Aleksios Aksuh

Aleksios Axouch (Aksuh) ya da Axouchos, ayrıca Axuch olarak da tercüme edilir, (Yunanca: Ἀλέξιος Ἀξούχ ya da Ἀξοῦχος, 12. yüzyıl Türk asıllı Bizans aristokrat ve askeri lideri.

Biyografi

İmparator II. Yannis Komnenos hükümdarlığında ve oğlu I. Manuel Komnenos hükümdarlığının ilk dönemlerinde Megas Domestikos ("Bizans ordusu komutanı") olan Yannis Aksuh'un oğludur.[1][2] Aleksios'un kendisi, II. Yannis'in en büyük oğlu, ortak imparator ve 1142 yılında ölen Aleksios Komnenos'un kızı Maria Komnene ile evlenmiştir.[1][3]

Tecrübeli asker olan Aleksios Prōtostratōr rütbesi ile ödüllendirilmiştir ve I. Manuel Komnenos (1143–1180 arası hükümdar) hükümdarlığının orta dönemlerinde birçok askeri sefer katılmıştır.[1] Megas doux Aleksios Komnenos'un yenilgisini takiben Bizans'ın pozisyonunu tekrar kazanma çabaları için 1157 yılında Güney İtalya'ya gönderilmiştir.[3][4] Kuzey İtalya'yı yöneten Kutsal Roma İmparatoru ile var olan hassas ilişkileri yönetirken, aynı zamanda karşılıklı itimatsızlık ile mücadele ederek, görevini çok açık bir şekilde başarmış ve Kral Sicilyalı I. William ile 1158 yılında Bizans ordusunu İtalya macerasından çıkaracak onurlu bir anlaşma imzalamıştır.[5] Bu anlaşma ile politikaları Kilikya'da Ermenistan Prensi II. Toros'a karşı ilgi çekici bir şekilde başarısızlığa uğrayan Manuel'in dikkatini Doğu'ya vermesini sağlamıştır.[6] 1165 yılında Aleksios, baş komutan (strategos autokrator) ve vali (doux) olarak Klikya'ya gönderilmiştir.[3][7] Muhtemelen 1166 yılınad geleceğin Macaristan Kralı olacak III. Béla ile beraber savaşa katılmıştır.[1][3]

Yaklaşık 1167/70 yıllarında, Manuel'in gözünden düşmüştür, bunun birinci sebebi imparatora karşı komplo kurmakla suçlanması; ikincisi ise Konstantinopolis'te bulunan sarayında Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı II. Kılıç Arslan'a (1156–1192 arası hükümdar) karşı karşı yaptığı sefer ve zaferleri betimleyen ihtişamlı resimlerde gelenek olduğu üzere Manuel'i göstermemesş nedeniyle eleştirilmesidir.[1][8] Bunların yanında Aleksios, "büyü yapmak" ve Latin "büyücülerle" işbirliği yaparak İmparatoriçe Antakyalı Maria'nın velihat çocuk doğurmasını engellemek için ilaç vermekle suçlanmıştır.[9] Tarihçi Yannis Kinnamos komplo suçlamalarının gerçek olduğunu fakat Niketas Honiates ise Aksuh'a kendini güvensiz hisseden Manuel tarafından tuzak kurulduğuna inanır.[10] Özellikle Honiates, Manuel'in bir sonraki imparatorun isminin "A" ile başlayacağını söyleyen AIMA kehaneti yüzünden Aksuh ve kuzeni geleceğin I. Andronikos Komnenos'tan (1182–1185 arası hükümdar) şüphelendiğini yazar.[11] Gerçek ne olursa olsun, Aleksios suçlu bulunmuş ve hayatının kalanını geçirmesi üzerine manastıra kapatılmıştır,[1] Manuel tarafından serbest bırakılması için karısının çabaları boşa çıkmıştır.[3] Manastıra kapatıldıktan birkaç yıl sonra Aleksios'un öldüğü, Karısı Maria'nın da kocasının kaderi karşısında üzüntüsünden öldüğü yazılmaktadır.[3] Aleksios Aksuh'un birisi İmparator III. Aleksios Angelos'a ( 1195–1203 arası hükümdar) karşı başarısız isyana önderlik edip bu sırada öldürülen "Şişman" Yannis Komnenos olmak üzere iki oğlu vardır.[1][3]

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 5 6 7 ODB, "Axouch" (A. Kazhdan, A. Cutler), p. 239.
  2. ↑ Magdalino 2002, ss. 195, 207.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Guilland 1967, s. 481.
  4. ↑ Magdalino 2002, ss. 60–61.
  5. ↑ Magdalino 2002, ss. 61–63.
  6. ↑ Magdalino 2002, ss. 61, 67.
  7. ↑ Magdalino 2002, s. 107.
  8. ↑ ODB, "History Painting" (239, 938–939.
  9. ↑ Garland, Lynda; Stone, Andrew (2006). "Mary of Antioch". De Imperatoribus Romanis: An Online Encyclopedia of Roman Rulers and Their Families. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150325062131/http://www.roman-emperors.org:80/maryant.htm. Erişim tarihi: 5 Nisan 2012.
  10. ↑ Magdalino 2002, ss. 19, 218.
  11. ↑ Magdalino 2002, ss. 6–7.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/6/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.