Pyotr Stolipin
Pyotr Arkadyeviç Stolipin (Rusça:Пётр Аркадьевич Столыпин) (14 Nisan 1862, Dresden, Saksonya - 18 Eylül 1911, Kiev, Rus Çarlığı), Rus devlet adamı.1905 Devrimi'nden sonra köylülerin toplumsal ve ekonomik durumunu güçlendirerek otokrasinin temellerini sağlamlaştırmak amacıyla gerçekleştirdiği kapsamlı tarım reformlarıyla tanınır.
Biyografi
1862'de Dresden'de dünyaya geldi.Babası Arkadi Dmitriyeviç Stolipin ünlü bir toprak sahibi ailenin üyesiydi.Annesi Natalia Mihailovna Stolipina ise Çarlık Rusyası'nın dışişleri bakanlarından Aleksandır Gorçakov'un kızıydı.St. Petersburg Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra bürokrasiyi seçti.1889'da Kovno valiliğine atandı.
Grodno (1902) ve Saratov (1903) valilikleri sırasında köylülerin sorunlarına yakın ilgi göstermekle birlikte köylü ayaklanmalarını sert biçimde bastırdı. Çar II. Nikolay'ın gözüne girerek Mayıs 1906'da içişleri bakanlığına, iki ay sonra da başbakanlığa atandı. Tarım reformu programının hazırlanmasında söz sahibi olmak isteyen Birinci Duma'nın dağıtılmasını sağladı.Ardından, 22 Kasım'da yayımlanan çarlık kararnamesiyle kendi reformlarını yürürlüğe koydu.Köylülere zemstvo'lara (yerel meclis) gönderecekleri temsilcileri seçme konusunda daha geniş özgürlük tanıyan ve köylüler üzerindeki adli kısıtlamaları kaldıran reformların asıl önemli hedefi, köy komünü sisteminin yerine özel mülkiyeti geçirmekti.Bu amaçla köylülere, tasarruf için kendilerine ayrılan arazileri özel mülkiyet altına alma ve komünlerinden çıkma olanağı tanıdı. Ayrıca birbirinden kopuk arazi parçaları eken ailelerin bu parçalara denk düşecek toplu bir arazi edinmesini sağlayacak bir düzenleme getirdi ve mülkiyetin yalnız aile reisinin eline geçmesi öngörüldü.Kararname çerçevesinde varlıklı ve tutucu bir çiftçi sınıfı yaratmak üzere bir dizi önlem daha alındı.
Stolipin reform programını uygularken, bir yandan da aileri ve teröristleri yargılamakla yetkili özel mahkemelerden oluşan yaygın bir ağ kurdu.Bu mahkemeler birkaç ay içinde binlerce sanığı Stolipin kravatı olarak adlandırılan darağaçlarına gönderdi.Sol çevrelerin ve merkezcilerin büyük bölümünün tepkisini çeken Stolipin, tarım reformu tasarısını kabul etmeyen İkinci Duma'yı (Mart-Haziran 1907) dağıttıktan sonra ılımlı kesimlerin de muhalefetiyle karşılaştı. Muhalefeti etkisiz kılmak amacıyla köylü ve işçilerin yanı sıra ulusal azınlıkların oy verme hakkını kısıtlayan yeni bir seçim yasası çıkardı.Böylece Kasım 1907'de toplanan Üçüncü Duma'da çoğunluğu ele geçiren ve ılımlı sağı temsil eden Oktobristlerle işbirliği yaparak, 1906'daki tarım reformlarını pekiştiren tasarıların yasalaşmasını sağladı (Haziran 1910 ve Haziran 1911). Ayrıca Finlandiya'ya katı bir Ruslaştırma politikası dayatma yoluna gitti ve zemstvo sistemini Polonya'da da uygulamaya çalıştı.
İkinci düzenleme için gerekli yasaları çıkarmaktan kaçınan Duma ile Devlet Konseyi'ni geçici olarak kapatma düşüncesini sonunda çara da kabul ettirdi (Mart 1911).Ama başvurduğu yöntemlerle ılımlı sağı da karşısına aldı. Nikolay'ın kendisini görevden almaya hazırlandığı bir sırada, aynı zamanda Ohranka ajanı olan Dmitri Bogrov adlı bir devrimci tarafından vurularak ağır biçimde yaralandı. Dört gün sonra da öldü.
Stolipin'in tarım reformları ancak sınırlı bir başarı sağladı.1916'ya gelindiğinde köylülerin yalnızca yüzde 20'si toprak sahibi olmuştu.Birleştirilmiş tek bir araziye kavuşanların oranı ise yaklaşık yüzde 10'du.Reformlar köylüleri, Stolipin'in istediği gibi otokrasiyi destekleyen bir sınıfa dönüştürmedi. Topraksız köylüler Sovyet Devrimi sırasında, reformla dağıtılmış olan topraklarına el koydu.
Ayrıca bakınız
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
