II. Vasili

Kör Vasili
Moskova Büyük Prensi
Hüküm süresi	27 Şubat 1425 – 27 Mart 1462
Taç giymesi	I. Vasili
Önce gelen	III. İvan
Eş(leri)	Maria Yaroslavna
Çocukları	Ivan Vasilievich Anna Vasilievna Andrey Bolshoy
Hanedan	Rurik
Babası	I. Vasili
Annesi	Sophia of Lithuania
Doğum	10 Mart 1415 Moskova, Moskova Büyük Dükalığı
Ölüm	27 Mart 1462 (47 yaşında) Moskova, Moskova Büyük Dükalığı
Defin	Archangel Katedrali, Moskova
Dini	Doğu Ortodoks

Vasili Vasilyeviç, lakabı Kör Vasili [ Rusça: Василий Тёмный Vasili Tyomni] (1415-27 Mart 1462, Moskova), 1425-1462 arasında Moskova büyük prensi.

Daha 10 yaşındayken, babası I. Vasili'nin (hükümdarlığı 1389-1425) kendisini ardıl ilan etmesiyle Moskova ve Vladimir büyük prensi oldu. Amcası Yuri Dmitriyeviç ve kuzenleri Vasili (Şaşı) ile Dmitri Şemyaka'nın buna karşı çıkmasıyla başlayan uzun ve karışıklıklarla dolu mücadelede tahtını geçici olarak Yuri'ye (1434) ve Dmitri Şemyaka'ya (1446-1447) kaptırdı. Zvenigorod ve Galiç haslarının prensi olan amcası Yuri Dmitriyeviç ölünceye kadar yeğeniyle savaştı. Altın Orda'nın ve Litvanya Grandüklüğü'nün de karıştığı bu savaş, oğulları Tekgöz denilen Vasili Yuriyeviç (ö. 1448) ve Dmitri Şemyaka (1420-1453) tarafından sürdürüldü.

1436'da II. Vasili, Vasili Yuriyeviç'i tutuklattı ve gözlerini oydurdu. Ancak 1445'te Altınordu hanı Mahmud Han'a yenildi ve hapse atıldı. Han onu yüklü bir fidye karşılığında serbest bıraktı. 1446'da, Tver ve Mojaysk prenslerince desteklenen Dmitri Şemyaka tarafından Moskova'dan kovuldu ve gözleri oyduruldu. 1447'de iktidarı yeniden elde etti ve sonraki 15 yıl boyunca Moskova'yı yönetti; 1450'de Dmitri Şemyaka'yı kesin olarak yendi.

İç çekişmelerin 1452'ye değin sürmesine karşın, Moskova'yı siyasal birliğini sağlamış, güçlü bir Rus devletine dönüştürme yolunda önemli adımlar attı. Roma ile birleşmeyi benimsediği gerekçesiyle hapse attırdığı (1439) İsidor'un yerine Jonas'ı Rusya metropolitliği'ne seçtirdi (1448). Böylece Rus Kilisesi'nin Konstantinopolis'teki (İstanbul) patriklikten bağımsızlığını ilan etmesini sağladı. Moskova Büyük Prensliği'nin haslarını (udeliy) ortadan kaldırarak iktidarını sağlamlaştırdı; Ryazan (1447) ve Vyatka (bugün Kirov) (1460) üzerinde egemenlik kurdu.

Dış müdahale olmaksızın genişleme politikasını yürütmek için 1449'da Litvanya'yla bir saldırmazlık paktı imzaladı. Ama güney ve doğudaki rakip Tatar hanlarıyla zaman zaman çatışmaya girmekten kaçınamadı. Bir Tatar ordusunun 1451'de Moskova'ya karşı giriştiği saldırıyı püskürttü. Birçok Tatarı sarayında hizmetine aldığı gibi, Tatar Kasım Han'a güneydoğu sınırında Aşağı Oka kıyısında bir toprak verdi ve Moskova'ya bağlı Tatar Kasım Hanlığını kurdurdu (y. 1452-1453). Hükümdarlığının sonlarına doğru Moskova'nın Altın Orda'ya bağlılığını büyük ölçüde azaltarak biçimsel bir egemenlik düzeyine indirdi.

Kaynaklar

• Ana Britannica, Cilt 31, s. 143
• Büyük Larousse, Cilt 23, s. 12117