-46786-5 (Not: bu kitap genel olarak primatların evrimi hakkında çok yararlı ve insan evrimi hakkında dikkata değer bilgiler içermektedir. Bunun yanı sıra fosil tarihçesini de yer vermektedir).
• Leakey, Richard & Lewin, Roger. İnsanın Kökeni: Bizi insan yapan nedir?. Little, Brown and Company (1992). ISBN 0-316-90298-5
• Lewin, Roger. Kemikleri Tartışmak: İnsanın Kökeni Arayışında Tartışmalar. Penguin Books (1987). ISBN 0-14-022638-9
• Morwood, Mike & van Oosterzee, Penny. Yeni Bir ​​İnsan: Flores, Endonezyalı 'Hobbitin' Şaşırtıcı Keşfi ve Tuhaf Hikayesi. Smithsonian Books (2007). ISBN 978-0-06-089908-0
• Oppenheimer, Stephen. Cennetin Ötesinde: Dünya İnsanları. Constable (2003). ISBN 1-84119-697-5
• Roberts, Alice. İnsanın İnanılmaz Seyaheti: Gezegenimize Nasıl Dağıldığımızın Hikayesi. Bloomsbury (2009). ISBN 978-0-7475-9839-8
• Shreeve, James. Neandertal Bilmecesi: Modern İnsanın Kökenini ve Gizemini Çözmek. Viking (1996). ISBN 0-670-86638-5
• Stringer, Chris. Türlerimizin Kökeni. Allen Lane (2011). ISBN 978-1-846-14140-9
• Stringer, Chris & Andrews, Peter. İnsanın Evriminin Tüm Dünyası . Thames and Hudson (2005). ISBN 0-500-05132-1
• Stringer, Chris & McKie, Robin. Afrika'dan Çıkış: Modern İnsanın Kökeni. Jonathan Cape (1996). ISBN 0-224-03771-4
• Van Oosterzee, Penny. Pekin Adamının Hikayesi. Allen & Unwin (1999). ISBN 1-86508-632-0
• Walker, Allan & Shipman, Pat. Kemiklerin Bilgeliği: İnsanın Kökeni Aramak. Weidenfeld ve Nicholson (1996). ISBN 0-297-81670-5
• Wade, Nicholas. Şafak Sökmeden Önce: Atalarımızın Kayıp Tarihini Kurtarmak. Penguin Press (2006). ISBN 978-0715636589
• Weiss, ML, ve Mann, AE (1985). İnsan Biyolojisi ve Davranışları: Antropolojik bir bakış açısı (4. bs.). Boston:. Little Brown ISBN 978-0-673-39013-4 (Not: Bu kitap, insan ve insan olmayan primatların evrimi ile fosil tarihlerini çok anlaşılabilir açıklamalarını içermektedir).
• Wells, Spencer. İnsanın Yolculuğu: Genetik Bir Odisee . Allen Lane / Penguin Press (2002). ISBN 0-713-99625-0

Kaynakça

1. "Prominent Hominid Fossils". 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160331151024/http://www.talkorigins.org/faqs/homs/specimen.html. Erişim tarihi: 2006-08-31. 
2. http://www.talkorigins.org/faqs/homs/toumai.html
3. http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/bar-100200
4. http://news.bbc.co.uk/1/hi/8285180.stm
5. http://jgs.lyellcollection.org/content/156/4/731.abstract
6. Andrew Hill & Steven Ward (1988). "Origin of the Hominidae: The Record of African Large Hominoid Evolution Between 14 My and 4 My". Yearbook of Physical Anthropology 31 (59): 49–83. DOI:10.1002/ajpa.1330310505 
7. Bryan Patterson, Anna K. Behrensmeyer, & William D. Sill (6 June 1970). "Geology and Fauna of a New Pliocene Locality in North-western Kenya". Nature 226 (5249): 918–921. DOI:10.1038/226918a0. PMID 16057594. http://www.nature.com/nature/journal/v226/n5249/abs/226918a0.html  Key details from select sources
8. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajpa.1330720104/abstract
9. https://www.msu.edu/~heslipst/contents/ANP440/anamensis.htm
10. http://www.ntz.info/gen/n00467.html
11. Jonathan, Amos. "African fossils put new spin on human origins story". http://www.sciencemag.org/site/extra/sediba/index.xhtml. BBC News. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160728054710/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14824435. Erişim tarihi: 9 September 2011. 
12. Mai, L.L., Owl, M.Y., & Kersting, M.P. (2005), p.286
13. http://www.nature.com/news/2008/080326/full/news.2008.691.html
14. Lebatard, Anne-Elisabeth; M. Cihat Alçiçek; Pierre Rochette; Samir Khatib; Amélie Vialet; Nicolas Boulbes; Didier L. Bourlès; François Demory; Gaspard Guipert; Serdar Maydag; Vadim V. Titov; Laurence Vidal and Henry de Lumley (2014) "Dating the Homo erectus bearing travertine from Kocabaş (Denizli, Turkey) at at least 1.1 Ma"; Earth and Planetary Science Letters 390: 8-18. DOI:doi:10.1016/j.epsl.2013.12.031
15. http://www.pnas.org/content/early/2010/11/08/1010906107.full.pdf
16. Qafzeh IX
17. http://anthropology.net/2008/05/26/new-hominin-remains-from-uzbekistan-are-kinda-sorta-neandertal-like/
18. http://humanorigins.si.edu/evidence/3d-collection/f-teshik-tash
19. http://www.mos.org/evolution/fossils/fossilview.php?fid=54
20. http://www.nhm.ac.uk/about-us/news/2011/september/mystery-of-a-west-african-skull-from-13000-years-ago103799.html

Dış bağlantılar

• Dünya genelinde primat fosil buluntularının interaktif bir haritası
• Australopitesinler hakkında bilgilendirici bir kaynak