Süleyman
Süleyman (Arapça: سليمان, sulaymān; İbranice: שלמה, Şlomo veya Şelomo; Latince: Salomone, Yunanca: Σολωμών, İngilizce: Solomon, Fransızca: Salomon, Almanca: Salomo), Kral Davut ile Batşeba'nın oğlu ve İsrail Krallığı'nın üçüncü (1. Tatul, 2. Davut) kralı. Kudüs kentindeki büyük tapınağı inşa etmiştir. Kuran'da nebi (peygamber) olarak zikredilir. Hıristiyan inancında yasa koyucu ve kral olarak saygı görür.
Musevi Kutsal Kitabı'nın Ezgiler Ezgisi, Vaiz ve Özdeyişler kitapları Süleyman tarafından yazılmış kabul edilir. Din dışı tarihte, Süleyman'ın MÖ 970 - 928 yıllarında kral olduğu kabul edilir.
İbranice שלמ kökünden gelen Şlomo adı, kelime anlamıyla "Barış Yapan" demektir. Arapça selim, selamet ve islam sözcükleriyle kökdeştir.
Tevrat'ta Süleyman
Eski Ahit'te Süleyman'ın öyküsü 1. Krallar kitabının ilk 11 bölümünde ve 2. Tarihler kitabının ilk 9 bölümünde anlatılır.
1. “Kral Süleyman firavunun kızının yanı sıra Moavlı, Ammonlu, Edomlu, Saydalı ve Hititli birçok yabancı kadın sevdi.
 |
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer
 Yahudilik Portali
|
2. Bu kadınlar RAB'bin İsrail halkına, "Ne siz onların arasına girin, ne de onlar sizin aranıza girsinler; çünkü onlar kesinlikle sizi kendi ilahlarının ardınca yürümek üzere saptıracaklardır" dediği uluslardandı. Buna karşın, Süleyman onlara sevgiyle bağlandı.
3. Süleyman'ın kral kızlarından yedi yüz karısı ve üç yüz cariyesi vardı. Karıları onu, yolundan saptırdılar.
4. Süleyman yaşlandıkça, karıları onu başka ilahların ardınca yürümek üzere saptırdılar. Böylece Süleyman bütün yüreğini Tanrısı RAB'be adayan babası Davut gibi yaşamadı.
5. Saydalılar'ın tanrıçası Aştoret'e ve Ammonlular'ın iğrenç ilahı Molek'e taptı.
6. Böylece RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı, RAB'bin yolunda yürüyen babası Davut gibi tam anlamıyla RAB'bi izlemedi.
7. Yeruşalim'in doğusundaki tepede Moavlılar'ın iğrenç ilahı Kemoş'a ve Ammonlular'ın iğrenç ilahı Molek'e tapmak için bir yer yaptırdı.
8. İlahlarına buhur yakıp kurban kesen bütün yabancı karıları için de aynı şeyleri yaptı.”[1]
Dini kaynaklara göre Süleyman Kudüs yakınlarındaki Gazze şehrinde doğdu. Davud'un on dokuz kadar oğlu vardı ama Tanrı Davud'un oğulları arasından Süleyman'ı kendisine varis kıldı. Ayrıca dünyaya gelmiş en zengin insan ve peygamberdir. Eski Ahit'te Süleyman döneminde altın ve gümüşün çok bulunmalarından sebep, bir taş parçası kadar değersizleştiği söylenerek, Süleyman ve serveti tasvir edilmektedir. Süleyman'ın bilgeliğinden faydalanmak isteyen, diğer ülke kral ve kraliçelerinin kral Süleyman'a ödül mahiyetinde altın ve değerli eşyalar getirmesi ise, serveti artırıcı etmenlerdendir.
İslam'da Süleyman
İslam kaynaklarına göre Süleyman'ın kuş dilini bildiği, rüzgara, hayvanlara ve cinlere hakim olduğu ifade edilir. Kur'an'da Neml[2] ve Sebe[3] surelerinde kıssası anlatılır. Anlatıma göre Saba Melikesi Belkıs'ın Süleyman'ı ziyaret edip müslüman olduğu, Hüdhüd adlı bir kuş ile haberleştiklerinden bahsedilmiştir. Yine çok ciddi bir hastalık geçirerek tahtı üzerinde ceset gibi kalarak sınandığı; güzel atların sunulduğu, kendisi için erimiş bakır madeninin sel gibi akıtıldığı, Cinler'in Süleyman'ın emriyle heykeller, havuzlar ve Süleyman Tapınağı'nı yaptığı, Belkıs'ın tahtını Süleyman'ın ehli kitap alimi olan baş veziri Asaf, ilim yoluyla göz açıp kapayıncaya kadar getirmiştir. Birçok şairin şiirlerinde kullandığı "Asaf'ın miktarını bilmez Süleyman olmayan" sözüde burdan gelir.[4] Kur'an'a göre Süleyman peygamber, asasına dayanır halde ölmüş, uzun süre öldüğü anlaşılamamış, ancak kurtların kemirmesi ile bastonunun düşmesi sonucu öldüğü anlaşıldıktan sonra defnedilmiştir. Bu ayetle cinlerin gaibi bilemeyecekleri anlatılmak istenir.
Rivayetlere göre Süleyman'ın yeşil yakuttan yüzüğü cennetten getirilmedir. Süleyman'ın mührü, edebiyatta kullanılan bir alegoridir. Mühründe İsmi azam yazılıdır. Pers ve İran folklöründeki pek çok kuş figürünün kullanıldığı masalda, sırrı bilge ve kuş dilinden anlayan Süleyman çözer.
Kaynakça
Ayrıca Bakınız
| Süleyman Davud hanedanlığı | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Davud |
İsrail Kralı M.Ö. 971-931 |
Sonra gelen Rehav'am |
| ||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Wikimedia Commons'ta Süleyman ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.