Erciş

Koordinatlar: 39°1′52″K 43°21′35″D / 39.03111°K 43.35972°D / 39.03111; 43.35972

Erciş
  İlçe  
Türkiye'de yeri
İlin siyasi haritası
Erciş'ten bir görünüm.(2008)
Koordinatlar: 39°1′52″K 43°21′35″D / 39.03111°K 43.35972°D / 39.03111; 43.35972
Ülke Türkiye
İl Van
Coğrafi bölge Doğu Anadolu Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Mehmet Şirin Yaşar[1]
 - Belediye başkanı Mehmet Şirin Yaşar (Kayyum)
Yüzölçümü
 - Toplam 2.115 km2 (816,6 mi2)
Rakım 1.750 m (5.741 ft)
Nüfus (2015)[2]
 - Toplam 173,795
 - Kır -
 - Şehir 173,795
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 65400
İl alan kodu 432
İl plaka kodu 65
İnternet sitesi: Erciş Belediyesi

Erciş (Kürtce: Erdîş), Van ilinin bir ilçesidir. Van Gölü'nden 5 km içeride, 25 metre yükseklikte kurulmuş olan Erciş'in Van'a uzaklığı ise 100 kilometredir.

Coğrafyası

101 mahallesi bulunmaktadır bunlardan 15'i Merkez Mahalle 86'sı ise Kırsal Mahalledir. Bugün de çevre il ve ilçelerden yoğun şekilde göç almaktadır.

13. yüzyılda ünlü ticaret yolunun geçtiği Erciş'in bugün doğunun batıya açılan kapısı olması buraya ayrı bir önem kazandırmıştır. İran'dan Ortadoğu ülkelerine giden transit yol buradan geçmektedir. Erciş-Ağrı, Erciş-Bitlis ve Erciş-Van karayoluyla yurdumuzun her tarafından gidilmektedir

Erciş Ovası, Van Gölü kıyılarının en geniş ovalarından biridir. Ova, geniş vadiler boyunca içerilere sokulmuştur. Zilan Deresi'nin geçtiği yerlere "Hatun Çukurovası", üzerinde Erciş ilçesinin bulunduğu düzlüğe de "Suluova" adı verilmektedir. Ayrıca bol otlu ve sulu birçok ova ve yaylası bulunmaktadır. Belli başlı akarsuları, ovayı kuzeyden güneye geçen Zilan deresi, Deliçay, İrşad Çayı ve Yekmal Çayı'dır.

Kuzeyinde Aladağ ve Tendürek, İlçeye yaklaştıkça Meydan Dağı, Gürgür, Baba Dağı, Zurnaki Tepe, hemen devamında Grekor ve Kızılkaya Tepeleri ilçeye hakim yükseltilerdir 1841 yılında Van Gölü sularının tekrar alçalıp yükselmesi sonucu Erciş halkı, eski yerleşim yerleri olan Erciş Kalesi ve civarını terkederek Yukarı Çınarlı, Gölağzı, Kasımbağı, Alkanat ve Çelebibağı'na, idare merkezi de bugünkü Erciş'in kurulduğu 15-20 hanelik bir köy olan Eganis (Akans) adı verilen yere taşınmış ve burası Erciş adını almıştır. 1910 yılında ilçe olmuş, 18 Mayıs 1915 'te Rus ve Ermeni işbirliği ile işgal edilmiş ve 1 Nisan 1918'de de kurtarılmıştır.

Tarihte Arzaşkun, Arsissa, Argişti Khinili, Arciş, Ardişi, Eganis, Erdiş şeklinde geçen ilçenin adını, Urartu Krallarından II. Arsissa veya bu topraklar üzerinde kurulduğu belirtilen Arsissa veya Arzaşkun adlı şehirlerden aldığı tahmin edilmektedir. Bugün Erciş'te birçok tarihi eser ve yer bulunmaktadır. İlçenin Çelebibağı mahallesinde Tunç Çağından günümüze kadar kullanılan ve üzerinde Urartular'a Selçuklular'a Osmanlılar'a, Celayirlilere ve Karakoyunlular'a ait değişik örneklerin bulunduğu mezarlığı, Van Bitlis ve Ağrı yol güzergahlarında bulunan Karakoyunlular'a ait Kadem Paşa Hatun, Zortul ve Akçayuva Kübmetleri, Osmanlı-İran savaşlarında büyük önem kazanan ve şu anda Van Gölü suları içerisinde sadece iki yıkık bedeni kalan Erciş Kalesi, ilçenin hemen kuzeyinde Urartular'dan kaldığı belirtilen Zernaki şehir kalıntısı sadece birkaçıdır.

Erciş, 1365-1469 arasında Doğu Anadolu ve Irak ve İran'a egemen olan Azeri Türkmen Karakoyunlu Devleti'nin başkentliğini de yapmıştır.

Doğu Anadolu bölgesinin Tatvan'la birlikte en gelişmiş ve düzenli ilçesidir. Ticaret hayatı güçlüdür fakat özellikle kükürt gibi doğal ürünlerini işleyecek bir orta boy sanayiden yoksundur. Şehrin önemli geçim kaynaklarının başında Erciş Şeker Fabrikası gelmektedir. Ayrıca Van Gölü havzasındaki ilçe belediyeler içerisinde ekonomik gelişme itibariyle ilk sıradadır. Kültürel havza itibariyle ise, Van kentinden çok Ahlat ve Adilcevaz kuzey Van Gölü hattına daha yakındır. Bu yönüyle Van ve Erzurum arasındaki kültürel geçiş bölgesi özelliği gösterir. Folklorik öğeleri daha çok Bitlis havzasının karakterini gösterir. Bölgesinin demografik ve ekonomik çekim merkezidir. Doğal güzellikleri itibariyle Ahlat'tan sonra ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Şehrin Osmanlı dönemindeki mahalle düzeni korunmakla beraber daha sonraki yıllarda yüksek katlı yapılaşmaların artmasıyla otantik görünümünü kaybetmiştir. Van Gölü kıyıları da aynı ekolojik sorunla yüz yüzedir. Korunması ve doğal özellikleri geliştirilmesi gereken bir mahalledir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[3] 46.725 14.072 32.653
1970[4] 53.531 19.532 33.999
1975[5] 61.308 22.351 38.957
1980[6] 73.343 27.582 45.761
1985[7] 89.970 36.582 53.388
1990[8] 99.754 40.481 59.273
2000[9] 147.421 70.881 76.540
2007[10] 152.201 77.464 74.737
2008[11] 154.499 73.733 80.766
2009[12] 158.795 74.858 83.937
2010[13] 161.612 77.065 84.547
2011[14] 159.450 76.463 82.987
2012[15] 165.953 81.212 84.741
2013[16] 170.124 170.124 veri yok
2014[17] 172.823 172.823 veri yok
2015[18] 173.795 173.795 veri yok

Yerel yönetim

Eylül 2016'da "PKK-KCK'ya yardım ve destek verdiği gerekçesiyle 14 Kasım 2015'te tutuklanan belediye başkanı Diba Keskin'in yerine 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe giren 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca kaymakam Mehmet Şirin Yaşar kayyum olarak atandı.[19]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. http://www.ercis.gov.tr/
  2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDfgUVa. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  3. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmYRvVo. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtoCJm6B. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtrHLkrR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btv4NFGH. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtxBurs0. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btytdl6V. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu15334S. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3BIDr4. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCKlLzv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEPIvya. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG2pdiz. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHGLE4o. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZyVCnzM. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  16. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVTuMKb. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  17. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDfgUVa. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  18. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  19. Erciş Mahalleleri

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.