Kimyasal element

Periyodik tablo.

Element, aynı cins atomlardan oluşan ve kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere verilen isimdir.

Kimyasal elementler aynı atom numarasına sahiptirler. Atom numarası atomdaki proton sayısını (cekirdek yükünü) gösteren sayıdır. Bir elementin böylece tüm atomlarında aynı sayıda proton bulunur. Proton sayıları aynı, nötron sayısı (kütle numaraları [= proton sayısı + nötron sayısı]) farklı atomlara izotop denir.

Toplam 118 adet element bulunmuştur. Bunların 94 tanesi Dünya üzerinde doğal olarak bulunmaktadır. 80 adet element sabit izotopa sahiptir. Bu elementler, atom numarası 43 ve 61 (teknetyum ve prometyum) dışında atom numarası 1'den 82'ye kadar olan atomlardır. Atom numarası 83 ve daha fazlası olan atomlar (bizmut ve fazlası) kesinlikle sabit değildirler ve radyoaktif özellikler barındırırlar. Atom numarası 83'ten 94'e kadar olanlar sabit değillerdir.

İnsan vücudunda elementler

Bir element insan vücudunda yüzde miligram mertebesinde bulunursa bu elemente makroelement (majörelement, plastik element) denir. Diğerlerine nazaran daha az oranda (yüzde mikrogram mertebesinde) bulunanlara ise izelement (oligoelement, minörelement, katalitik element) adı verilir. Minörelementler genellikle enzim, hormon gibi vücutta önemli fonksiyonu olan maddelere bağlı olarak görev yaparlar.

İyon halinde bulunanlar

Na⁺, K⁺, Ca²⁺, Mg²⁺, Cl^-, HCO₃^-, PO₄^3-, HPO₄^2- gibi iyonlar halinde bulunurlar. Elektrolit dengeyi sağlarlar. Ayrıca vücutta su dengesinin ve osmotik basıncın ayarlanması iyon halindeki elementlerle sağlanır.

Kompleks Halinde Bulunanlar

Hemoglobinde, miyoglobinde demir (Fe) bulunur, çeşitli enzimlerin yapısında da metal iyonları bulunmaktadır. Bunların haricinde silisyum (Si), alüminyum (Al), kalay (Sn) ve arsenik (As) de az miktarda bulunabilir. Kurşun (Pb) ve kadmiyum (Cd) da yiyecek kapları ve kirli hava ile vücuda girebilir.

Z Sembol İsim 1 H Hidrojen 2 He Helyum 3 Li Lityum 4 Be Berilyum 5 B Bor 6 C Karbon 7 N Azot 8 O Oksijen 9 F Flor 10 Ne Neon 11 Na Sodyum 12 Mg Magnezyum 13 Al Alüminyum 14 Si Silisyum 15 P Fosfor 16 S Kükürt 17 Cl Klor 18 Ar Argon 19 K Potasyum 20 Ca Kalsiyum 21 Sc Skandiyum 22 Ti Titanyum 23 V Vanadyum 24 Cr Krom 25 Mn Mangan 26 Fe Demir 27 Co Kobalt 28 Ni Nikel 29 Cu Bakır 30 Zn Çinko 31 Ga Galyum 32 Ge Germanyum 33 As Arsenik 34 Se Selenyum 35 Br Brom 36 Kr Kripton 37 Rb Rubidyum 38 Sr Stronsiyum 39 Y İtriyum 40 Zr Zirkonyum 41 Nb Niobyum 42 Mo Molibden 43 Tc Teknesyum 44 Ru Rutenyum 45 Rh Rodyum 46 Pd Paladyum 47 Ag Gümüş 48 Cd Kadmiyum 49 In İndiyum 50 Sn Kalay 51 Sb Antimon 52 Te Tellür 53 I İyot 54 Xe Ksenon 55 Cs Sezyum 56 Ba Baryum 57 La Lantan 58 Ce Seryum 59 Pr Praseodim 60 Nd Neodimyum

Z Sembol İsim 61 Pm Prometyum 62 Sm Samaryum 63 Eu Evropiyum 64 Gd Gadolinyum 65 Tb Terbiyum 66 Dy Disprozyum 67 Ho Holmiyum 68 Er Erbiyum 69 Tm Tulyum 70 Yb İterbiyum 71 Lu Lutetyum 72 Hf Hafniyum 73 Ta Tantal 74 W Volfram 75 Re Renyum 76 Os Osmiyum 77 Ir İridyum 78 Pt Platin 79 Au Altın 80 Hg Cıva 81 Tl Talyum 82 Pb Kurşun 83 Bi Bizmut 84 Po Polonyum 85 At Astatin 86 Rn Radon 87 Fr Fransiyum 88 Ra Radyum 89 Ac Aktinyum 90 Th Toryum 91 Pa Protaktinyum 92 U Uranyum 93 Np Neptünyum 94 Pu Plütonyum 95 Am Amerikyum 96 Cm Küriyum 97 Bk Berkelyum 98 Cf Kaliforniyum 99 Es Aynştaynyum 100 Fm Fermiyum 101 Md Mendelevyum 102 No Nobelyum 103 Lr Lavrensiyum 104 Rf Rutherfordiyum 105 Db Dubniyum 106 Sg Seaborgiyum 107 Bh Bohriyum 108 Hs Hassiyum 109 Mt Meitneriyum 110 Ds Darmstadtiyum 111 Rg Röntgenyum 112 Cn Kopernikyum 113 Uut Ununtriyum 114 Fl Flerovyum 115 Uup Ununpentiyum 116 Lv Livermoryum 117* Uus Ununseptiyum 118 Uuo Ununoktiyum - - - - - -

Kaynakça