Suat Hayri Ürgüplü

Suat Hayri Ürgüplü

11. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi 20 Şubat 1965 - 27 Ekim 1965
Cumhurbaşkanı	Cemal Gürsel
Yerine geldiği	İsmet İnönü
Yerine gelen	Süleyman Demirel
Cumhuriyet Senatosu Başkanı
Görev süresi 28 Ekim 1961 - 6 Kasım 1963
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Mehmet Enver Aka
Türkiye Gümrük ve Tekel Bakanı
Görev süresi 9 Mart 1943 - 13 Şubat 1946
Yerine geldiği	Raif Karadeniz
Yerine gelen	Tahsin Çoşkan
Türkiye Büyük Millet Meclisi 6., 7. ve 9. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi	1939 – Kayseri 1943 – Kayseri 1950 – Kayseri
Kişisel bilgiler
Doğum	Suad Hayri 13 Ağustos 1903 Şam, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	26 Aralık 1981 (78 yaşında) İstanbul, Türkiye
Partisi	Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti Adalet Partisi
Eşi	Nigar Ürgüplü (1933-1981)
Çocukları	Hayri Suat Ürgüplü (1936-)
Bitirdiği okul	İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği	Hukukçu
Dini	İslam

Suat Hayri Ürgüplü (d. 13 Ağustos 1903, Şam - ö. 26 Aralık 1981, İstanbul) Türk siyasetçi. I. Dünya Savaşı'na katılma fetvasını veren Şeyhülislam Ürgüplü Hayri Efendi'nin oğludur. Lâle Devri Sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın soyundandır.

Galatasaray Lisesi'nden sonra 1926 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Çeşitli devlet hizmetlerinde bulundu. Türkiye-Yunanistan 1924 Nüfus Mübadelesi mahkemelerinde çalıştı. Galatasaray Spor Kulübü'nde atletizm yaptı.

1929-1932 yılları arasında İstanbul Ticaret Mahkemesi yargıçlığında bulundu.

1939 ve 1943 yıllarında Kayseri Milletvekili seçildi. 2. Şükrü Saraçoğlu kabinesinde Gümrük ve Tekel Bakanı oldu.

Bakanlığında kahve ithalatı konusunda yolsuzluklar olduğu yolunda dedikodular çıkınca örnek bir davranışta bulundu:

“	Adımın da karıştığı kahve yolsuzluğuyla ilgili, bakanlığımda bir komisyon kurulmuştur. Bu teftiş heyetinin selametle çalışabilmesi için, benim, bu bakanlık koltuğundan ayrılmam gerekir; aksi halde, komisyonu etkilerim, sağlıklı bir karar oluşmaz. O nedenle, siyasi ahlak gereği, bakanlıktan istifa ediyorum.	”

Daha sonra Yüce Divan'da yapılan yargılama sonucunda beraat etti. Bu olay halen bazı okullarda idare hukuku dersinde okutulmaktadır.

1950 yılında tekrar TBMM'ye dõndü. 1952 yılına kadar Demokrat Parti Kayseri Milletvekilliği yaptı. Avrupa İstişari Meclisi'nde başkan yardımcılığı görevinde bulundu.

1952 yılında TBMM'den ayrılarak Bonn Büyükelçiliğine getirildi. 1955 yılında Londra, 1959 yılında Washington, 1960 yılında Madrid Büyükelçiliğine atandı.

1961 seçimlerine katılarak Adalet Partisi Kayseri Senatörü seçildi. Cumhuriyet Senatosu'nun ilk başkanı oldu. Bu görevi tamamladıktan sonra 1965 yılında İsmet İnönü'nün başbakanlıktan istifa ettiği 5 Şubat tarihinden 10 Ekim 1965 genel seçimleri sonrasına kadar Adalet Partisi'nin öncülüğündeki koalisyon hükumetinin başkanlığını yaptı. 1966 yılında kontenjan senatörü seçildi. 1972 yılına kadar bu görevde kaldı.

