Montgisard Muharebesi

Montgisard Muharebesi
Üçüncü Haçlı seferi
Montgisard Muharebesi
Tarih 25 Kasım 1177 Bölge Montgisard, Ramla Sonuç Kesin Haçlı zaferi
Taraflar
Eyyubiler	Kudüs Krallığı Tapınak Şövalyeleri
Komutanlar ve liderler
Selahaddin Eyyubi Rıdd'van al Oddi	IV. Baudouin Châtillonlu Renaud Eudes de St. Amand
Güçler
~26,000	374 Şövalye 80 Tapınak şövalyesi[1] ~3,000-5,000 piyade
Kayıplar
~20,000	1,100 ölü 750 yaralı

Montgisard Muharebesi, Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında 25 Kasım 1177 tarihinde yapılan savaşın adıdır. Cüzzam hastası olan 16 yaşındaki Kudüs kralı IV. Baudouin sayıca daha az olan Hristiyan Ordusu ile Selahattin Eyyubi’yi yenmiştir. Ağır bir yenilgi alan Müslüman ordusundan sadece çok az sayıda asker hayatta kalacaktır.

Arka planı

1177 yılında Kudüs kralı IV. Baudouin, o sırada bölgeye gelen Alsace’lı Philip ile birlikte Bizans İmparatorluğu'nun da desteğini alarak Mısır topraklarına saldırma planları yapar. Ancak bu planlar başarısız olur. Bu sırada Selahaddin Eyyubi Kudüs'ü almak üzere hazırlıklar yapmaktadır. Selahaddin’in planlarından haberdar olan Baudouin şehrin savunmasını uygun bir yerde yapmak için sadece 375 şövalyeyle^[2] Ascalon’a doğru yola çıkar. Burada Baudouin karşısına çıkan yaklaşık 26 bin kişilik Eyyubi ordusu tarafından durdurulur. Baudouin'in beraberinde Halep’deki mahkûmiyetten yeni kurtulmuş olan Trabluslu III. Raymond bulunmaktadır. Selahaddin’in ezeli düşmanı olan Raymond, 16 yaşındaki cüzzamlı kral Baudouin ağır hasta olduğu için ordunun komıtasını alır. Raymond’un yanı sıra Haçlı ordusunda Tapınak Şövalyeleri önderi Eudes de St. Amand, İbelinli Baudouin, kardeşi Balian, Sidonlu Reginald ve Urfalı III. Joscelin bulunmaktaydı. Ascalon’daki Baudouin’e yardım etmeye çalışan diğer bir Tapınak Şövalyesi grubu Gazze’de kuşatma altında olduğundan dolayı yardıma gelemez.

Muharebe

Selahaddin Kudüs’e doğru yürüyüşüne devam eder. Baudouin’in sayıca az ordusuyla onu engelleme girişiminde bulunamayacağını düşünür. Ramla, Lydda ve Arsuf’a saldırır, ordusunun yağma ve talan için dağılmasına izin verir. Ancak Kudüs kralını engellemesi için geride bıraktığı güçlerin yetersiz geldiğinden ve bu kuvvetleri yenen Baudouin’in kendisine doğru ilerlediğinden habersizdir. Sahil boyunca ilerleyen Haçlılar, Ramla bölgesinde Montgisard’da Eyyubileri yakalarlar. Selahaddin beklemediği bir anda saldırıya uğrar. Ordusu dağınık, uzun yürüyüşten dolayı yorgun ve savaşa hazırlıksızdır. Haçlılar hazırlıksız Eyyubi ordusuna cepheden saldırarak büyük zayiat verdirir. Ordusunun neredeyse tamamını kaybeden Selahaddin kendi canını zorlukla kurtarır. Gece boyunca Selahaddin’i takip eden Baudouin sonrasında Ascalon’a çekilir. Özel muhafızları olan Memluk askerleri haricinde silahlı kuvveti kalmayan Selahaddin uzun ve yorucu bir yolculuk sonucu Mısır’a dönebilir. Ordusunun ise sadece onda biri kurtulacaktır.

Sonrası

Mısır ve Suriye’deki egemenliğinin kaybolmasından korkan Selahaddin, Haçlıların yenildiği haberini yayar. Muharebeyi ölümsüzleştirmek isteyen Baudouin ise muharebenin geçtiği yere bir manastır inşa ettirir. Zaferin kazanılmasına rağmen Haçlıların kayıpları az değildir. 1100 Haçlı asker hayatını kaybederken, 750 asker de yaralanmıştır. Selahaddin, yenilgisi nedeniyle muhasara altındaki Harim’e yardım gönderemez. 1179 yılına gelindiğinde Selahaddin, ordusunu yeniden kurabilmiş ve saldırılarına başlamıştır. Aynı yıl Marj Ayyun Muharebesinde Kudüs Krallığını yenecektir. 1187 yılındaki Hıttin Muharebesiyle Eyyubiler belirleyici bir galibiyet kazanacak ve Kudüs ele geçirilecektir.

Popüler kültüre etkileri

• 2005 yapımı Cennetin Krallığı adlı filmde muharebe gösterilmese de IV. Baudouin’in 16 yaşında Selahaddin’i yenmesine atıf yapılır.
• 2007 yılı İsveç yapımı Arn – Tempelriddaren (Arn – Tapınak Şövalyesi) adlı filmde Arn Magnusson adlı Tapınak Şövalyesi Montgisard’daki muharebede yer alır.

Kaynakça

1. Paris, Paulin, Guillaume de Tyr et ses continuateurs, texte français du XIIIe siècle. Paris, Firmin-Didot, 1879-1880
2. Tarihçi Surlu William'a göre

Konuyla ilgili yazılan eserler

• Lane-Poole, Stanley (1906). Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem. Heroes of the Nations. London: G. P. Putnam's Sons
• Lyons, M. C.; Jackson, D.E.P. (1982). Saladin: the Politics of the Holy War. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31739-9
• Baha ad-Din ibn Shaddad, The Rare and Excellent History of Saladin, ed. D. S. Richards, Ashgate, 2002
• Willemi Tyrensis Archiepiscopi Chronicon, ed. R. B. C. Huygens. Turnholt, 1986
• Bernard Hamilton, The Leper King and his Heirs, Cambridge University Press, 2000
• Steven Runciman, A History of the Crusades, vol. II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100-1187. Cambridge University Press, 1952
• R. C. Smail, Crusading Warfare, 1097-1193. Cambridge University Press, 1956