Böğ
 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||
|
metne bakınız | ||||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||||
|
Böğler ya da Böyüler[1] (Solifugae), örümceğimsiler sınıfından eklembacaklı takımıdır ve dünya çapında 153 cinste toplanan yaklaşık 1000 den fazla türü vardır.
Görünüşleri örümcekleri andırır. Vücutları iki bölümden (tagmata) oluşur: karın (opisthosoma) ile baş ve göğsün kaynaşmışı olan prosoma. Prosoma ön ucunda ağız bölgesinde bir çift genellde iri keliser bulunur. Çok hızlı hareket ederler. Çoğu gececildir ve çöllerde yaşar. Avları yerdeki eklembacaklılar ve diğer ufak hayvanlardır. Türlerinin çoğu (% 25) Afrika'da Namibya'da bulunur. Fosil kayıtları oldukça azdır (yarım düzine). Bir metreye kadar sıçrayabilirler. Örümceğimsiler sınıfının en hızlısıdır. Hızlı koşma konusunda Eklembacaklılar filumu içinde yer alan Amerika hamamböceği (Periplaneta americana) türünden sonra ikinci sırada Galeodes cinsinden böyüler yer alır.[1]
Adlandırma
Türkiyede daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülürler ve halk arasında en çok sarıkız adı ile bilinir. Böğü, böyü adları da kullanılır.
Sınıflandırma
Dünya genelinde yaklaşık 1065 böğ türü tanımlanmıştır ve bunlar 153 cinste ve 12 familyada toplanır:[2]
- Ammotrechidae
- Ceromidae
- Daesiidae
- Eremobatidae
- Galeodidae
- Gylippidae
- Hexisopodidae
- Karschiidae
- Melanoblossidae
- Mummuciidae
- Rhagodidae
- Solpugidae
| ülke | familya | cins | tür |
| Türkiye | 6 | 15 | 43 |
| İran | 5 | 33 | 72 |
| Irak | 5 | 12 | 26 |
| Suriye | 5 | 11 | 19 |
| Azerbaycan | 5 | 6 | 12 |
| Avrupa (Yunanistan, Kıbrıs ve Bulgaristan dahil) | 4 | 9 | 18 |
| Kıbrıs | 4 | 4 | 5 |
| Ermenistan | 4 | 4 | 6 |
| Yunanistan | 3 | 7 | 10 |
| Gürcistan | 1 | 1 | 1 |
| Bulgaristan | 1 | 1 | 1 |
Kaynaklar
- 1 2 Koç, Halil (2007). Güneydoğu Anadolu böyü (Arachnida:Solifugae) faunası: sistematiği, zoocoğrafyası ve ekolojisi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, tez danışmanı: Hüseyin Arıkan, Bornova İzmir, Aralık 2007
- ↑ Levin, Simon A. (2001). Encyclopedia of biodiversity, Volume 1. 2001: Academic Press. s. 943. ISBN 978-0-12-226866-3. http://books.google.com/?id=N9IIVBBmbrsC&dq=Solifuge&q=species+of+solifuge#search_anchor.