Hezekiel kitabı

        
Yahudilik
Yahudi felsefesi
Dinî metinler
Kutsal Şehirler
Yahudi bayramları
Önemli şahsiyetler
Yahudi hayatı
Okullar
Dinî roller
Dinî yapılar
Yahudi ayin sistemi
Yahudi dilleri
Etnik bölünmeler
Yahudi mezhepleri
Dinî objeler
Yahudi duaları
Diğer dinler ve Yahudilik
 Yahudilik Portali
19. yüzyılda Fransız mimar ve Ahit uzmanı Charles Chipies tarafından Vizyoner Hezekiel Tapınağı planı.

Hezekiel kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin üçüncü kitabı olup Yeşaya ile Yeremya kitaplarından sonra ve On iki küçük peygamber kitaplarından önce gelir. Bu sıralama Hıristiyanlık'taki Eski Ahit'ten biraz farklıdır. İsmini, görümlerinin kaydedildiği, MÖ 6. yüzyılda yaşamış rahip ve peygamber Hezekiel'den alır.

Kitaba göre peygamber, MÖ 593 ile MÖ 571 yılları arasındaki 22 sene içinde, Babil Sürgünü'ndeyken tecrübe ettiği yedi serilik kehanette bulunmuştur, bu zaman içinde MÖ 586'da Kudüs'ün yıkımını görmüştür. Kitabın ve vizyonların yapısı üç tema üzerine kurulmuştur:

  1. 1 ila 24. konular: İsrail'in yargılanışı,
  2. 25 ila 32. konular: Ulusların yargılanışı,
  3. 33 ila 48. konular: Gelecekte İsrail'in kutsanması.[1]

Dilin canlı ve sıkça sembolik olarak kullanılması Yeni Ahit'teki Vahiy kitabına benzer.[2]

Kompozisyon

Hezekiel kitabı kendini, MÖ 593 ile MÖ 571 yılları arasında Babil'de sürgünde olan Hezekiel ben-Buzi'nin sözleri olarak tanımlar.[3] Fakat, çeşitli yazıtlardaki işaretleme farklılıkları bu kitabın çeşitli kereler düzenlendiğinin açık ifadesidir.[4] Bazı revizyonların Hezekiel'in kendisi tarafından yapılmış olabileceği gibi, genelde bugüne kadar gelen kitabın, Hezekiel tarihine ve Tapınağa candan bağlı eğitimli ruhban sınıfının bir ürünü olduğuna inanılır.[5]

Tarihsel geçmiş

Kudüs'teki Yad Vaşem'de Holokost'tan Kurtulanlar Anıtı'nda Hezekiel 37:14'ten alıntı.

Hezekiel, reformcu kral Yoşiya'nın iktidarı döneminde MÖ 623'te ruhban sınıfına ait bir ailede dünyaya geldi. Bu zamandan önce Yehuda, Asurluların bir uydu ülkesiydi fakat Asurluların ~MÖ623'te düşüşe geçmesiyle Yoşiya tekrar bağımsızlık ilan edip milli bir tanrı olan Yehova'ya sadakatin üzerinde yoğunlaştığı dini reformlar getirdi. Yoşiya MÖ 609'da öldürüldüğünde Yehuda, bölgenin yeni gücü Babillilerin uydusu oldu. MÖ 597'de Babillilere karşı yapılan bir ayaklanma sonucunda aralarında Hezekiel'in de bulunduğu bir grup Yehudalı sürgüne gönderildi. Hezekiel, hayatının geri kalanını Mezapotamya'da geçirdi. Şehrin ve Tapınağın yıkılmasıyla sonuçlanan MÖ 586'da gerçekleşen Babillilere karşı ikinci başarısız ayaklanma sonunda, kraliyet ailesi ve rahiplerden oluşan Kudüs'teki elit tabakanın geriye kalanları da Babil'e sürüldü. Kitapta verilen tarihlerden anlaşıldığına göre, Hezekiel sürgüne gönderildiğinde 25, ilk vahiy geldiğinde 30 ve MÖ 571'de son görümü sırasında 52 yaşındaydı.[6]

İçerik

Kitap, İsrail'in tanrısı Yehova'nın, Kudüs ve Tapınağın yıkılacağını öngörmesi ve bunun Yehova'nın bir cezası olduğunu anlatarak başlayıp yeni bir başlangıç ve yeni bir Tapınak sözü vermesiyle son bulur.[7]

  1. Göreve geliş vizyonu (Hezekiel 1:1–3:27): Yehova, Merkava denen bir savaş arabasıyla ilahi bir savaşçı olarak Hezekiel'e yanaşır. Savaş arabası dört canlı yaratık tarafından çekilip her bir yaratıkta dört adet yüz (insan, aslan, öküz ve kartal suratları) ve dört kanat bulunmaktadır. Her "yaratığın" yanında "iç içe girmiş", "yüksek ve korkunç" görünümlü tekerlekler bulunuyordu. Yehova, Hezekiel'i bir peygamber ve İsrail'in gözcüsü olarak görevlendirdi: "İnsanoğlu, seni İsrail halkına gönderiyorum" (2:3).
  2. Kudüs ile Yehuda'nın (Hezekiel 4:1–24:27) ve ulusların (Hezekiel 25:1–32:32) yargılanması: Yehova, Kudüs'ün yıkılacağı ve kendi halkını sıkıntıya sokan Ammonlular, Moavlılar, Edomlular, Filistler, Mısırlılar gibi ulusları harap edeceği konusunda uyarıda bulunur.
  3. Yeni şehrin inşası (Hezekiel 33:1–48:35): Yahudi sürgünü sona erecek, yeni bir şehir ve yeni bir Tapınak inşa edilecek, İsrailoğulları bir araya gelip daha önce hiç olmadığı gibi kutsanacaklardır.
Kuru Kemik Vadisi görümü, Gustave Doré, 1866, Hezekiel 37 baz alınarak.

