Vasili Vasilyeviç Golitsın
Prens Vasili Vasilyeviç Golitsın (Gallitzin) (Rusça: Василий Васильевич Голицын, d. 1643 - ö. 21 Nisan 1714 -eski Rus takvimi 2 Mayıs 1714-, Holmogori, Rus Çarlığı), Rus devlet adamı. Sofia Alekseyevna'nın naipliği sırasında (1682-89) baş danışmanlığını yapmış ve Rus dış politikasına yön vermiştir.
Çok iyi bir eğitim gören ve Batı Avrupa kültüründen büyük ölçüde etkilenen Golitsın, 1676'da Çar Aleksey (hükümdarlığı 1645-76) tarafından boyarlığa yükseltildi ve geniş siyasi yetkilerle Ukrayna'daki bir birliğin komutanlığına atandı. Çar III. Fyodor döneminde (1676-82) devlet hizmetinde çalışmayı sürdürerek askerlik hizmetini yeniden düzenlemek üzere oluşturulan bir kurulda görev aldı ve kurul adına Moskovalı soylu aileler arasındaki karmaşık hiyerarşide öncelikleri belirleyen sistemin (mestniçestvo) kaldırılmasını önerdi.
Sofia Alekseyevna 1682'de kardeşi V. İvan'la üvey kardeşi I. Petro'nun (Büyük Petro) kral naibi olduktan sonra, âşığı olan Golitsın'ı Dışişleri Bakanlığı'nın (posolski prikaz) başına getirdi, 1684'te de başmühürdarı yaptı. Golitsın bu dönemde Batı Avrupa ülkeleriyle diplomatik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi, serfliğin kaldırılması, toplumda dinsel hoşgörünün yerleştirilmesi ve sanayi tesislerinin kurulması gibi konularda birçok kapsamlı reform önerisi hazırladı, ama Sofia'nın siyasi rakipleri ve Petro'nun annesinin akrabaları olan Narışkinleri destekleyen gelenekçi kesimlerin muhalefeti nedeniyle bunları uygulayamadı.
Bunun üzerine uğraşlarını dışişleri alanında yoğunlaştıran Golitsin, İsveç, Polonya, İngiltere ve öteki Batı ülkeleriyle ticari ilişkileri geliştirdi. Ayrıca 1686'da Polonya'yla yaptığı bir barış ve ittifak antlaşmasıyla bu ülkenin Kiev'in ve Dinyeper Nehrinin doğusundaki bütün toprakların Rusya'ya ait olduğunu kabul etmesini sağladı. Aynı antlaşmayla Rusya, Polonya'yla müttefikleri Avusturya ve Venedik'in Osmanlılara karşı oluşturduğu Kutsal Birlik'e girmeyi kabul etti. Golitsın'ın Osmanlıların tebası olan Kırım Tatarlarına karşı antlaşma gereği düzenlediği iki sefer de (1687, 1689) ağır yenilgiyle sonuçlandı (1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı).[1]
Öte yandan Çin'le yürüttüğü görüşmelerin sonucunda imzalanan Nerçinsk Antlaşması'yla (1689) Amur Nehri Rus-Çin sınırı olarak belirlendi ve böylece Rusya'nın Büyük Okyanusa doğru genişlemesinin önündeki engeller kalkmış oldu. Ama Nerçinsk Antlaşması'yla kazanılan diplomatik başarı, Narışkinlerin bir darbeyle Sofia'yı yönetimden uzaklaştırıp Petro'yu tahta çıkarmasını engelleyemedi (Ağustos 1689).
Petro'nun tahta çıkmasından sonra unvanları geri alınan Golitsın, yaşamının geri kalan bölümünü sürgünde geçirdi.
Kaynakça
| ||||||||||||||||||||||||
