I. Vasili

Vasili, tam adı Vasili Dmitriyeviç (Rusça: Василий Дмитриевич) (d. 30 Aralık 1371 - ö. 27 Şubat 1425, Moskova), 1389-1425 arasında Moskova büyük prensi.

Dmitri Donskoy (hükümdarlığı 1359-89) ile Prenses Eudoksia'nın en büyük oğluydu. Babasının Vladimir büyük prensi olarak Rus topraklarını yönetmesi için gerekli onayı almak üzere genç yaşta Altın Orda hanı Toktamış'ın yanına gitti (1383). Aynı unvanın peşinde olan Tver (bugün Kalinin) prensinin girişimlerini boşa çıkararak görevini başarıyla yerine getirdi. Ama Toktamış'ın sarayında rehin olarak tutuldu. 1386'da Toktamış ile Timur arasında çıkan çatışmadan yararlanarak Moskova'ya döndü.

Kaçışının neden olduğu düşmanlığa karşın, Toktamış'ın Timur'a karşı düzenlediği sefere bir Moskova birliğiyle katıldı. Dönüşünde Moskova ve Vladimir büyük prensi olarak babasının yerine geçti (1389). Rus topraklarının birleştirilmesi sürecini devam ettirdi; Vologda ve Veliki Ustiyug prenslikleri gibi, Toktamış'ın izniyle Nijni Novgorod (bugün Gorki) ve Murom prensliklerini ilhak ederek Moskova'nın Orta Volga bölgesi üzerindeki denetimini güçlendirdi. Ama batıya doğru genişleme girişimleri hem kayınpederinin yönetimindeki Litvanya, hem de Novgorod ile çatışmaya girmesine yol açtı. Ugra Nehrini sınır kabul ederek Litvanya'yla toprak anlaşmazlıklarını geçici bir çözüme ulaştırdı. Ama Novgorod'la çatışmaları 1397'den 1417'ye değin aralıklarla sürdü.

Timur'un Altın Orda seferlerinden (1391; 1395) sonra I. Vasili, Altın Orda hanına haraç ödemekten vazgeçti. Bu arada Toktamış'ı yendikten sonra Rus topraklarına saldıran Timur'la savaşmak üzere 1395'te bir ordu kurdu. Timur'un savaşmadan geri çekilmesiyle uzun bir süre dış baskılardan kurtuldu. Toktamış'ın yerine geçen Edigü'nün 1408'de Moskova'yı kuşatması üzerine, yeniden haraç vermek ve Altın Orda egemenliğini tanımak zorunda kaldı.

Moskova Prensliği'nin gücünü artırmak için kızı Anna'yı Bizans imparatoru VIII. Yannis Palaiologos ile evlendirdi.

Önce gelen: Dmitri Donskoy	Moskova Büyük Knezi 1389–1425	Sonra gelen: II. Vasili

Rusya hükümdarları (Kiev Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rusya İmparatorluğu)

Knezler	Rurik Oleg I. İgor Olga I. Svyatoslav I. Yaropolk Svyatoslaviç I. Vladimir I. Svyatopolk Vladimiroviç I. Yaroslav İzyaslav Yaroslaviç Vseslav Svyatoslav Yaroslaviç I. Vsevolod Yaroslaviç II. Svyatopolk İziaslaviç Vladimir Monomak I. Mstislav II. Yaropolk Vyaçeslav II. Vsevolod II. İgor II. İzyaslav Mstislaviç Yuri Dolgoruki Andrey Bogolyubskiy Mihayll III. Vsevolod II. Yuri Rostovlu Konstantin II. Yuri II. Yaroslav III. Svyatoslav II. Andrey Aleksandr Nevski · Yaroslav Vasili Dimitri Andrey Mikhail III. Yuri Korkunç Gözlü Dmitri Aleksandr Mihayloviç I. İvan Semyon II. İvan Dmitri Donskoy I. Vasili II. Vasili III. İvan III. Vasili IV. İvan

Çarlar	IV. İvan Simeon Bekbulatoviç IV. İvan I. Fyodor Boris Godunov II. Fyodor I. Dimitri IV. Vasili IV. Władysław Waza I. Mihail I. Aleksey III. Fyodor V. İvan ve I. Petro (ortak) I. Petro

İmparatorlar	I. Petro I. Katerina II. Petro Anna VI. İvan I. Elizaveta III. Petro II. Katerina I. Pavel I. Aleksandr I. Nikolay II. Aleksandr III. Aleksandr II. Nikolay II. Mihail

Kaynaklar

Ana Britannica, Cilt 31, s. 143 (1994)
Büyük Larousse, 23. Cilt, s. 12117

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.