"Yehova'nın görkemi"

Hezekiel kitabında bulunan "Yehova'nın görkemi" ifadesi, Tapınağı dolduran İsrail'in Tanrısı'nın mevcudiyeti olarak tanımlanır. Ayrıca "Yehova'nın görkemi", Çıkış sırasında İsrailoğulları'nın Vadedilmiş Topraklar'a girmesinde öncülük eden bir ışık bulutu olarak tasvir edilir. Bu ilahi varlık yine aynı görevi üstlenmiştir; bu sefer Babil Sürgünü'ndekilere önderlik etmektedir.

Hezekiel'in vizyonuna göre, Hezekiel, "Yehova'nın görkemi"nin Kudüs Tapınağı'ndaki Kutsalların Kutsalı'ndan çıkıp şehrin kapısına oradan Babil'e gittiğini görmüştür. Bu durum, Yehova'nın Kudüs'ten ayrılıp halkıyla birlikte sürgüne gittiğini ifade etmektedir.

Yeni Tapınak vizyonunda ise Hezekiel, Tanrı'nın görkeminin Tapınağı girip Tapınağı doldurduğunu görmüştür (43:2-5). Babil'den dönüşte Yehova, Süleyman Mabedi'nden olduğu gibi, restore edilmiş yeni Tapınak'ta ikamet edecektir.[8]

Etkisi

Hezekiel kitabının edebi etkisi, Daniel ve Zekarya'nın akoliptik yazılarında da görülür. İki kitabın yazarı, Helenistik dönemde "büyük bilgeler"in listesini hazırlayan Ben Sirah, 4. Makkabiler ve 1. yüzyıl taihçisi Josephus Flavius'a göre peygemaberin kendisidir. Ölü Deniz parşömenlerinde yüklüce temsil edilmemektedir fakat etkisinin, tapınak planlarının bulunduğu Tapınak Tomarı'nda ve Tsadok rahiplerini savunduğunu anlatan Şam Belgesi'den güçlü olduğu görülür.[9]

Vahiy 21-23'te Hezekiel'in son vizyonunda, peygamber yüksek bir dağa getirilmiştir ve burada cennetsi bir ulak, yüksek duvarları ve oniki kapısı bulunan, Tanrı'nın mekanı simetrik Kudüs'ü ölçmüştür.[10] Yeni Ahit'te başka atıflar da bulunur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ David L. Petersen, "The prophetic literature: an introduction" (Westminster John Knox Press, 2002) p.140
  2. ↑ Ronald F. Youngblood, F. F. Bruce, R. K. Harrison and Thomas Nelson Publishers, Nelson's New Illustrated Bible Dictionary, Rev. Ed. of: Nelson's Illustrated Bible Dictionary.; Includes Index. (Nashville: T. Nelson, 1995).
  3. ↑ Joseph Blenkinsopp, "A History of Prophecy in Israel" (Westminster John Knox Press, 1996) p.167
  4. ↑ Joseph Blenkinsopp, "A History of Prophecy in Israel" (Westminster John Knox Press, 1996) p.166
  5. ↑ Joseph Blenkinsopp, "A History of Prophecy in Israel" (Westminster John Knox Press, 1996) pp.167-168
  6. ↑ Joel F. Drinkard Jr, Ezekiel, in Watson E. Mills and Richard F. Wilson (eds), "The Prophets" (Mercer University Press, 1995) pp.160-161
  7. ↑ Paul L. Redditt, "Introduction to the Prophets" (Wm. B. Eerdmans Publishing, 2008) p. 148
  8. ↑ Michael D. Coogan, A Brief Introduction to the Old Testament (New York: Oxford, 2009), 321-322.
  9. ↑ Block (1997), p.43
  10. ↑ Block (1998), p.502

Bibliyografi

Genel

Commentaries on Ezekiel

İnernette tercümeler

Tanah
Tora
(Tevrat)
Tekvin  • Çıkış  • Levililer  • Sayılar  • Tesniye
Nevi'im
(Peygamberler)
İlk Peygamberler
Son Peygamberler
Yeşaya  • Yeremya  • Hezekiel
Hoşea  • Yoel  • Amos  • Ovadya  • Yunus  • Mika  • Nahum  • Habakkuk  • Sefanya  • Hagay  • Zekeriya  • Malaki
Ketuvim
(Yazılar)
Ezgiler Ezgisi  • Rut  • Ağıtlarנג  • Vaiz  • Ester
Diğer yazılar
Danielנג  • Ezra ve Nehemya  • 1. & 2. Tarihler
נגBüyük peygamberlerden sayılırlar.
 Yahudilik Portali
This article is issued from Vikipedi - version of the 3/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.