Karışıklık Dönemi
Rusya tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Yeni Çağ
20. yüzyıl
Diğer Konular
|
Portal «Rusya» |
Karışıklık Dönemi (Rusça: Смутное время, Smutnoye vremya), Moskova Büyük Prensliği'nde, Rurik Hanedanının son çarı olan Fyodor İvanoviç Rurik'in ölümüyle hanedanın çöküşünü (1598) izleyen ve Romanov Hanedanı'nın kuruluşuyla son bulan (1613) siyasal bunalım dönemi. Bu dönemdeki dış müdahaleler, köylü ayaklanmaları ve taht üzerinde hak iddia edenlerin yönetime el koyma girişimleri, Moskova Büyük Prensliği'ni yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmış, özellikle ülkenin orta ve güney kesimlerinde toplumsal ve ekonomik düzen büyük ölçüde altüst olmuştur.
Bu dönemde Rusya, tarihinin en büyük kıtlık zamanı olan Rusya kıtlığı dönemini yaşamıştır.
Rurik Hanedanının son çarı olan Fyodor İvanoviç Rurik'in ölümü üzerine Rusya'da Ruriklerden gelen tek erkek Dimitri İvanoviç kalmıştır, ancak Godunovların saltanat sürebilmesi için Boris Godunov küçük Dimitri'yi boyarlar aracılığı ile öldürtmüştür. Böylece Rusya'nın kurucu hanedanı Rurik Hanedanı sona ermiştir. Ardından saltanata Godunovlar gelmiştir. Boris Godunov, Rus tahtındayken bir genç ortaya çıkarak kendisinin Ugliç'te öldü sanılan küçük Dimitri İvanoviç olduğunu söylemiştir ve böylece Karışıklık Dönemi ilk krizini göstermiştir. I. Dimitri isyanı ile Boris Godunov tahtta itibarını kaybederek 23 Nisan 1605'de ölmüştür, yerine tek oğlu II. Fyodor tahta geçmeye hazırlanırken I. Dimitri, Moskova'ya ilerlemiştir ve Godunovların ikinci ve son üyesi ölerek Godunov Hanedanı da sona ermiştir. 1605'te tahta çıkan I. Dimitri'nin hanedanı 10 ay sürmüştür ve böylece Rurik Hanedanı'da sonsuza dek yok olmuştur. I. Dimitri'ye karşı ayaklanan Rus boyar IV. Vasili, 19 Mayıs 1606'da tahta çıkmıştır. Böylece Rusya'da karışıklık iyice artmaya başlamıştır. 4 sene Çar ünvanını sürdüren IV. Vasili 19 Temmuz 1610'da tahttan indirilerek manastıra kapatılmıştır. Bu olayları fırsat bilen III. Zygmunt Waza, Leh varisi IV. Władysław Waza'yı Rusya'ya göndermiştir. Burada IV. Władysław, Rusya Çarlığı tahtında hak iddia etmiştir. Sadece 3 yıl çar ünvanı ile Rusya'da hükümdar olsa da Moskova tahtına çıkamamıştır. Halk Polonya hakimiyeti altına girmemek için Rus Ortodoks Kilisesi patriği Philaretos'un oğlu Mihail Fyodoroviç Romanov çar seçtiler. I. Mihail Fyodoroviç, IV. Władysław'a 200,000 ruble ve Polonya'ya bırakılmış toprakları vadetmesi üzerine IV. Władysław Waza Rus tahtı üzerinden tüm iddialarını geri çekmiştir. 21 Şubat 1613'te saltanata Romanov Hanedanı'nın gelmesi üzerine Rusya'da Karışıklık Dönemi sona ermiştir.