Rus-Bizans Savaşı (941)
| Rusların Konstantinopolis kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus-Bizans Savaşları | |||||||
 Madrid Skilitzes'te Rum ateşi kullanan Bizanslılar | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Bizans İmparatorluğu | Kiev Knezliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Teofanes Bardas Fokas İoannis Kurkuas | I. İgor | ||||||
| Güçler | |||||||
| 15 gemi (Başlangıçta) | 1,000 gemi, y. 40,000 asker[1] | ||||||
| ||||||
Rus-Bizans Savaşı 941 yılında I. İgor'un hükümdarlık döneminde yer aldı.[2] Hazar Yazışmaları göstermektedir ki I. Romanos Lekapenos tarafından alınan Yahudilere uyguladığı zulüm sonrası Bizanslılar'dan intikam almak için Hazarlar tarafından kışkırtılmış bir seferdir.
Ruslar ve onların müttefikleri olan Peçenekler, Küçük Asya'nın kuzey sahillerinde karaya çıkartıldılar ve 941 yılı Mayıs ayında Bitinya'da toplandılar. Doğal olarak, gayet iyi bilgilendirilmişlerdi ki İmparatorluk başkenti savunmasız ve saldırıya açık durumdaydı, çünkü filo Araplara karşı Akdeniz'de çatışmadaydılar, İmparatorluk ordusunun büyük kısmı da doğu sınırları boyunca yerleşmişti.
Lekapenos, ön ve arkasına Rum ateşi atıcıları yerleştirilmiş emekliye ayrılmış 15 gemi ile Konstantinopolis'in savunmasını hazırladı. İgor, üzerlerine yerleştirilmiş Rum ateşi atıcılarından habersiz bu Rum gemilerini ve mürettebatlarını ele geçirmek niyetiyle, onları çevirdi. Sonra bir anda, Rum ateşi taşıyan tüpler Ruslara ve müttefiklerine atıldı: Kremonalı Liutprand şöyle yazar: "Alevi gören Ruslar, suyu ateşe tercih ederek gemiden denize atladı. Bazıları battı. Göğüslük zırh ve miğferlerin ağırlığıyla yere eğildiler, diğerleri ateşe yakalandı" şeklinde yazdı. Ele geçirilen Rusların başı kesildi.
Rus deniz filosunu püskürten Bizanslılar, kafirlerin Konstantinopolis'in iç bölgelerini yağmalamasına ve Nicomedia'ya kadar güneye inmeye cüret etmelerine engel olamamışlardır. Pek çok vahşetin yapıldığı rapor edildi: Rusların kurbanlarını çarmıha gerdiği ve onların başlarına çivilerin sapladığı söylenmiştir.
Eylül ayında, İoannis Kurkuas ve Bardas Fokas isimli iki önemli general istilcıları püskürtmek için acele bir şekilde şehre geri döndüler. Kievliler acele bir şekilde operasyonlarını Trakya'ya taşıyıp ve filolarını da oraya hareket ettirdiler. Ganimet ile dolu bir şekilde geri çekilmelerine yakın, Teofanes komutasında Bizans donanması onlara saldırdı.
Rum kaynakları Rusların bu sürpriz saldırıda tüm filolarını kaybettiğini ve sadece çok az bir kısmının üsleri olan Kırım'a geri döndüğünü bildirir. Esirler şehre götürüldü ve başları kesildi. Hazar kaynakları, buna Rus liderin, Araplar ile savaşırken öleceği Hazar Denizi'ne kaçtığını eklerler.
Bu kaynaklar, abartılı olabilir, çünkü, 944/945 kadar yakın tarihte İgor, Konstantinopolis'e yeni bir deniz seferi düzenleyebilmiştir. Chersone Rumları, imparatoru yaklaşan Kiev filosu konusunda uyarmışlardır. Bu sefer, Bizanslılar aceleyle barış sağlamışlar ve Kiev Rusları ile bir antlaşma imzalamışlardır. Metnin tamamı, İlk Vakayiname'ye kaydedilmiştir.
Kaynakça
- ↑ Rus filosunun büyüklüğü konusunda kaynaklar değişiklikler göstermektedir. 10.000 gemi sayısı İlk Vakayiname'de görülür ve Rum kaynaklarının bazıları 15,000 gemiye kadar çıkan sayılar koyarlar. Kremonalı Liutprand, yalnızca 1,000 gemi olarak yazmıştır; Liutprand'ın raporu Konstantinopolis'te elçi olarak hizmet ederken saldırıya tanıklık eden üvey babasına dayanmaktadır. Günümüz tarihçileri Liutprand'ın verdiği sayıyı daha güvenilir bulurlar. Runciman (1988), p. 111
- ↑ Bazı bilim adaları seferin lideri olarak Novgorod Knezi Oleg'i gösteriler, geleneksel kaynaklara göre ise zaten bir ara ölmüştü Örneğin bakınız, Golb 106-121; Mosin 309-325; Zuckerman 257-268; Christian 341-345.
Kaynaklar
- Christian, David (1998). A History of Russia, Central Asia and Mongolia. 1. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-18321-3.
- Golb, Norman; Pritsak, Omeljan (1982). Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century. Ithaca: Cornell Univ. Press. ISBN 0-8014-1221-8.
- Harris, Jonathan (2007). Constantinople: Capital of Byzantium. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-1-84725-179-4.
- Kendrick, Thomas D. (2004). A History of the Vikings. Mineola, NY: Courier Dover Publications. ISBN 0-486-43396-X.
- Logan, Donald F. (1992). The Vikings in History (2nd bas.). London: Routledge. ISBN 0-415-08396-6.
- Mosin, V. (1931). "Les Khazars et les Byzantins d'apres l'Anonyme de Cambridge". Revue des Études Byzantines 6: 309–325.
- Runciman, Steven (1988). The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-35722-7. https://books.google.com/books?id=XHVzWN6gqxQC.
- Uspensky, Fyodor (1997). The History of the Byzantine Empire. 2. Moscow: Mysl.
- Zuckerman, Constantine (1995). "On the Date of the Khazar’s Conversion to Judaism and the Chronology of the Kings of the Rus' Oleg and Igor". Revue des Études Byzantines 53: 237–270. DOI:10.3406/rebyz.1995.1906.