Simeon Bekbulatoviç

Simeon Bekbulatoviç Симеон Бекбулатович
Tüm Rusya'nın Çarı
Hüküm süresi	1565–1572
Önce gelen	IV. İvan
Sonra gelen	IV. İvan
Eş(leri)	Anastasya Mstislavskaya
Tam ismi Simeon Bekbulatovich
Doğum	Bilinmiyor
Ölüm	5 Ocak 1616
Dini	Müslüman

Simeon Bekbulatoviç (Rusça: Симеон Бекбулатович; d. Sayın-Bulat, Rusça: Саин-Булат; ö. 5 Ocak 1616), Kasım Hanlığı'nın hanlarından ve Rus Çarlığı'nın çarlarındandır. Opriçnina (1565-1572) tarihi döneminden sonra, Korkunç Ivan tarafından Tüm Rusya'nın Grandükü olarak atanmıştır (1575-1576). Livonya Savaşı'nda Moskovalı ordunun baş alayında (Bolşoi Polk) komutan olarak yer almıştır.^[1] Akabinde, Tver ve Torjok şehirlerinin Grandükü olmuştur (1576–1585). 1595 yılında ya kendisi kör oldu ya da düşman veya düşmanlar tarafından kör edildi. 1606'da bir çeşit dini öğretiyi, rahip olarak, Stefan adıyla ve uzun bir manastır hayatı yaşayarak yaptı.

Hakkında çok fazla bilgi olmayan Simeon'un, IV. İvan ile evlenen halası Prenses Koçeney'in maiyetinde "Sayın-Bulat" doğum adıyla, Nikon Günlükleri (Patriğin Günlüğü olarak da bilinir)'nde geçen kişi olduğu sonradan kesin olarak tarihçiler tarafından ortaya konulmuştur. Bu tarihi günlüklerdeki bilgiler, Müslüman iken Ortodoks olarak Simeon adını alan kişinin eski yaşamına dair ulaşılmış en eski bilgilerdir.^[2] Simeon'un Kasım Hanı olmasına ilişkin en eski kanıt ise o dönem İstanbul'daki Rus büyükelçisi olan Ivan Novosiltsev'in, 1570 yılında Sultan II. Selim'e söyledikleridir.^[3]

1575 yılında (Eylül veya Ekim ayından birinde), IV. İvan, Simeon'u "Tüm Rusya'nın Grandükü" olarak atadı ancak kendisini sadece "Moskova'nın Ivan'ı" olarak isimlendirdi. Tarihçilerin Korkunç İvan'ın bunu neden yaptığına ilişkin birçok düşüncesi vardır. Simeon, Moskova Kremlini'ndeki bir yıllık hükümdarlık süresinde, Anastasya Mstislavskaya (III. İvan'ın büyük büyük torunu) ile evlendi.

1576'da da kıdemi düşürülerek "Tüm Rusya'nın Grandükü" iken "Tver' ve Torjok Şehirlerinin Grandükü" oldu. 1585 yılında, Çar Feyodor Ivanoviç onun "Tver' ve Torjok Şehirlerinin Grandükü" unvanını kaldırarak onu Kuşalov'daki kendi mülkünde hapse attırdı. 1595'de Simeon kör oldu ancak bu durum ile ilgili Jacques Margeret, Simeon'un doğum günü sebebiyle kendisine Boris Godunov tarafından gönderilen İspanyol şarabını yüzünden kör olduğunu söylediğini iddia etmektedir. 1598 yılında Boris Godunov çar ilân edildiğinde, mahkemede bulunan kişilere sadakat yemini ettirip belgeler imzalatarak, mahkemenin Simeon'u ileride çar veya ona tekabül eden bir sıfatla tanımalarını kesin olarak yasakladı. Düzmece Dimitri de Simeon'un Kirillo-Belozerski Manastırı'nda saçının kazıtılarak dini öğretiye tabi tutulmasını gerekli gördü. Simeon, bu manastırda 3 Nisan 1606 tarihinde Stefan adını aldı. Vasili Şuiski çar ilân edildiğinde ise, 29 Mayıs 1606 tarihinde ihtiyar Stefan'ın Solovki Manastırı'na götürülmesini emretti.

Prens D. M. Pozharski tarafından buyrulan bir emir sonucu 1612'de Stefan, bütün ülkenin de çoğunluk olarak önerisi üzerine Kirilo-Belozerski Manastırı'na geri döndü. Mihayl Feyodoroviç'in çarlığı altında da Moskova'ya döndü ve Simonov Manastırı'nda ikâmet etti. Bu manastırda 1616 yılında öldü. Cenazesi yine aynı manastırda, Rahibe Aleksandra olarak örtünerek dini yaşam sürdükten sonra 7 Haziran 1607'de hayatını kaybeden eşinin yanına defnedildi.

Kaynakça

1. Sinbirskii sbornik, 1. bölüm: Chast' istoricheskaia (Moskova: A. Semen, 1844), 31-35, 39.
2. Polnoe sobranie russkikh letopisei (PSRL'), 13:333.
3. Puteshestviia russkikh poslov XVI-XVII vv., D. S. Likhachev tarafından düzenlendi (Moskova: Akademiia nauk SSSR, 1954), 77. Novosiltsev 24 Ocak 1570 tarihinde Moskova'yı terk etti, böylelikle Sayın Bulat o zaman itibariyle Han olmak zorundaydı.

Resmî unvanlar
Önce gelen: IV. İvan	Rus Çarı 1565–1572	Sonra gelen: IV. İvan