I. Fyodor

I. Fyodor
Tüm Rusya'nın Çarı
Hüküm süresi	28 Mart 1584 – 17 Ocak 1598
Taç giymesi	31 Mayıs 1584
Önce gelen	IV. İvan
Sonra gelen	Boris Godunov
Eş(leri)	Irina Feodorovna Godunova
Çocukları	Tsarevna Feodosia Feodorovna
Tam ismi Fyodor İvanoviç Rurik
Hanedan	Rurik
Babası	IV. İvan
Annesi	Anastasia Romanovna
Doğum	31 Mayıs 1557 Moskova
Ölüm	17 Ocak 1598 (40 yaşında) Moskova
Defin	Archangel Katedrali, Moskova
Dini	Rus Ortodoks

Fyodor İvanoviç Rurik (d. 31 Mayıs 1557, Moskova - ö. 17 Ocak 1598, Moskova), 1584-98 arasında Rus çarı. Fyodor'un ölümüyle, Rusya'da Rurik hanedanının yönetimi son bulmuştur.

IV. İvan'ın (Korkunç İvan) ile ilk karısı Anastasiya Romanovna Zaharina-Yureva'nın oğluydu. 19 Mart 1584'te babasının ardından tahta çıktı. Aşırı sofu ve hem fiziksel, hem de zihinsel bakımdan zayıf olduğu için hükümet işlerine karışmadı. Ülkeyi, IV. İvan'ın ölümünden az önce kurduğu naipler konseyinin yardımıyla yönetti. Karısının kardeşi Boris Godunov, konseyin diğer üyelerini saf dışı bırakmayı başardı ve 1587'den sonra naipliği tek başına yürüttü. Godunov, Fyodor'un hükümdarlık döneminde önemli işler başardı. 1589'da Rusya Metropolitliği patrikliğe yükseltildi. İsveç'in 1583'te ele geçirdiği Finlandiya Körfezi kıyılarındaki topraklar 1595'te geri alındı. Aynı dönemde Rusya'nın Sibirya'nın batısı ve Kafkasya üzerindeki denetimi güçlendi. Çocuğu olmayan Fyodor'un 1598'de ölmesiyle Rurik Hanedanı son buldu. Fyodor'un yerine bir zemski sobor (ülke meclisi) tarafından çar seçilen Godunov geçti.

Rusya’da Patrikliğin Kuruluşu (1589)

Moskova kilisesi daha önce Floransa Ünyonu (1439) üzerine kendisini özerk bir kilise olduğunu ilan etmişti. İstanbul Patrikhanesi, Floransa Ünyonu hükümlerini reddettikten sonra da, Rus kilisesi'nin durumu değişmemiştir. Moskova Knezliği kuvvetlendikçe, Moskova metropolitlerinin mevkileri ve nüfuzları da yükselmiştir. 1480'den sonra Moskova tamamı ile bağımsız ve büyük bir devlet olunca, Rusya Ortodoks devletlerinin en büyüğü derecesine çıkmıştır. “Moskova-Üçüncü Roma” görüşünün bir icabı olarak, Moskova’daki Çar'ın yanında bir de kilise başkanı patriğin bulunması gerekmiştir. Hele IV. İvan’ın 1547’de “ Çar ” unvanını alması, Rus kilisesi başınında yükselmesini gerektirmiştir.

İstanbul, Antakya ve bazı diğer kilise merkezleri temsilcileri, Moskova’ya Rus hükümdarları'ndan “sadaka” dilenmeğe gelmişler ve Ruslardan para yardımı görmüşlerdir. Korkunç İvan bir defa kendiliğinden İstanbul patriğine iane göndererek, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyan reayanın teveccühünü kazanmak istemiştir. Balkanlar'da, İstanbul’da ve doğudaki Ortodoks ülkelerde, Rus Çarı, âdeta “bütün Ortodoksluğun hamisi” olarak telakki edilmeğe başlanmıştır. Bu sıralarda Ortodoksluk kilisesi'nin dört patriği vardı: İstanbul, Kudüs, Antakya ve İskenderiye. 1588’de İstanbul patriği Yeremia, Moskova’ya gelmiş ancak Moskova’da yeni bir patriklik kurulması hususunda doğu patrikleri meclisinin herhangi bir kararını getirmemiştir. Boris Godunov ise Moskova’da bir Patrikliğin bulunmasını, kiliseyi yanına çekmek için istemiş ve bu yüzden kendisi ve Rus kilisesi'nin ileri gelenleri Yeremia’ya Rusya'da kalmasını ve patrik olmasını teklif etmişlerdir.

Yermia’nın bu teklifi kabul etmesi üzerine yeni patriklik bizzat kendisi tarafından ihdas edilmiştir. 1590 yılında İstanbul patrikliği, Ortodoks patrikleri meclisinde, beşinci patrik olmak üzere, Moskova kilisesi başkanlığını onaylamıştır. Bizans’ta olduğu gibi, “Çar” ile yan yana bir de “Patrik” bulunacaktır ki bu Rus Ortodoks'luğunu, doğu kiliseleri arasında fiilen en yüksek mevkiiye çıkarmıştır.Bu durum Moskova Rusyası'nın devlet işlerinde, Rus kilisesi'nin büyük bir nüfuz kazanmasına imkân sağlamıştır.^[1]

Resmî unvanlar
Önce gelen: IV. İvan	Rus Çarı 28 Mart 1584 – 17 Ocak 1598	Sonra gelen: Boris Godunov

Kaynaklar

• Ana Britannica, Cilt 13, s. 57-58
• Büyük Larousse, Cilt 9, s. 4346

1. Rusya Tarihi