Nihat Erim hükümetinin 17 Nisan 1972 de istifasından sonra, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay yeni hükümeti kurma görevini önce Suat Hayri Ürgüplü'ye verdi. Ancak daha sonra - büyük olasılıkla 12 Mart darbesini yapan komutanların, eski DP ve AP geçmişi nedeniyle uygun bulmamaları nedeniyle - Ürgüplü'nün kabinesini onaylamadı ve yeni hükümeti kurma görevini Ferit Melen'e verdi.

26 Aralık 1981 tarihinde saat 06:35'te 13 yıldır muzdarip olduğu kalp hastalığından dolayı vefat etti. Mezarı Edirnekapı Şehitliği'ndedir.

Ailesi

Suat Hayri Ürgüplü'nün babası Hayri Efendi Osmanlı Devleti'nin son döneminde Şeyhülislamlık yapmış bir din adamıydı. Eşi Nigar Hanım ile 1933 yılında evlenen Ürgüplü'nün bu evlilikten Hayri Suat adında bir oğlu vardı. Hayri Suat Ürgüplü ise 1966 yılında Eski Irak Kralı Faysal'ın nişanlısı ve aynı zamanda son Osmanlı Padişahı Vahdettin'in torunu Prenses Hanzade'nin kızı Prenses Fazıla ile evliydi. Bu evlilikten iki torunu bulunmaktaydı.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen: İsmet İnönü	Türkiye Başbakanı 20 Şubat 1965 - 27 Ekim 1965	Sonra gelen: Süleyman Demirel

Önce gelen: Önce gelen yoktur.	Cumhuriyet Senatosu Başkanı 28 Ekim 1961 - 6 Kasım 1963	Sonra gelen: Mehmet Enver Aka

Önce gelen: Raif Karadeniz	Türkiye Gümrük ve Tekel Bakanı 9 Mart 1943 - 13 Şubat 1946	Sonra gelen: Tahsin Çoşkan

TBMM Cumhuriyet Senatosu başkanları

Suat Hayri Ürgüplü Mehmet Enver Aka İbrahim Şevki Atasagun Tekin Arıburun Sırrı Atalay İhsan Sabri Çağlayangil

Türkiye başbakanları

Kurtuluş Savaşı dönemi (1920–1923)	Mustafa Kemal Atatürk Fevzi Çakmak Rauf Orbay Fethi Okyar

Cumhuriyet dönemi (1923–günümüz)	İsmet İnönü Fethi Okyar İsmet İnönü Celâl Bayar Refik Saydam Ahmet Fikri Tüzer (vekil) Şükrü Saracoğlu Recep Peker Hasan Saka Şemsettin Günaltay Adnan Menderes Cemal Gürsel Emin Fahrettin Özdilek (vekil) İsmet İnönü Suat Hayri Ürgüplü Süleyman Demirel Nihat Erim Ferit Melen Naim Talu Bülent Ecevit Sadi Irmak Süleyman Demirel Bülent Ecevit Süleyman Demirel Bülent Ecevit Süleyman Demirel Bülend Ulusu Turgut Özal Ali Bozer (vekil) Yıldırım Akbulut Mesut Yılmaz Süleyman Demirel Erdal İnönü (vekil) Tansu Çiller Mesut Yılmaz Necmettin Erbakan Mesut Yılmaz Bülent Ecevit Abdullah Gül Recep Tayyip Erdoğan Ahmet Davutoğlu Binali Yıldırım

Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanları

Gümrük ve Tekel Bakanları (1931-1983)	Ali Rana Tarhan Raif Karadeniz Suat Hayri Ürgüplü Tahsin Çoşkan Hasan Şevket Adalan Mehmet Emin Erişirgil Fazıl Şerafettin Bürge Nuri Özsan Rıfkı Salim Burçak Nuri Özsan İbrahim Sıtkı Yırcalı Emin Kalafat Hadi Hüsman Fethi Aşkın Şevket Buladoğlu Orhan Öztrak Mehmet Yüceler Ahmet Topaloğlu İbrahim Tekin Nahit Menteşe Ahmet İhsan Birincioğlu Haydar Özalp Fethi Çelikbaş Mahmut Türkmenoğlu Baran Tuncer Orhan Öztrak Mehmet Can Gün Sazak Tuncay Mataracı Ahmet Çakmak Recai Baturalp Ali Bozer Cafer Tayyar Sadıklar

