İngiliz Milletler Topluluğu

İngiliz Milletler Topluluğu

İngiliz Milletler Topluluğu (İngilizce: Commonwealth of Nations), geçmişte Britanya İmparatorluğu'nun parçası olan devletler ile sonradan katılmış devletlerin oluşturduğu uluslararası bir koalisyon.

Köken bilimi

II. Elizabeth

Kelime kökeni olarak Eski İngilizce'de "ortak çıkar, fayda" anlamına gelen commonwealth sözcüğü günümüz İngilizce'sinde "bağımsız devlet" (genellikle demokratik cumhuriyet) anlamında kullanılır.[1]

Birleşik Krallık tarihi
İngiliz Milletler Topluluğu'na üye ülkeler haritada mavi renk ile gösterilmişlerdir

1648 İngiliz Devrimi sonrasında, I. Charles'in idam edilmesi (1649) ve kraliyetin lağvedilmesi ile ortaya çıkan ve 1660 yılında II. Charles'ın kral olmasıyla son bulan cumhuriyetçi döneme "Commonwealth Dönemi" denir. İç savaşı bastıran general Oliver Cromwell önce parlamentonun başkanı, sonra da diktatör olarak hüküm sürmüştür. Kral olmayı reddetmiş, kendisini İngiliz Cumhuriyeti'nin "Muhafız Efendisi" olarak tanımlamıştır. 1658'de Cromwell'in ölümünden sonra oğlu Richard yerini dolduramamış, 1659'da sürgüne gönderilmiştir. 1660 yılında da kraliyetin yeniden kurulmuş ve II. Charles başa geçmiştir.

Günümüzde Commonwealth, Birleşik Krallık önderliğinde bir araya gelmiş, bağımsız devletleri nitelemek amacıyla kullanılır. İngiliz Milletler Topluluğu karşılıklı ekonomik etkileşime dayanan bir oluşumdur. Büyük çoğunluğu tarihte Britanya İmparatorluğu'nun eyaleti veya sömürgesi olmuş ülkelerdir ve günümüzde çoğu bağımsız olan bu ülkeler kendi rızalarıyla bu oluşumun bir parçası olarak kalmaya devam etmektedirler. Bu devletlerin bir kısmı geçmişte imparatorluğun parçası olmamakla beraber sonradan birliğe katılmışlardır. Zaman içerisinde bu topluluğu terkeden, topluluktan çıkarılan ve sonradan geri kabul edilen ülkeler olmuştur (Bkz. üye ülkeler listesi). Üye ülkelerin bir kısmı Birleşik Krallık hükümdarını sembolik olarak en üst düzey yöneticileri olarak tanırlar. Birbirlerinden farklı yönetim biçimleriyle (meşrutiyet, demokrasi, diktatörlük vs.) yönetilebilirler.

Bu milletlerin Birleşik Krallık'taki ayrıcalıkları

Birleşik Krallık Genel Valileri

Birleşik Krallık Kral/Kraliçesi tarafından Devlet Başkanı sıfatıyla temsilci atadığı Genel Valiler

Genel Valilerin Görevleri

Devlet Başkanı ve hükümdarı “Kraliçe II. Elizabeth"'dir. Kraliçe'nin temsilcisi Genel Vali'dir ve genellikle emekli olmuş eski politikacılar veya diğer seçkin ülke arasından Başbakan önerisiyle Kraliçe tarafından atanır. Genel Vali, siyaset dışı bir figür olup Avam Kamarası ve Senato'nun çıkardığı kararnamelere kraliyet onayını sağlamak, devlet belgelerini imzalamak, parlamento toplantılarını resmen açıp kapatmak ve seçimler öncesi parlamentoyu feshetmek gibi görevleri vardır. Hem Kraliçe hem de Genel Vali çok az yetkiye sahip sadece göstermelik yöneticilerdir ve hemen her zaman Hükümet Başkanı Başbakan'ın tavsiyesi doğrultusunda hareket ederler.

İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları

Her dört senede bir Olimpiyat Oyunları benzeri, "İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları" düzenlenmektedir.

2006 yılında düzenlenen oyunlar Melbourne'de gerçekleşmiş, 71 ülkeden toplam 4.500 sporcu katılmıştır.

En son olarak 3-14 EKim 2010 tarihleri arasında Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de gerçekleştirilen 19. İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları (19th Commonwealth Games Delhi 2010)toplamda 17 spor branşında 6081 sporcu ile 260 adet müsabaka ile gerçekleştirilmiştir. Onyedi spor branşının dağılımları şu şekildedir;

01 - Yüzme (yüzme, atlama ve senkronize yüzme)

02 - Okçuluk

03 - Atletizm

04 - Badminton

05 - Boks

06 - Bisiklet (yol yarışı ve kulvar yarışları)

07 - Cimnastik (artistik ve ritmik)

08 - Çim Hokeyi

09 - Lawn Bowls - (Lawn topları - Türkiye'de Bocce Dart ve Bowling Federasyonu'na girer)

10 - Netball

11 - Rugby Sevens - (7'li Ragbi)

12 - Atıcılık

13 - Skvaş

14 - Masa Tenisi

15 - Tenis

16 - Halter

17 - Güreş

Bu ülkelerin askeri ve siyasi yetkilileri, bazı anma günleri ve törenlerinde bir araya gelirler.

Üye Ülkeler

Üyelik tarihine ve bölgelere göre sıralama:

Avrupa

Kuzey Amerika

Orta Amerika

Güney Amerika

Afrika

Asya

Avustralya veya Okyanusya

Amerika Birleşik Devletleri önceden bir İngiliz sömürgesi olmasına rağmen bu topluluğa üye değildir.

Eski Üyeler

Kaynak

  1. Oxford İngilizce Sözlük 2e, 2003, "commonwealth"
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/24/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.