IV. Vasili
IV. Vasili | |||||
---|---|---|---|---|---|
Tüm Rusya'nın Çarı | |||||
Hüküm süresi | 19 Mayıs 1606 – 19 Temmuz 1610 | ||||
Önce gelen | Düzmece Dimitri | ||||
Sonra gelen |
Karışıklık Dönemi (IV. Władysław Waza'nın hak iddia etmesi) Çar olarak I. Mihail | ||||
Eş(leri) |
Elena Mikhailovna Repnina Ekaterina (Maria) Buynosova-Rostovskaia | ||||
Çocukları |
Tsarevna Anna Vasilievna Tsarevna Anastasia Vasilievna | ||||
| |||||
Hanedan | Şuyski Hanedanı | ||||
Babası | İvan Andreyeviç Şuyski | ||||
Annesi | Marfa Feodorovna | ||||
Doğum | 22 Eylül 1552 | ||||
Ölüm |
12 Eylül 1612 (59 yaşında) Gostynin | ||||
Dini | Doğu Ortodoks |
Vasili İvanoviç Şuyski (22 Eylül 1552-12 Eylül 1612, Gostinin, Varşova yakınları), Moskova Büyük Prensliği'ndeki Karışıklık Dönemi sırasında kısa süreyle çarlık yapan (1606-10) boyar.
Moskova Büyük Prensliği'nin 1598'e değin yöneten Rurik Hanedanı'nın yarı efsanevi kurucusu Rurik'in soyundan gelen soylu bir ailenin çocuğuydu. 1591'de Çar I. Fyodor'un dokuz yaşındaki kardeşi Çareviç Dimitri İvanoviç'in Ugliç'te esrarengiz biçimdeki ölümü konusundaki soruşturma komisyonunun başına getirildi. Başlattığı soruşturmada, Dimitri İvanoviç'nin bir sara nöbeti sırasında kendi kendini bıçakladığı sonucuna vararak dikkatleri üzerine çekti. Ama 1605'te, Fyodor'un yerine çar olan Boris Godunov'a karşı çıkan ve Prens Dimitri olduğunu öne süren birinin ortaya çıkması üzerine, eski iddiasından vazgeçerek, Dimitri'nin 1591'de ölümden kurtulduğunu ve onun taht üzerindeki iddialarını desteklediğini açıkladı. Boris Godunov'un Nisan 1605'te ansızın ölmesinden sonra Boris'in oğlu II. Fyodor'u ortadan kaldırmak için harekete geçti ve I. Dimitri'ye bağlılık yemini etti.
I. Dimitri'nin Haziran 1605'te Moskova'ya girerek çar ilan edilmesinden kısa bir süre sonra yeniden tutum değiştirerek düzmece olmakla suçladığı yeni çarı tahttan indirmek için düzenlenen bir komploya katıldı. Kısa bir sürgün döneminden sonra, çara karşı olan boyarları çevresinde toplayıp bir ayaklanma başlattı ve I. Dimitri'yi öldürerek 29 Mayıs 1606'da tahta çıktı.
Vasili Şuyski, taht üzerinde yeni hak iddialarını önlemek amacıyla Prens Dimitri'nin mezarını Moskova'ya getirtti (Haziran 1606). Ayrıca adil bir yönetim kurmayı ve boyarlardan oluşan danışma meclisi Duma'yla uyum içinde hareket etmeyi amaçladığını ilan etti. Bütün bunlara karşın, yönetimine karşı muhalefet giderek güçlendi. Ekim 1607'de köylüler (1606-07'de Bolotnikov köylü ayaklanması) Kazaklar ve soylular tarafından başlatılan ayaklanmayı bastırmayı başardıysa da, Polonyalılardan, muhalif boyarlardan ve bozguna uğrattığı soyluların büyük bölümünden destek gören II. Düzmece Dimitri'nin 1608 baharında Tuşino'da bağımsız bir hükümet kurmasını engelleyemedi. Ocak 1610'da İsveçlilerin yardımıyla Rusya'nın kuzeyinde yeniden denetimi eline geçirip II. Düzmece Dimitri'yi Tuşino'dan çekilmek zorunda bıraktı. Ama İsveçlilerin soruna müdahalesi Polonya'nın Vasili Şuyski'ye savaş açmasına yol açtı. Polonya kralı III. Zygmunt Waza'un Rusya'yı istila eden ordusu Moskova üzerine yürürken II. Düzmece Dimitri'de yeniden saldırı hazırlıklarına başladı. Vasili Şuyski tam bu sırada Moskova'da başlayan ayaklanma sonucunda, soylulardan ve halktan oluşan bir meclis tarafından tahttan indirildi (Temmuz 1610) ve bir manastıra kapanmak zorunda bırakıldı.
Kaynaklar
- Ana Britannica, Cilt 31, s. 143-144
- Büyük Larousse, 23. Cilt, s. 12117
Ayrıca bakınız
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: I. Dimitri |
Rus Çarı 19 Mayıs 1606 - 19 Temmuz 1610 |
Sonra gelen: IV. Władysław Waza |
|