Maliye ve Gümrük Bakanları (1983-1993)	Vural Arıkan Ahmet Kurtcebe Alptemoçin Ekrem Pakdemirli Adnan Kahveci Sümer Oral İsmet Attila

Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanları (1993-2011)	Mehmet Gölhan Mehmet Gazioğlu Ali Şevki Erek Aykon Doğan Yaman Törüner Namık Kemal Zeybek Rifat Serdaroğlu Şükrü Sina Gürel Mehmet Keçeciler Kürşad Tüzmen Hayati Yazıcı

Gümrük ve Ticaret Bakanları (2011-günümüz)	Hayati Yazıcı Nurettin Canikli Cenap Aşçı Bülent Tüfenkci

14. Türkiye Hükûmeti

2. Saracoğlu Hükûmeti (9 Mart 1943 - 7 Ağustos 1946)

Başvekil	Şükrü Saracoğlu

Adliye Vekili	Ali Rıza Türel → Mümtaz Ökmen

Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili	Ali Rıza Artunkal

Dahiliye (İçişleri) Vekili	Recep Peker → Hilmi Uran

Hariciye (Dışişleri) Vekili	Şükrü Saracoğlu → Hasan Saka → Numan Menemencioğlu

İktisat (Ekonomi) Vekili	Fuat Sirmen

Maliye Vekili	Nurullah Esat Sümer → Fuat Ağralı

Maarif (Eğitim) Vekili	Hasan Âli Yücel

Nafia (Bayındırlık) Vekili	Sırrı Day

Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili	Ahmet Hulusi Alataş → Sadi Konuk

Çalışma Vekili	Sadi Irmak

Ziraat (Tarım) Vekili	Şevket Raşit Hatipoğlu

Ticaret Vekili	Raif Karadeniz → Celal Sait Siren

Gümrük ve İnhisarlar Vekili	Raif Karadeniz → Suat Hayri Ürgüplü → Tahsin Çoşkan

Muhabere ve Münakalat (Haberleşme ve Ulaştırma) Vekili	Ali Fuat Cebesoy

29. Türkiye Hükûmeti

Suad Hayri Ürgüplü Hükümeti (20 Şubat 1965 - 27 Ekim 1965)

Başbakan	Suat Hayri Ürgüplü

Başbakan Yardımcısı	Süleyman Demirel

Devlet Bakanları	Mehmet Altınsoy · Hüseyin Ataman · Şekip İnal

Gümrük ve Tekel Bakanı	Ahmet Topaloğlu

Adalet Bakanı	İhsan Köknel → İrfan Baran

Millî Savunma Bakanı	Hasan Dinçer → Mustafa Hazım Dağlı

İçişleri Bakanı	İzzet Gener → İsmail Hakkı Akdoğan

Dışişleri Bakanı	Hasan Esat Işık

Maliye Bakanı	İhsan Gürsan

Millî Eğitim Bakanı	Nevzat Cihat Bilgehan

Bayındırlık Bakanı	Orhan Alp

İmar ve İskan Bakanı	Ali Recai İskenderoğlu

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Mehmet Faruk Sükan

Ulaştırma Bakanı	Kazım Yurdakul → Mithat San

Tarım Bakanı	Turhan Kapanlı

Çalışma Bakanı	İhsan Sabri Çağlayangil

Köyişleri Bakanı	Seyfi Öztürk → Mustafa Kepir

Ticaret Bakanı	Mustafa Macit Zeren

Sanayi Bakanı	Ali Naili Erdem

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı	Mehmet Turgut

Turizm ve Tanıtma Bakanı	İsmail Hakkı Akdoğan → Ömer Zekai Dorman

Türkiye'nin ABD Büyükelçileri

Ahmet Muhtar Mollaoğlu (1927-1934)
Mehmet Münir Ertegün (1934-1944)
Orhan Halit Erol (1944-1945)
Hüseyin Ragıp Baydur (1945-1948)
Feridun Cemal Erkin (1948-1955)
Ali Haydar Görk (1955-1957)
Suat Hayri Ürgüplü (1957-1960)
Melih Esenbel (1960)
Bülent Uşaklıgil (1960-1962)
Rıfat Turgut Menemencioğlu (1962-1967)
Melih Esenbel (1967-1974)
Aydın Yeğen (1974-1975)
Melih Esenbel (1975-1979)
Mustafa Şükrü Elekdağ (1979-1989)
Nüzhet Kandemir (1989-1998)
Baki İlkin (1998-2001)
Faruk Loğoğlu (2001-2005)
Nabi Şensoy (2006-2010)
Namık Tan (2010-2014)
Serdar Kılıç (2014-)

Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçileri

Yusuf Kemal Tengirşenk (1924)
Zekai Apaydın (1924-1925)
Ahmet Ferit Tek (1925-1932)
Münir Ertegün (1932-1934)
Fethi Okyar (1934-1939)
Tevfik Rüştü Aras (1939-1942)
Rauf Orbay (1942-1944)
Ruşen Eşref Ünaydın (1944-1945)
Cevat Açıkalın (1945-1952)
Hüseyin Ragıp Baydur (1952-1955)
Suat Hayri Ürgüplü (1955-1957)
Muharrem Nuri Birgi (1957-1960)
Feridun Cemal Erkin (1960-1962)
Kemal Kavur (1962-1963)
Zeki Kuneralp (1964-1966)
Haluk Bayülken (1966-1969)
Zeki Kuneralp (1969-1972)
Rıfat Turgut Menemencioğlu (1972-1978)
Vahap Aşiroğlu (1978-1981)
Rahmi Gümrükçüoğlu (1981-1988)
Nurver Nureş (1989-1991)
Candemir Önhon (1991-1995)
Özdem Sanberk (1995-2000)
Korkmaz Haktanır (2000-2002)
Akın Alptuna (2003-2007)
Mehmet Yiğit Alpogan (2007-2010)
Ahmet Ünal Çeviköz (2010-2014)
Abdurrahman Bilgiç (2014-)

Türkiye'nin İspanya büyükelçileri

Ragıp Raif Bey (1921-1922)
Yahya Kemal Beyatlı (1929-1934)
Tevfik Kamil Koperler (1934-1939)
Hulusi Fuat Tugay (1939-1944)
Faik Zihni Akdur (1951-1952)
Kemal Köprülü (1952-1955)
Feridun Cemal Erkin (1955-1957)
Ali Haydar Görk (1957-1960)
Suat Hayri Ürgüplü (1960)
Kadri Rızan (1960-1963)
Nureddin Vergin (1963-1965)
Seyfullah Esin (1965-1967)
Adnan Kural (1967-1969)
Sadi Eklem (1969-1972)
Zeki Kuneralp (1972-1979)
Mehmet Baydur (1979-1983)
Semih Akbil (1984-1986)
Cenap Keskin (1986-1988)
Nazmi Akıman (1989-1990)
Nabi Şensoy (1990-1994)
Aydın Yeğen (1994-1996)
Gün Gür (1996-1999)
Uğurtan Akıncı (1999-2002)
Volkan Vural (2003-2006)
Ender Arat (2007-2011)
Ayşe Sinirlioğlu (2011-2014)
Ömer Önhon (2014-)

Türkiye'nin Almanya Büyükelçileri

Berlin Büyükelçiliği	Kemalettin Sami Gökçen (1929-1934) Mehmet Hamdi Arpağ (1934-1939) Hüsrev Gerede (1939-1942) Saffet Arıkan (1942-1944)

Bonn Büyükelçiliği	Nizamettin Ayaşlı (1950-1952) Suat Hayri Ürgüplü (1952-1955) Seyfullah Esin (1955-1957) Settar İksel (1957-1961) Mehmet Baydur (1961-1964) Ziya Müezzinoğlu (1964-1966) Oğuz Gökmen (1966-1972) Vahit Melih Halefoğlu (1972-1982) Oktay İşcen (1982-1988) Reşat Arım (1988-1990) Onur Öymen (1990-1995) Volkan Vural (1995-1998)

Berlin Büyükelçiliği	Tugay Uluçevik (1998-2000) Osman Korutürk (2000-2003) Mehmet Ali İrtemçelik (2003-2008) Ahmet Acet (2008-2011) Hüseyin Avni Karslıoğlu (2012-2016) Ali Kemal Aydın (2016-)

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/11/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.