Türkiye'de enerji

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir.
Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız.

Türkiye'de enerji kaynakları yetersizdir, dışa bağımlı durumdadır. 1997 yılında elektriğin %38,5'i hidroelektrik olmak üzere, %71,7'si yerli kaynaklardan üretilirken, 2020'de yerlilik payının %35'e düşmesi beklenmektedir [1].

Enerjinin değişim ve dönüşüme uğramamış haline birincil enerji kaynaklar denilir: Petrol, doğal gaz, kömür, hidrolik, nükleer, biyokütle, gelgit- dalga, rüzgâr ve güneş enerjisi gibi. Birincil enerjinin dönüştürülmesi ile ikincil enerji kaynakları elde edilir: Elektrik, motorin, benzin, kok kömürü, petrokok, hava gazı, LPG gibi[2].

Türkiye'de enerji tüketiminin kaynaklar bazında dağılımı

Kişi başı enerji tüketimi, dünyada 1,87 ton eşdeğer petrol(tep), Türkiye'de 1,59 tep'tür. Kişi başına elektrik tüketimi dünyada 3155 kWh, Türkiye'de 3058 kWh'tir. Dünyada ortalama kişi başına Karbon salınımı 4,88 ton/kişi, Türkiye'de 4,33 ton/yıl'dır.

Mevcut tüketim

Türkiye'de birincil enerji üretiminin kaynaklar bazında dağılımı

Birincil kaynakların payları; %33,1 petrol, %30,3 kömür ve %23,7 doğalgaz, %6,4 hidrolik, %4,9 nükleer, %1,6 diğer yenilenebilir kaynaklar (güneş, rüzgâr, biyoyakıt, jeotermal) şeklinde sıralanır. Dünyada elektrik sırasıyla; %41 kömür, %21 doğalgaz, %16 hidroelektrikten elde edilir. 2011 yılında 32 228,9 Btep (bin ton eşdeğer petrol) enerji üretilmiştir.

2011 yılında Türkiye, 114 480,2 Btep enerji tüketimi ile dünyada 23. sıradadır.

Türkiye'de 2011 yılı birincil enerji kaynakları sırasıyla; %50 linyit, %14 hidrolik, %8 odun, %8 petrol, %5 jeotermal ısı, %4 taş kömürü şeklindedir. Enerji tüketiminde enerji kaynaklarının payları; %33 doğalgaz, %27 petrol, %15 taş kömürü, %14 linyit, %4 hidrolik, %2 odun, %2 petrokok, %1 jeotermal, %1 bitki-hayvan atıkları, %1 güneş, %1 jeotermal, şeklindedir. Enerji ihtiyacının %60'ının karşılandığı petrol ve doğalgaz büyük oranda ithal edilmektedir.

Enerji kaynakları içinde yerlilik payı yıllar içinde azalmıştır. Enerji tüketiminde yerlilik payı 1990'da %48,1 iken 2011 yılında %28,2'ye düşmüştür.

Yenilenemez kaynaklar

Nükleer enerji ile fosil yakıtlar olan kömür, petrol ve doğalgaz tükenebilir enerji türleridir. Dünyada fosil yakıtlarının kalan kullanım ömürleri petrolde 54 yıl, doğal gazda 64 yıl, kömürde 112 yıldır.

Türkiye'de fosil yakıtlarda tespit edilen rezervler; 11.444,9 milyon ton linyit, 1.334,6 milyon ton taş kömürü, 6,2 milyar m³ doğal gaz, 44,3 milyon ton petrol olarak belirlenmiştir.

Türkiye'de 52.911 MW kurulu güce sahip elektrik santrallerinin; %64'ü fosil yatıkları kullanıldığı termik santraller, %36'sı yenilenebilir enerji ile çalışan jeotermal, rüzgar ve hidroelektrik santralleridir.

Yenilenebilir kaynaklar

Hidrolik, jeotermal, biyokütle, güneş ve rüzgâr enerjisi yaygın yararlanılan yenilenebilir kaynaklardır. Türkiye'nin yenilenebilir enerji potansiyeli 19 GW olarak belirlenmiştir.

Kaynakça

  1. BACANLI, Dr. Ülker GÜNER. "TÜRKİYE’ DE ENERJİ KAYNAKLARI VE HİDROELEKTİRİK ENERJİNİN ÖNEMİ". dektmk.org.tr. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140327125403/http://www.dektmk.org.tr:80/pdf/enerji_kongresi_10/UlkerGunerBacanli.pdf. Erişim tarihi: 15 Kasım 2015.
  2. KOÇ, Prof. Dr.Erdem; ŞENEL, Mahmut Can. "DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ENERJİ DURUMU". Mühendis ve Makina sayı:639. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151010052701/http://www.mmo.org.tr:80/resimler/dosya_ekler/a8c16d2696b35f9_ek.pdf. Erişim tarihi: 15 Kasım 2015.
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/25/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.