Yozgat Ayaklanması

Çapanoğlu Ayaklanması
İç Cephe-Ayaklanmalar
Tarih 1. 15 Mayıs 1920 – 27 Ağustos 1920 2. 5 Eylül 1920 – 30 Aralık 1920 Bölge Yozgat, Tokat, Sivas Sonuç Ayaklanma bastırıldı.
Taraflar
Kuva-yi Seyyare	Çapanoğulları

Yozgat Ayaklanması veya Çapanoğlu Ayaklanması (I-II), Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk'ün halkı milli direniş ve asker, erzak, yiyecek, giyecek, yardım toplamak amaçlı çağırmak için il il gezerken Yozgat'a uğraması ve Yozgat'ın en güçlü ailesi olan Çapanoğulları'ndan yardım istemesi ile gelişmeye başlamıştır. Milli Mücadele' ye karşı bölgedeki ilk huzursuzluklar, Yozgat'ın dışında, Yıldızeli'nde başladı.

Ankara Hükumeti'ne karşı olan bu ayaklanma, Çerkez Ethem'in emrindeki Kuva-yi Seyyare tarafından bastırılmıştır.

Çapanoğlu isyanı; Milli Mücadele yıllarının başında çıkan bir olaydır. Bu hareket, Çapanoğulları ailesi dışında başlamış, daha sonra bir anlamda bu aile, isyanın içerisine çekilmiştir. Bu nedenle de bu olaya “Yozgat İsyanı” değil de “Çapanoğlu isyanı” denilmiştir. Bu geniş ailenin sadece bir kısmı isyana teşebbüs etmiş, diğerleri tamamen olayın dışında kalmıştır. Zaten, Yozgat halkı da bu olayı hiç benimsememiş, hatta Milli Mücadele’nin başarışa kavuşması için gayret sarf etmiştir. Çapanoğlu İsyanı’nın lideri konumunda olan Edip, Celal ve Halit Bey’ler Çapanoğlu Süleyman Bey’in üçüncü kuşaktan torunu olan Hacı Osman Nuri Bey’in oğullarıdır. Hacı Osman Nuri Bey’in dördüncü oğlu olan Salih Bey ise, bu hadisenin tamamen dışında kalmıştır.

Çapanoğlu İsyanları’nın genel olarak üç sebebi üzerinde durulur:

1- Çapanoğlu Celal Bey’lerin İttihat ve Terakki Partisi’nin kötü muamelelerine maruz kalmaları nedeniyle Anadolu’nun kurtuluşu için başlatılan Milli Kurtuluş hareketini bir İttihat ve Terakki hareketi olarak değerlendirmeleri

2- Daha önce Anadolu’daki ayanlar arasında en güçlü olan bu ailenin nüfuzu oldukça büyüktü. Son zamanlarda nüfuzunu yitiren bu ailenin tekrar aynı güce ulaşmanın yollarını aramış olmaları

3- Yozgat’ta daha önceleri “Celali, Baba Zünnûn ve Baba’i” gibi isyanlar da yaşanmıştır. Bu isyanların hemen hepsi çeşitli inançların istismarı şeklinde ortaya çıkmış olup, mevcut idareyi ele geçirmek gibi bir hedefleri de yoktur. Çapanoğlu İsyanı’nı da bir an böyle düşünülecek olursa, bunların Kuvâ-yi Milliye’yi desteklemeleri gerekirdi. Fakat durum aksine tezahür ettiğine göre bu hadisenin sebebinin farklı olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır.